Γιάννης Κ. Πρετεντέρης
Το Βήμα, 21/12/2020
Δεκαοκτώ μήνες από τις εκλογές της 7ης Ιουλίου 2019 (πεντακόσιες τριάντα ημέρες για την ακρίβεια…) καταγράφεται ένα πραγματικό παράδοξο. Από τη μια πλευρά, η χώρα βιώνει μια πρωτόγνωρη «τριπλή κρίση». Υγειονομική, οικονομική και εξωτερική στις σχέσεις με την Τουρκία.
Από την άλλη, η κυβέρνηση και ο Κ. Μητσοτάκης κλείνουν το 2020 με δημοσκοπικές επιδόσεις ψήφου, αποδοχής και δημοτικότητας πολύ υψηλότερες από εκείνες που είχαν στις εκλογές που τους οδήγησαν στην εξουσία. Εντελώς ενδεικτικά αναφέρω ότι οι δύο τελευταίες δημοσκοπήσεις (PULSE και MRB, 17/12) έδωσαν προβάδισμα 15-16 μονάδων στη ΝΔ έναντι του ΣΥΡΙΖΑ που ακολουθεί δεύτερος, 14,5-20 μονάδων στον Μητσοτάκη έναντι του Τσίπρα και συντριπτική υπεροχή σε όλα τα ποιοτικά στοιχεία έναντι της αντιπολίτευσης.
Να θυμίσω ότι σε ανάλογες συνθήκες κρίσης και σε παρόμοια χρονική απόσταση από τις εκλογές που είχε κερδίσει, η κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου βρισκόταν ήδη στα πρόθυρα της κατάρρευσης (Απρίλιος 2011). Η ερμηνεία αυτού του (φαινομενικού) παραδόξου δεν είναι προφανής.
Ενδεχομένως επιβεβαιώνεται το παλαιό κυνικό αξίωμα του Τζούλιο Αντρεότι ότι «η εξουσία φθείρει εκείνον που δεν την έχει» – αλλά κάτι τέτοιο δεν ισχύει πάντα. Ενδεχομένως προκύπτει από την παροιμιώδη αδυναμία της αντιπολίτευσης. Ο ΣΥΡΙΖΑ δείχνει πλήρως αποσυνδεδεμένος από την ελληνική κοινωνία. Το ΚΙΝΑΛ δυσκολεύεται να βρει ακροατήριο ακόμη και για τα προφανή. Οι υπόλοιποι κινούνται στα όρια του γραφικού. Ενδεχομένως τα δύο σκέλη του παραδόξου να είναι συνδεδεμένα. Και απλώς το ένα να εξηγεί το άλλο.
Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση δεν ενισχύεται, παρά την «τριπλή κρίση» αλλά χάρη σε αυτήν. Η κρίση δηλαδή λειτουργεί περίπου σαν προστατευτικό τείχος. Για ποιον λόγο;
Η εξήγηση των ηλιθίων έχει να κάνει με έλεγχο των μέσων ενημέρωσης, αυταρχισμό, «λίστες Πέτσα», Ορμπαν, ολιγάρχες κι άλλες ιστορίες για (και με) αγρίους.
Η εξήγηση της απλής λογικής λέει το αυτονόητο: ότι η κυβέρνηση επωφελείται της τριπλής κρίσης επειδή η πλειοψηφία φαίνεται να συμμερίζεται γενικά ή έστω να αποδέχεται τους χειρισμούς της.
Στο ερώτημα «ποια κυβέρνηση θα τα κατάφερνε καλύτερα» στους τομείς της «τριπλής κρίσης», η εικόνα είναι συντριπτική (PULSE).
- Για την πανδημία, η διαφορά της ΝΔ από τον ΣΥΡΙΖΑ είναι 21 μονάδες (44/23).
- Για την οικονομία, 18 μονάδες (41/23).
- Για τα ελληνοτουρκικά, 17 μονάδες (40/23).
Την ίδια στιγμή, η αποσύνδεση του ΣΥΡΙΖΑ από την ελληνική κοινωνία καταγράφεται πιο εύγλωττα εκεί όπου η αξιωματική αντιπολίτευση έχει ανεβάσει τους καταγγελτικούς τόνους σχεδόν στα όρια της υστερίας.
- Στα ζητήματα ασφάλειας και εγκληματικότητας, για τα οποία ο ΣΥΡΙΖΑ σχεδόν καθημερινά διαμαρτύρεται για «αυταρχισμό», η διαφορά υπέρ της ΝΔ είναι 26 (!) μονάδες (47/21).
- Στα ζητήματα μετανάστευσης η ΝΔ προηγείται του ΣΥΡΙΖΑ 19 μονάδες (40/21).
Με άλλα λόγια, η ΝΔ δείχνει να κυριαρχεί στον πλειοψηφικό χώρο της ελληνικής κοινωνίας, τη στιγμή που ο ΣΥΡΙΖΑ δεν δείχνει ικανός να τον διεκδικήσει στη συγκεκριμένη συγκυρία. Φυσικά το επόμενο εξάμηνο θα είναι η πραγματική «ώρα της αλήθειας».
