Εφημερίδα Τα Νέα
6 Σεπτεμβρίου 2019
Το πρώτο μεγάλο άλμα του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ο μετασχηματισμός του από κόμμα διαμαρτυρίας σε κόμμα εξουσίας. Ως προϊόν της κρίσης επένδυσε σε αυτή, προκαλώντας τομή στο μεταπολιτευτικό σύστημα. Υποδαυλίζοντας τα άγρια ένστικτα τμήματος των πολιτών, κατέστησε τον λαϊκισμό κυρίαρχο πολιτικό ρεύμα, τροφοδοτώντας τις δεξαμενές του ανορθολογισμού. Το εκλογικό σώμα που τον ακολούθησε συνιστούσε συνονθύλευμα δυνάμεων με διαφορετικές καταβολές. Οι ιδεοληπτικοί της Αριστεράς οι ακροαριστερές γκρούπες, οι αναχρονιστές του ΠΑΣΟΚ, τα υπολείμματα της Δεξιάς, οι εθνικιστές, οι «αγανακτισμένοι» αποτέλεσαν πολιτικό χυλό. Μολονότι ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίστηκε ως νέο σχήμα, απέπνεε παρελθόν. Το ίδιο και οι θέσεις, οι προτάσεις, οι ιδέες του.
Στην εκτόξευσή του καθοριστικός υπήρξε ο ρόλος του Αλέξη Τσίπρα. Η αμεσότητα, η λαϊκότητα, ακόμη και η φρεσκάδα του προσώπου του, επισκίασαν τα αρνητικά του κόμματός του. Σε αντιπαραβολή με το κουρασμένο κομματικό σύστημα αυτοσυστήθηκε ως αντισυστημικός. Κι ενώ η διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και η πρωθυπουργία του Τσίπρα παρείχαν τη δυνατότητα για ουσιαστική ανατοποθέτηση ή ακόμη και μετεξέλιξη, κάτι τέτοιο δεν συνέβη. Είτε γιατί ήταν δέσμιοι ενός ξεπερασμένου υποδείγματος. Είτε διότι στερούνταν πολιτικής και διαχειριστικής επάρκειας.
Εντούτοις η ανθεκτικότητα του ΣΥΡΙΖΑ στις πρόσφατες εκλογές ήταν αξιοσημείωτη. Η άγκυρα που έριξε στο εκλογικό σώμα, τον καθιστά ισχυρό πόλο στον νέο δικομματισμό. Το γεγονός αυτό δείχνει ότι οι πρωταγωνιστές της νέας περιόδου θα είναι το ζευγάρι Μητσοτάκης-Τσίπρας. Αμφότεροι ηγούνται δύο διαμετρικά αντίθετων ιδεολογικών και πολιτικών ρευμάτων. Ο Αλέξης Τσίπρας, μετά τη βύθιση του ΠΑΣΟΚ, εμφανίζεται σαν κληρονόμος του κοινωνικού και πολιτικού χώρου που εξέφραζε το άλλοτε κραταιό κόμμα. Η επιδίωξή του ενισχύεται από την απήχηση του στα πρώην «πράσινα» προπύργια, αλλά και από τη διεύρυνση της συμπαράταξής του με παραδοσιακά πασοκικά στελέχη. Αντίστοιχα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιχειρεί να προσεταιριστεί τις κεντροαριστερές δυνάμεις που στήριξαν το εκσυγχρονιστικό ΠΑΣΟΚ, θέλοντας να δείξει ότι ο μεταρρυθμιστικός του λόγος έχει απήχηση. Το βέβαιο είναι ότι τα σχέδια και των δύο ευνοεί η αποτελμάτωση του ΚΙΝΑΛ.
Η επιστροφή του ΣΥΡΙΖΑ στην αξιωματική αντιπολίτευση επαναφέρει το ζήτημα του μετασχηματισμού του. Η αμηχανία του να προσαρμοστεί στο νέο περιβάλλον είναι εμφανής, αλλά και εύλογη. Η απώλεια της εξουσίας επιφέρει αρρυθμίες και δυστοκίες. Οι εντός των τειχών είναι εμποτισμένοι από τους ξεπερασμένους φορμαλισμούς. Ο αντιπολιτευτικός τους λόγος το αποδεικνύει. Τη μια υπερασπίζονται τα προνομία των συνδικαλιστών της ΔΕΗ, την άλλη «κλείνουν το μάτι» στις συλλογικότητες των Εξαρχείων. Χαρακτηριστικό είναι ότι κατέστησαν τη Θάνου αιχμή της πολιτικής τους.
Δεν αντιλαμβάνονται πως η ανάκαμψή τους είναι συνυφασμένη με τη δυνατότητά τους να πείσουν ότι υπόσχονται μέλλον. Όπως φαίνεται, από τις αποσκευές του Αλέξη Τσίπρα -παρά τη γνώση και την εμπειρία της πρωθυπουργίας- απουσιάζει μια σύγχρονη αφήγηση για τις ανάγκες και απαιτήσεις της νέας εποχής.