Ηλίας Μαγκλίνης
Καθημερινή , 6/9/2017
Θυμάστε πριν από λίγα χρόνια που η Αθήνα γέμισε ξαφνικά με αφίσες του Ανδρέα Παπανδρέου; Εμφανίστηκαν περίπου απ’ το πουθενά, σε μια περίοδο κατά την οποία το ΠΑΣΟΚ περνούσε από τον Κώστα Σημίτη στον Γιώργο Παπανδρέου, ως γραφική νότα προφανώς από όσους εντός του ΠΑΣΟΚ νοσταλγούσαν το παρελθόν. Ο,τι κι αν είχαν πάντως στο κεφάλι τους, σίγουρα δεν ήταν το «εκσυγχρονιστικό» ΠΑΣΟΚ του Σημίτη (των ’90s και του ευρώ) ή το ΠΑΣΟΚ του υιού του αγαπημένου τους ιδρυτή, ο οποίος μιλούσε για την Ελλάδα ως μια δυνάμει «Δανία του Νότου».
Εκείνη η γραφικότητα, όμως, που προέκυψε κάποτε από το περιθώριο, σήμερα έχει πλέον θεσμικό μανδύα. Το φάντασμα του Ανδρέα, λοιπόν, δεν στοιχειώνει μόνον ορισμένους νοσταλγούς ψηφοφόρους ή και μέλη του ΠΑΣΟΚ, αλλά ακόμα και τον ίδιο τον σημερινό πρωθυπουργό. Οχι ότι δεν το ξέραμε βέβαια. Υπό αυτή την έννοια (μια ακόμα δηλαδή), ο ΣΥΡΙΖΑ έχει συμβάλει τα μέγιστα στην αποκατάσταση της έννοιας του γραφικού, στην εξύψωσή της σε ανώτερα αξιακά επίπεδα. Είτε ως τακτικισμός απέναντι στις ζυμώσεις της Κεντροαριστεράς είτε ως γνήσια λατρεία, το στυλ Ανδρέα πηγαίνει στον Αλέξη Τσίπρα. Ως γνωστόν, βέβαια, οι μίμοι έχουν και κάτι θλιβερό.
Ομως ο σημερινός πρωθυπουργός φαίνεται πως δεν εκφράζει μόνον τον εαυτό του αλλά και μια μεγάλη μερίδα Ελλήνων. Ας το πω αλλιώς: τηρουμένων των αναλογιών, η δαιμονοποίηση του Ανδρέα από τη μεγάλη δεξαμενή των απανταχού «εκσυγχρονιστών», «ευρωπαϊστών», κεντροδεξιών και κεντροαριστερών «φιλελέδων» κ.ο.κ. μοιάζει πολύ με την αντίστοιχη δαιμονοποίηση του Σημίτη από την πολύ πιο μεγάλη δεξαμενή των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, ομάδες νεοδημοκρατών, ακραίων εθνικολαϊκιστικών και νεοκομμουνιστικών στοιχείων. Χονδροειδώς, εάν ο Ανδρέας «ευθύνεται αποκλειστικά για τη σημερινή κρίση και την υπερδιόγκωση του Δημοσίου», ο Σημίτης είναι «ο προδότης που μας έβαλε στην ΟΝΕ και στο ευρώ». Τόσο απλά.
Η περίπτωση Σημίτη ήταν μια παραφωνία όχι μόνο για το ΠΑΣΟΚ αλλά και για ολόκληρη τη χώρα. Αυτό κάτι λέει εμμέσως για την υποσυνείδητη σχέση μας με το πνεύμα του Ανδρέα. Ο Σημίτης ήταν μια παρένθεση που προέκυψε περίπου από σπόντα, από μια ανέλπιστη πολιτική συγκυρία (σε ένα παράλληλο σύμπαν, αρχηγός του ΠΑΣΟΚ γίνεται ο Ακης Τσοχατζόπουλος – τη συνέχεια φανταστείτε τη στη «Ζώνη του Λυκόφωτος»), και το πνεύμα που έφερε μαζί του ο Σημίτης δεν το ήθελε κανένας στη χώρα. Το ασφαλιστικό τον έκανε να λυγίσει και, με ένα ανακουφιστικό «ουφ» από πολλούς, ο επίσης ανδρεϊκός Κώστας Καραμανλής αποκατάστησε την τάξη στη χώρα το 2004…
Με όλη αυτή την παραφιλολογία και τις απέλπιδες προσπάθειες για χιούμορ, όμως, μιλάμε για ομοιότητες και μίμηση παραβλέποντας τις αβυσσαλέες διαφορές που χωρίζουν μια προσωπικότητα όπως ήταν ο Ανδρέας Παπανδρέου από έναν χειριστή της μικροπολιτικής, όπως είναι ο σημερινός πρωθυπουργός. Τις συνόψισε έξοχα χθες ο καλός συνάδελφος Μιχάλης Τσιντσίνης στη στήλη του με τον τίτλο «Νεκροκομία».