Κυπριακή εφημερίδα Πολίτης
26 Νοεμβρίου 2017
«Χρειαζόμαστε κόκκινους και ειδικούς», διατείνονταν οι Κινέζοι στη μετεπαναστατική περίοδο, όταν μιλούσαν για τους πρωταγωνιστές της πολιτικής. Ήταν καθαρό τι εννοούσαν: Ο πολιτικός να έχει και την απαιτούμενη τεχνοκρατική γνώση. Την προσέγγιση αυτή μου θύμισε η ανάγνωση του νέου αυτοβιογραφικού βιβλίου του Γιώργου Βασιλείου «Προεδρία: Οικοδομώντας το μέλλον».
Αν και ο πρώην Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν ήταν κομματικά ενταγμένος, η πολιτικότητά του είναι εξαιρετικά ισχυρή. Φαίνεται πως τα προσωπικά του βιώματα –γιος αριστερού αγωνιστή, πρόσφυγα στην Ουγγαρία- έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του. Γαλουχημένος στους πολιτικούς και κοινωνικούς αγώνες απέκτησε αυθεντική σχέση με τη ζώσα πραγματικότητα. Το κυριότερο, καλλιέργησε την αυτοσυνειδησία του, επιδεικνύοντας υψηλή ευαισθησία για τα μείζονα και ελάσσονα προβλήματα του τόπου του, και όχι μόνο. Μακριά από τους κομματικούς βιότοπους και τα παιχνίδια εξουσίας, δεν υιοθέτησε ποτέ τους φορμαλισμούς και τους μανιχαϊσμούς που κυριαρχούν στα πολιτικά τεκταινόμενα. Ούτε εγκλωβίστηκε σε ιδεοληπτικές εμμονές και σε παρωχημένα υποδείγματα. Ήταν και είναι ένας χειραφετημένος άνθρωπος, πνεύμα ελεύθερο, με διαρκείς αναζητήσεις. Παραμένει ακόμη και σήμερα φορέας νέων ιδεών, έχοντας συνεχώς το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον.
Το άλλο σημαντικό πλεονέκτημά του είναι ότι ανήκει στην κατηγορία των «ειδικών», ως ικανός τεχνοκράτης και μάνατζερ. Οι γνώσεις και οι εμπειρίες που συνέλεξε, αναπτύσσοντας αξιόλογη επιχειρηματική δραστηριότητα, τού επιτρέπουν να γνωρίζει σε βάθος όλες τις καίριες πλευρές του οικονομικού και κοινωνικού περιβάλλοντος. Παράλληλα, τον εξόπλισαν με διαχειριστική και επιχειρησιακή ικανότητα. Το βασικό χαρακτηριστικό του είναι ο πραγματισμός, ο ρεαλισμός. Χωρίς τις γνωστές παρωπίδες των πολιτικών, αλλά και χωρίς την παθογένεια της αυταρέσκειας, αναζητά πάντα τη μεγάλη εικόνα.
Η πενταετής προεδρική θητεία του (1988-1993) έχει το δικό του αποτύπωμα. Πρωτίστως διακρίνεται από ορθολογικό και εξωστρεφή προσανατολισμό. Η σήμανση αυτή ήταν εμφανής τόσο στα ζητήματα της εσωτερικής διακυβέρνησης όσο και στη διαχείριση του Κυπριακού. Εξ ου και ο απολογισμός του έργου του είναι αναμφίβολα θετικός. Όπως σημειώνει ο Μιχάλης Παπαπέτρου στον πρόλογό της αυτοβιογραφίας του Γιώργου Βασιλείου, «η προεδρία του δημιούργησε για πρώτη φορά τις προϋποθέσεις για τη μετατροπή της Κύπρου από ένα μικρό νησιώτικο κράτος που ζει με τον τουρισμό σε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος, προωθώντας την πολύπλευρη ανάπτυξη». Γνωρίζοντας την παραγωγική, οικονομική, θεσμική, διοικητική και πολιτική υστέρηση της Κύπρου, ο Γιώργος Βασιλείου προέταξε την ανάγκη εκσυγχρονισμού της, καθώς και εναρμόνισής της με την Ευρώπη. Μάλιστα στη διάρκεια της προεδρίας του υποβλήθηκε το αίτημα για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στη συνέχεια, κατά την περίοδο 1998-2003, είχε πρωταγωνιστικό ρόλο ως επικεφαλής των ενταξιακών διαπραγματεύσεων.
Η θητεία του αναμφίβολα αποτέλεσε τομή στη συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι μεταρρυθμίσεις που έκανε στην οικονομία, με πρώτη αυτή στη φορολογία, η προσέλκυση επενδύσεων, καθώς και το έργο του στη δημόσια διοίκηση, στην παιδεία, στο περιβάλλον, έχουν τη δική του σφραγίδα. Η πρωτοφανής κινητικότητα στο Κυπριακό, το οποίο επί πολλά χρόνια βρισκόταν σε τέλμα, έδειξε ότι όταν διαθέτεις στρατηγική και σχέδιο μπορείς να ξεπεράσεις τα μεγαλύτερα εμπόδια. Οι πρωτοβουλίες που ανέπτυξε σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο συνέβαλαν καθοριστικά στην τελική διαμόρφωση των Ιδεών και του Χάρτη Γκάλι. Οι εξελίξεις που δρομολογήθηκαν επί της προεδρίας του άνοιγαν τον δρόμο για την εξεύρεση λύσης παρά την λυσσώδη αντίδραση του Ντενκτάς. Η μη επανεκλογή του, όμως, σε συνδυασμό και με την υπαναχώρηση του Γλαύκου Κληρίδη, ο οποίος παραδόξως αντιτάχθηκε στις Ιδέες Γκάλι, στέρησαν από την Κύπρο μια μεγάλη ευκαιρία να λύσει την ιστορική εκκρεμότητά της. Μολονότι έφτασε στην πηγή δεν ήπιε νερό.
Πάντως το βέβαιο είναι ότι η προεδρία του Γιώργου Βασιλείου πήγε την Κύπρο μπροστά, στο μέλλον. Η παλινδρόμηση του νησιού στο παρελθόν δείχνει την ασυνέχεια που μεσολάβησε. Αν οι πολιτικές που ενσάρκωνε ο πρώην Πρόεδρος ήταν διαρκώς παρούσες, -ιδιαίτερα την κρίσιμη περίοδο του 2004- το Κυπριακό δεν θα παρέμενε δυσεπίλυτο πρόβλημα.