Κυπριακή εφημερίδα Πολίτης
22 Οκτωβρίου 2017
Η στρατηγική είναι το όπλο των αδυνάτων. Με αυτήν ενισχύουν την υπόστασή τους. Διευρύνουν την αξία τους. Επεκτείνουν τα όριά τους. Αξιοποιούν τις ευκαιρίες και τις δυνατότητες που τους προσφέρονται. Πρωτίστως δημιουργούν το δικό τους κεφάλαιο για να υπερασπιστούν τον εαυτό τους, επιλύοντας τα προβλήματά τους. Η στρατηγική προϋποθέτει βάθος σκέψης, γνώση του περιβάλλοντος, μελέτη όλων των παραμέτρων που το συνθέτουν. Χρειάζεται ανοιχτούς ορίζοντες και διορατικότητα. Το κυριότερο, απαιτεί πρόταγμα, επεξεργασμένη μέθοδο, επαρκείς και κατάλληλες δυνάμεις που θα μπορούν να ανταποκρίνονται στις ανάγκες και απαιτήσεις κάθε περιόδου.
Στην πολιτική κερδίζει εκείνος που κατορθώνει να προβάλει τους στόχους του σε ένα Μάκρο επίπεδο, συνδέοντας διαλεκτικά τις τακτικές του κινήσεις με τις στρατηγικές του επιδιώξεις. Η μεγαλύτερη επιτυχία της Κύπρου, εδώ και πέντε δεκαετίες, ήταν η ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το επίτευγμά της αυτό το κατέκτησε διότι για πρώτη φορά υπερέβη τις φοβικές, κοντόφθαλμες, εσωστρεφείς αντιλήψεις και ψυχώσεις. Άφησε πίσω της το Μίκρο και προέταξε το Μείζον. Με τη στρατηγική Σημίτη-Κληρίδη, αποδέχτηκε το αυτονόητο, ότι η επίλυση του Κυπριακού δεν θα επιτευχθεί σε πολιτικό κενό, αλλά στο πλαίσιο πρωτοβουλιών μεγάλης εμβέλειας που θα είναι συνυφασμένες με τις διεθνείς διεργασίες και εξελίξεις. Άλλωστε, στη βάση αυτή θεμελιώθηκε και η απόφαση του Ελσίνκι, η οποία αποτέλεσε κομβικό σημείο για τη σύνδεση του πολιτικού προβλήματος με τις ευρωτουρκικές και ελληνοτουρκικές σχέσεις. Έτσι ξεπέρασε τα όποια εμπόδια βρήκε μπροστά της, πείθοντας την ευρωπαϊκή και διεθνή κοινότητα.
Δυστυχώς όλα αυτά ανήκουν στο μακρινό παρελθόν. Η παλινδρόμηση της Κύπρου στον μικρόκοσμό της το πιστοποιεί. Την ίδια πορεία ακολούθησε και η Ελλάδα, ενώ ενισχύεται και ο εθνικιστικός παροξυσμός της Τουρκίας. Το ναυάγιο του Κραν Μοντανά επισφράγισε την αυτοπαγίδευση όλων των εμπλεκόμενων συντελεστών. Η ηγεσία του νησιού φάνηκε να αμφιταλαντεύεται, στερούμενη στοιχειώδους σχεδίου. Μπλοκαρισμένη από τις αντιφάσεις, την ατολμία και τον φόβο, δεν κατάφερε να προσδώσει το απαιτούμενο βάθος στην πολιτική της. Με τις άστοχες και απαίδευτες ενέργειές της περιόρισε το Κυπριακό στο ζήτημα των εγγυήσεων και των επεμβατικών δικαιωμάτων.
Στην πραγματικότητα απομείωσε την ευρωπαϊκή και διεθνή του διάσταση. Απέφυγε να το συνδέσει με τις ανακατατάξεις και τις διεργασίες που συντελούνται στην παγκόσμια σκηνή. Κυρίως, φαίνεται να ξέχασε ότι η Κύπρος είναι πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και ως εκ τούτου, οφείλει να έχει ευρύτερη οπτική, αξιοποιώντας τη συμμετοχή της στα κοινοτικά όργανα. Αποκαλυπτικό είναι ότι στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου με θέμα την ασφάλεια και την άμυνα, η Κύπρος δεν πέτυχε την οποιαδήποτε αναφορά στο κείμενο των Συμπερασμάτων για το εθνικό της πρόβλημα. Το χειρότερο όλων, μετά την ανάληψη πρωτοβουλίας από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες για την εξεύρεση λύσης, η Λευκωσία ταυτίστηκε με την ανεδαφική και ατελέσφορη πολιτική της Αθήνας.
Και επειδή όλα κρίνονται εκ του αποτελέσματος, οι μονομέρειες και οι αγκυλώσεις του υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας αποδείχθηκαν επιζήμιες. Η αποδέσμευση του Κυπριακού από την ευρωπαϊκή του διάσταση και η περιχαράκωσή του σε μια άγονη αντιπαράθεση με την Τουρκία ούτε παραγωγική ούτε αποτελεσματική υπήρξε. Ο φιλοατλαντισμός της ελληνικής πλευράς αντιστρατεύεται πλήρως την προοπτική επίλυσης, επιφέροντας πρόσθετα αδιέξοδα. Ταυτόχρονα, αδυνατεί να καταστεί ασπίδα προστασίας απέναντι στον τουρκικό επεκτατισμό. Η πρόσφατη συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Αμερικανό πρόεδρο επιβεβαίωσε ότι το Κυπριακό βρίσκεται πλέον «στα αζήτητα». Είτε γιατί προκάλεσε κόπωση. Είτε διότι δεν είναι λίγοι εκείνοι που το θεωρούν δυσεπίλυτο πρόβλημα. Εξάλλου, η επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα στον Λευκό Οίκο δεν έχει να επιδείξει κάτι άλλο πέραν των 2,4 δις δολάρια για την αναβάθμιση των F16. Η πικρή αυτή αλήθεια αποδεικνύει ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν μπορεί να αντιληφθεί ότι τα εθνικά συμφέροντα στις διεθνείς σχέσεις τα υπερασπίζεσαι αποτελεσματικότερα μόνον όταν στηρίζεσαι σε μια καλά θεμελιωμένη στρατηγική. Διαφορετικά υποκύπτεις στον ακραίο κυνισμό του νέου πλανητάρχη.
Η επανεκκίνηση του Κυπριακού δεν μπορεί να γίνει με τις υπάρχουσες πολιτικές φόρμουλες ούτε με τα γνωστά και αποτυχημένα στρατηγήματα Κύπρου και Ελλάδας, που οδήγησαν και οδηγούν σε πλήρες αδιέξοδο.