Γιάννης Μεϊμάρογλου
Athens Voice, 29/08/2021
Οι γεωγραφικοί προσδιορισμοί διευκόλυναν πάντα τις πολιτικές ταμπέλες στη χώρα μας. Αντίθετα, υπήρχε μια απέχθεια προς καθαρά ιδεολογικούς όρους όπως σοσιαλδημοκρατία, φιλελευθερισμός κλπ, που φαινόντουσαν αρκετά δεσμευτικοί για τους κομματικούς μηχανισμούς που αποσκοπούσαν -και αποσκοπούν- κυρίως σε εκλογικού και όχι πολιτικού χαρακτήρα διευρύνσεις. Ο κεντρώος χώρος αποτέλεσε άλλωστε τον κύριο στόχο τέτοιου είδους διευρύνσεων μια και σπάνια κυβερνήθηκε η χώρα χωρίς την κεντρώα συνδρομή.
Ο όρος «Κεντροαριστερά» εξέφρασε περισσότερο μια διελκυστίνδα ανάμεσα στο Κέντρο και την Αριστερά. Το ΠΑΣΟΚ, ως το πολιτικά διάδοχο κόμμα της Ένωσης Κέντρου στη μεταπολίτευση, κατάφερε να αλώσει την αλληλοσπαρασσόμενη μεταξύ «ορθοδοξίας» και «ανανέωσης» Αριστερά και να κυβερνήσει επί δεκαετίες. Η «Κεντροαριστερά» ήταν για πολλά χρόνια το κόκκινο πανί για την Αριστερά, που, στη συνέχεια, όταν έκανε τη δική της «αγανακτισμένη» έφοδο προς την εξουσία, «ανακάλυψε» τα επικοινωνιακά και εκλογικά πλεονεκτήματα του όρου.
Η Κεντροαριστερά απέκτησε ουσιαστικό πολιτικό περιεχόμενο επί διακυβέρνησης Σημίτη. Το τολμηρό για την εποχή μεταρρυθμιστικό του πρόγραμμα αποτέλεσε τη βάση και ο εκσυγχρονισμός της χώρας το διακύβευμα. Μπορεί το εκσυγχρονιστικό εγχείρημα της οκταετίας 1996-2004 να σκόνταψε στη λυσσαλέα αντίδραση του λαϊκισμού που είχε διαβρώσει τα θεμέλια της Ελληνικής κοινωνίας, άφησε ωστόσο σημαντική παρακαταθήκη για το μέλλον. Η σκληρή οικονομική κρίση που ακολούθησε μετά από μερικά χρόνια, αποτέλεσε δυστυχώς την τραγική επιβεβαίωση των συνεπειών της ανατροπής της μεταρρυθμιστικής πολιτικής.
Μετά την μοιραία, όπως αποδείχτηκε, εκλογή του Κώστα Καραμανλή η Κεντροαριστερά ανέβηκε έναν πραγματικό Γολγοθά προσπαθώντας να βρει, μέσα από διάφορα σχήματα, μια νέα πολιτική διέξοδο. Η συγκρότηση της ΑΕΚΑ (Ανανεωτική Εκσυγχρονιστική Κίνηση της Αριστεράς) αποτέλεσε μια άμεση μεταρρυθμιστική απάντηση με περιορισμένες δυστυχώς δυνατότητες, ιδαίτερα από τη στιγμή που ο νέος Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ διέγραψε τον Σημίτη από την κοινοβουλευτική του ομάδα.
Η εμφάνιση της ΔΗΜΑΡ, με καθυστέρηση 10 ετών, είχε τραγελαφική κατάληξη. Η ηγεσία της, λίγη, άτολμη και υποκριτική, επέστρεψε στον ΣΥΡΙΖΑ, συμπαρασύροντας μεγάλο μέρος των στελεχών της. Το Ποτάμι δεν κατάφερε να ανταποκριθεί στις προσδοκίες που γέννησε η μεταρρυθμιστική του επιμονή και διαχύθηκε, τελικά, στη θάλασσα των καραδοκούντων κομματικών μηχανισμών. Η «Ώρα των Αποφάσεων» αποτέλεσε την πιο σοβαρή, από κάθε άποψη, προσπάθεια ανασυγκρότησης του μεταρρυθμιστικού χώρου που υπέκυψε δυστυχώς στις παθογένειες της πολιτικής.
Η αναζήτηση των κομματιών της κατακερματισμένης σήμερα μεταρρυθμιστικής Κεντροαριστεράς, είναι μια σύνθετη πολιτικά υπόθεση. Τα στελέχη που παρέμειναν στο Κίνημα Αλλαγής αποβλέποντας στη δημιουργία ενός νέου φορέα των ιδεών της σοσιαλδημοκρατίας και του μεταρρυθμιστικού κεντρώου χώρου, αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να βρεθούν, ως «Δημοκρατική Παράταξη» στον παρονομαστή του κλάσματος με αριθμητή το ΠΑΣΟΚ. Τα στελέχη που προέκριναν τα «αντιδεξιά» τους σύνδρομα σε βάρος της αντιλαϊκιστικής τους διαδρομής, βρίσκονται ήδη, ως «Προοδευτική Συμμαχία», στον παρονομαστή του κλάσματος με αριθμητή τον ΣΥΡΙΖΑ.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στα πλαίσια του «κεντροαριστερού» ανοίγματός του, εμπιστεύτηκε κυβερνητικές θέσεις σε μια σειρά στελεχών του χώρου. Η αντίδρασή του στις εσωκομματικές αλλά και στις πιέσεις της δύσκολης συγκυρίας θα δείξουν σύντομα κατά πόσο τα στελέχη αυτά θα βρεθούν στον παρονομαστή της συντηρητικής παράταξης. Η αλήθεια είναι ότι ένα μεγάλο μέρος στελεχών του κεντροαριστερού εκσυγχρονιστικού χώρου έχει αποστασιοποιηθεί από τα κομματικά δρώμενα, παρακολουθώντας και συμμετέχοντας από διαφορετικές θέσεις στην πολιτική ζωή.
Σε μια περίοδο που στοιχειώδεις κανόνες της κοινής λογικής μπαίνουν σε αμφισβήτηση και ο ακραίος λαϊκισμός απειλεί να γκρεμίσει δημόσια αγαθά και ανθρώπινες αξίες, η ουσιαστική συμβολή των φιλελεύθερων δυνάμεων της Σοσιαλδημοκρατίας και του Πολιτικού Κέντρου στην ενίσχυση του μετώπου του ορθολογισμού και στην ανταπόκριση στις προκλήσεις της νέας εποχής παραμένει επιτακτική.