Διότι αν η ΝΔ φτάσει στο μέσο της κυβερνητικής θητείας της (Ιούλιος 2021) ξεπερνώντας την «τριπλή κρίση» και διατηρώντας τη σχετική υπεροχή που έχει σήμερα, τότε δύσκολα θα αμφισβητηθεί η προοπτική μιας δεύτερης τετραετίας.
Ακόμη περισσότερο που για να αμφισβητηθεί χρειάζεται μια ρητορική που να απευθύνεται πειστικά στην ευρύτερη ελληνική κοινωνία, και όχι στις κομματικές παρέες των φανατικών της αντιπολίτευσης.
Εμβόλια
Τα ευχάριστα νέα είναι ότι οι εμβολιασμοί θα ξεκινήσουν μάλλον πριν από το νέο έτος. Κερδίζουμε χρόνο. Τα δυσάρεστα, ότι τα πρώτα εμβόλια που θα παραληφθούν μάλλον είναι λιγότερα από το αναμενόμενο. Χάνουμε χρόνο. Το ερώτημα είναι αν η κυβέρνηση θα αποδειχθεί επαρκώς προετοιμασμένη για ένα πρόγραμμα εμβολιασμών, το οποίο φαντάζει ήδη σαν ένα τεράστιο, σύνθετο και πρωτόγνωρο οργανωτικό εγχείρημα. Δεν είμαι ειδικός να κρίνω το εμβόλιο, ούτε το πρόγραμμα εμβολιασμών. Αλλά τέτοιες προσπάθειες κρίνονται συνήθως εκ του αποτελέσματος. Προφανώς η κυβέρνηση δεν είναι υπεύθυνη για το εμβόλιο. Εχει όμως την ευθύνη για το πρόγραμμα. Και ας μην υπάρχουν αυταπάτες: από αυτό θα κριθεί.
Πώς θα τους ρίξουν;
«Θα σας ρίξουμε!» απείλησε ο Πολάκης την κυβέρνηση στη Βουλή. Είναι μια εύλογη φιλοδοξία την οποία τρέφουν πολλοί αντιπολιτευόμενοι σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη. Εχει όμως ένα πρόβλημα. Πώς θα τους ρίξουν; Διότι στις δημοκρατίες οι κυβερνήσεις πέφτουν συνταγματικά με δύο τρόπους. Είτε με απώλεια της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας είτε με εκλογές. Εξ όσων αντιλαμβάνομαι, ο Πολάκης δεν μετέχει στην κοινοβουλευτική πλειοψηφία, συνεπώς πολύ δύσκολα θα την οδηγήσει σε απώλεια της πλειοψηφίας της. Από την άλλη, για να πέσει η κυβέρνηση με εκλογές πρέπει πρώτα να γίνουν εκλογές και ύστερα να τις χάσει.
Εκλογές στον ορίζοντα δεν φαίνονται. Αλλά ακόμα κι αν γίνουν, δεν προδιαγράφεται κάποια ήττα της κυβερνητικής παράταξης – σε αυτό συμφωνούν όλες οι δημοσκοπήσεις… Επί του παρόντος, τουλάχιστον.
Συνεπώς δεν είναι απολύτως σαφές πώς θα ρίξει ο Πολάκης την κυβέρνηση. Εκτός κι αν καταφύγει σε μη συνταγματικές λύσεις. Επανάσταση, εξέγερση, αντάρτικο, ρεμπελιό, στάση, πραξικόπημα…
Δεν είμαι καθόλου βέβαιος ότι ο Πολάκης έχει κάτι τέτοιο στο μυαλό του. Οχι μόνο επειδή αυτά τα πράγματα παρουσιάζουν σοβαρές οργανωτικές δυσκολίες. Αλλά και επειδή χρειάζονται μεγάλες δόσεις αποφασιστικότητας ή παλικαριάς για να δρομολογηθούν.
Οταν όμως έχεις το σθένος που χρειάζεται για να ξεκινήσεις κοτζάμ επανάσταση, τότε σίγουρα δεν καταφεύγεις σε παρακάλια, απειλές και φωνές αν πάνε να σου κόψουν την ασυλία στη Βουλή. Κανένας επαναστάτης δεν επαναστάτησε ποτέ σε συνθήκες βουλευτικής ασυλίας.
Φοβούμαι λοιπόν ότι οδηγούμαστε σε αδιέξοδο. Ο Πολάκης δηλαδή θέλει να ρίξει την κυβέρνηση αλλά δεν είναι καθόλου σαφές πώς προτίθεται να το κάνει. Φυσικά ο άνθρωπος δεν έχει καμία υποχρέωση να μας αποκαλύψει τι σχεδιάζει. Αρκεί να δηλώνει τον στόχο του. Ούτε ο Κάστρο έστειλε business plan στον Μπατίστα προτού αποβιβαστεί στην Κούβα.
Μακάρι. Διότι η άλλη εξήγηση είναι ότι ο Πολάκης πουλάει απλώς τζάµπα µαγκιά και δωρεάν τσαμπουκάδες, γεγονός που μας δημιουργεί ανησυχία για τις προθέσεις του.
Διότι αν δεν ρίξει την κυβέρνηση ούτε ο Πολάκης, ποιος θα τη ρίξει; Ο Βαξεβάνης μόνος του;