Εφημερίδα Έθνος
25 Μαρτίου 2016
Η κρίση και η χρεοκοπία δεν κατέστρεψαν μόνο τη χώρα και την οικονομία. Προκάλεσαν και ανεπανόρθωτα πλήγματα στην αποκαλούμενη «Κεντροαριστερά». Η εκλογική βάση της υπέστη πρωτοφανείς ρηγματώσεις. Ο κοινωνικός της χώρος αποσυντέθηκε. Η κυρίαρχη για πολλές δεκαετίες πολιτική της έκφραση, το ΠΑΣΟΚ, συρρικνώθηκε δραματικά. Όλα δείχνουν ότι οι μεταβολές που έχουν συντελεστεί κάθε άλλο παρά πρόσκαιρες είναι. Αντίθετα συνιστούν νέα πραγματικότητα. Η Κεντροαριστερά που γνωρίζαμε δεν υφίσταται πλέον. Τα εναπομείναντα παλιά σχήματα, αλλά και τα νεοπαγή, βιώνουν υπαρξιακή κρίση. Φιλοδοξούν να εκπροσωπήσουν έναν χώρο, οι δυνάμεις του οποίου είναι κατακερματισμένες. Είτε μετεγκαταστάθηκαν στον ΣΥΡΙΖΑ είτε έλκονται από τον μεταρρυθμιστικό λόγο του Κυριάκου Μητσοτάκη είτε αναζητούν νέα πολιτική έκφραση πέραν των υφιστάμενων κομμάτων.
Η φθορά και η δημοσκοπική υποχώρηση του ΣΥΡΙΖΑ δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην διάρρηξη των σχέσεών του με τον κύριο όγκο των ψηφοφόρων κεντροαριστερής προέλευσης. Αν και η κυβερνησιμότητά του αμφισβητείται εντόνως, οι αντοχές του παραμένουν ισχυρές. Από την άλλη, ο νέος πρόεδρος της ΝΔ εμφανίζει μεγαλύτερη απήχηση στις κεντρογενείς δυνάμεις παρά στις αμιγώς δεξιές της παράταξής του. Η διείσδυσή του στις δυναμικές κοινωνικές ομάδες -τις άλλοτε εκλογικές δεξαμενές της Κεντροαριστεράς- είναι περισσότερο από εμφανής. Συνεπώς, η ανασύνθεση της Κεντροαριστεράς δεν μπορεί να επιχειρηθεί ερήμην των νέων δεδομένων. Ούτε θα επιτευχθεί με τη συγκόλληση ΠΑΣΟΚ, Ποταμιού, ΚΙΔΗΣΟ ή άλλων μικρών σχηματισμών και Κινήσεων. Μια τέτοια ενέργεια θα διασφάλιζε μόνο την εκλογική επιβίωση των εκπροσώπων τους.
Μετά τα όσα μεσολάβησαν στην πολιτική ζωή, το εγχείρημα της συγκρότησης ενός ισχυρού μεταρρυθμιστικού και εκσυγχρονιστικού πόλου υπερβαίνει τόσο τα υπάρχοντα σχήματα όσο και τα κομματικά επιτελεία και τις ηγεσίες τους. Όλοι αυτοί οφείλουν να συνειδητοποιήσουν -κι εκεί έγκειται και περιορίζεται η χρησιμότητά τους- ότι η θεμελίωση μιας νέας στρατηγικής πρότασης θα συντελεστεί πρωτίστως από δυνάμεις εκτός των τειχών.
Υποκαθιστώντας την Κεντροαριστερά με την «ομοσπονδιοποίηση» κομματικών μηχανισμών, που προτείνει η Φ. Γεννηματά ή το «Κοινοβούλιο του Κέντρου» κατά τον Στ. Θεοδωράκη, ο ενδιάμεσος χώρος θα ανακυκλώνει τα αδιέξοδά του. Παραμένοντας στην ουσία παγιδευμένος στις συνταγές του παρελθόντος, θα αναπαράγει παρωχημένους φορμαλισμούς και θα επιδίδεται σε άγονους κομματικούς ανταγωνισμούς. Έτσι είναι βέβαιο πως δεν θα μπορέσει να αποκτήσει την πολυπόθητη ελκυστικότητα. Στην πραγματικότητα θα συρρικνώνεται χωρίς δυνατότητα ουσιαστικής παρέμβασης στις πολιτικές εξελίξεις.
Η σύγχρονη Κεντροαριστερά ή θα είναι ένα νέο αυθύπαρκτο πολιτικό προϊόν, που ενσαρκώνει μια καθαρή μεταρρυθμιστική και εκσυγχρονιστική επαγγελία με ρεαλιστικές θέσεις και προτάσεις ή δεν θα υπάρξει ποτέ. Και βεβαίως, η ανασύσταση του ενδιάμεσου χώρου θα παραμένει ατελέσφορη όσο εξακολουθεί να απουσιάζει μια ισχυρή πολιτική προσωπικότητα με ηγετική στόφα. Τα ελλείμματα αυτά καθίστανται οι σοβαρότεροι ανασταλτικοί παράγοντες για τις πρωτοβουλίες που αναπτύσσονται.