Σήφης Πολυμίλης
Το Βήμα, 10/6/2018
Θα περίμενε κανείς ότι ύστερα από μια δεκαετία κρίσης, με οδυνηρές απογοητεύσεις και διαψεύσεις, τα κύματα παραλογισμού θα είχαν υποχωρήσει. Οτι τα τέρατα που είχε γεννήσει η υποχώρηση της κριτικής σκέψης και της αυτογνωσίας θα είχαν δώσει τη θέση τους αν όχι στη μετριοπάθεια, τουλάχιστον στη στοιχειώδη λογική. Οτι τουλάχιστον θα μπορούσαμε να συνεννοηθούμε μεταξύ μας χωρίς κραυγές, χωρίς πάθη και αλαζονικές ψευδαισθήσεις.
Φευ, όμως, τα ίδια «εμφύλια πάθη» συνεχίζουν να μας κατατρέχουν σαν να μην έχει συμβεί τίποτε. Ο ίδιος εμπρηστικός και διχαστικός λόγος κυριαρχεί στην πολιτική ζωή, η ίδια μισαλλόδοξη μνησικακία διαποτίζει μεγάλα στρώματα της κοινωνίας. Αναζητούμε κάθε φορά τι μας διχάζει και όχι την ελάχιστη, έστω, κοινή συνισταμένη που μπορεί να μας ενώνει.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα το Μακεδονικό, όπου εξακολουθούμε να μηρυκάζουμε τα ίδια ανασφαλή στερεότυπα, τις ίδιες ανιστορικές υπερεθνικιστικές ανησυχίες, αδυνατώντας να κάνουμε ένα βήμα μπροστά. Αδιέξοδες περιπλανήσεις στο παρελθόν για να διασώσουμε μια χαμένη προ πολλού ταυτότητα. Επιμένουμε να καταναλώνουμε μια κακοχωνεμένη Ιστορία αγνοώντας αυτό που ο Πολ Βαλερί χαρακτήριζε ως «το πιο επικίνδυνο προϊόν που παρήγαγε η χημεία του ανθρώπινου εγκεφάλου».
Γιατί η Ιστορία «μεθάει τους λαούς, διατηρεί ανοιχτές τις παλιές πληγές τους, οδηγεί στη μεγαλομανία ή στη μανία καταδιώξεως και καθιστά τα έθνη πικρόχολα, αλαζονικά, ανυπόφορα και ματαιόδοξα». Αλλά επειδή δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από ένα προβληματικό παρόν και πολύ περισσότερο να αντικρίσουμε με ελπίδα και αισιοδοξία το μέλλον, καταφεύγουμε μονίμως στη μεγαλομανία του… ένδοξου παρελθόντος.
Μόνο που αναπαράγοντας μονίμως τα εθνικά μας κόμπλεξ και συντηρώντας διαρκώς μια λογική αυτοθυματοποίησης ούτε τα προβλήματα μας λύνουμε, ούτε ξεφεύγουμε από τη μιζέρια που μας περιτριγυρίζει. Κουβαλώντας διαρκώς ένα ασήκωτο ιστορικό βάρος, χάνουμε την ευκαιρία και τη δυνατότητα να αναδείξουμε τι πραγματικά αξίζουμε εμείς σήμερα, ως χώρα, ως λαός.
Η καταφυγή σε έναν φανταστικό αντιστασιακό ελληνοκεντρισμό δεν θα λύσει διά μαγείας το Μακεδονικό, δεν θα μας απαλλάξει από επιτηρήσεις και τρόικες και δεν θα λύσει τα προσωπικά και συλλογικά μας αδιέξοδα. Οσο δεν το αντιλαμβανόμαστε και θα υποκύπτουμε σε κάθε λογής λαοπλάνους και καιροσκόπους τόσο το μέλλον μας θα παραμένει σκοτεινό και αβέβαιο.