Εφημερίδα Έθνος
22 Ιανουαρίου 2016
Κατά τη διάρκεια της μεταπολιτευτικής περιόδου, ο αποκαλούμενος κεντρώος χώρος, υπήρξε πολύφερνη νύφη. Η πολιτική περιουσία του ήταν διακαής πόθος όλων. Κι αυτό γιατί η πρακτική αριθμητική σοφία, επί της οποίας ομοφωνούν οι απανταχού αναλυτές, αποδεικνύει ότι οι εκλογές κερδίζονται πάντα στο Κέντρο. Αλλωστε εκεί συνέκλιναν τα πλέον δυναμικά κοινωνικά στρώματα που δεν εκφράζονταν από την αναχρονιστική Δεξιά και την ιδεοληπτική Αριστερά. Στον ζωτικό αυτό χώρο θεμελίωσαν την πολιτική κυριαρχία τους ο Α. Παπανδρέου και ο Κ. Σημίτης. Ετσι εξηγείται και η εικοσαετής επικράτηση του ΠΑΣΟΚ. Ωστόσο, ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός της χώρας και η κρίση οδήγησαν στην επέλαση του εθνολαϊκισμού. Φορείς του ήταν αναμφίβολα ο ΣΥΡΙΖΑ και η αντιμνημονιακή ΝΔ. Το Κέντρο καταποντίστηκε. Η Κεντροαριστερά αποσυντέθηκε. Ενα νέο πολιτικό σκηνικό διαμορφώθηκε. Οι αλλαγές, όμως, δεν περιορίζονται μόνο στην αναδιάταξη των κομματικών δυνάμεων. Αντανακλώνται και στα κοινωνικά στρώματα. Η φτωχοποίηση της μεσαίας τάξης ακύρωσε τη στρατηγική του μεσαίου χώρου, επισφραγίζοντας τον εξοβελισμό του Κέντρου. Η συντριβή του στις μυλόπετρες του νέου δικομματισμού είναι αναμφισβήτητη.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, επενδύοντας στις συνέπειες της κρίσης, προσέλκυσε ευρύτερες λαϊκές δυνάμεις. Παράλληλα, προσεταιρίστηκε σημαντικό τμήμα του Κέντρου, γαλουχημένο με τις αρχέγονες αντιλήψεις του βαθέος ΠΑΣΟΚ. Αντιθέτως, οι μεταρρυθμιστικές και εκσυγχρονιστικές δυνάμεις, στην εχθρική γι’ αυτές περιρρέουσα ατμόσφαιρα του εθνολαϊκισμού απώλεσαν τη θελκτικότητά τους. Η εξασθένιση του πολιτικού τους λόγου είχε ως συνέπεια την υποχώρηση, τον κατακερματισμό, την απαξίωσή τους. Η εκλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη πυροδότησε ευρεία συζήτηση περί κεντρώου χώρου, ενεργοποιώντας ταυτόχρονα διεργασίες στο σύνολο του κομματικού φάσματος. Η δυναμική που φαίνεται να αναπτύσσει ο νέος πρόεδρος αφυπνίζει τα αντανακλαστικά όλων. Η προσπάθειά του να μετατοπίσει την παράταξή του προς το Κέντρο επιβάλλει αντίστοιχες πρωτοβουλίες και από τον Αλέξη Τσίπρα. Ο πρωθυπουργός προφανώς θα επιχειρήσει τον προσεταιρισμό κεντροαριστερών ψηφοφόρων και δυνάμεων. Και οι δύο θα στραφούν προς τη μεγάλη δεξαμενή του ενδιάμεσου χώρου που μέχρι πρότινος αποστρέφονταν τη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ.
Το βέβαιο είναι πως το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι κινδυνεύουν να βρεθούν σε καθεστώς ασφυξίας. Η αδυναμία των ηγεσιών τους να αρθρώσουν ισχυρό και καθαρό πολιτικό λόγο τα καθιστά ευάλωτα στην επιχειρούμενη από τους δύο μονομάχους επέλαση. Πάντως, η αναδιάταξη του πολιτικού σκηνικού είναι αναπόφευκτη. Οι οριζόντιες γραμμές διαπερνούν πλέον όλους τους κομματικούς χώρους, διαμορφώνοντας νέες συναινέσεις και νέες αντιθέσεις. Η έλλειψη ισχυρής ηγετικής προσωπικότητας στον κατακερματισμένο χώρο της Κεντροαριστεράς επιτείνει τα αδιέξοδά της. Ως εκ τούτου οι δύο μονομάχοι, Τσίπρας-Μητσοτάκης, αξιοποιώντας το κενό, ευλόγως θα επιχειρήσουν τη διεύρυνση και ανασύνθεση των παρατάξεών τους.