Μιχάλης Παπαπέτρου
Τα Νέα, 05/02/2020
Οι αρνητικές συνέπειες της αλλοπρόσαλλης στάσης του Νίκου Αναστασιάδη στο Κράνς Μοντανά το καλοκαίρι του 2017, όταν το κυπριακό έφτασε πολύ κοντά στην λύση, φαίνονται πλέον ξεκάθαρα, δια γυμνού οφθαλμού. Όταν η Ε/Κ πλευρά ακόμα διστάζει να αγκαλιάσει ανεπιφύλακτα, το Πλαίσιο Γκουτέρες που προνοούσε (i) για κατάργηση των εγγυήσεων και αντικατάσταση τους με ένα σύστημα πολυμερούς συλλογικής ασφάλειας, όπου κανένας από τους σημερινούς εγγυητές δεν θα έχει το δικαίωμα μονομερούς ενέργειας, (ii) για αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων και παραμονή μόνο 650 τούρκων στρατιωτών της ΤΟΥΡΔΥΚ και 950 Ελλήνων της ΕΛΔΥΚ, προσωρινά, μέχρι οι δύο πρωθυπουργοί να αποφασίσουν την ημερομηνία αποχώρησης, (iii) για επιστροφή της Μόρφου στους Ε/Κ και (iv) για μετατροπή της Κύπρου σε ένα «Κανονικό» κράτος, τότε θα πρέπει να αναρωτηθούμε για το τι πραγματικά συμβαίνει.
Φαίνεται ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά αποφάσισε ότι η εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων, πραγματικών ή πιθανολογούμενων, έχει μεγαλύτερη σημασία από την λύση του κυπριακού. Με την λύση του κυπριακού αυτόματα λύνεται και η κρίση των υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο, αφού Αναστασιάδης και Ακκιντζί έχουν ήδη συμφωνήσει τον τρόπο διανομής των εσόδων ανάμεσα στις δύο Κοινότητες.
Η επιλογή αυτού του δρόμου οδηγεί σε όξυνση, αφού είναι σαφές, σε όσους διαθέτουν κοινή λογική, ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να επιτρέψει νέες γεωτρήσεις, και πολύ περισσότερο εκμετάλλευση, πριν την λύση. Την ίδια στιγμή που κανένας δεν πρόκειται να κουνήσει το δακτυλάκι του για να την σταματήσει. Ακόμα και η Ε.Ε. περιορίζεται σε λεκτικές αντιδράσεις ή κάποια τυπικά μέτρα, που ουδόλως ενοχλούν ή αναχαιτίζουν την τούρκικη προκλητικότητα και επιθετικότητα. Ακόμα και η εγγυήτρια Ελλάδα έχει καταστήσει καθαρό, και σωστά, ότι δεν προτίθεται να αντιπαραταχθεί στην κυπριακή ΑΟΖ. Ακόμα δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι η ένταση ψαλιδίζει τις πιθανότητες επανεκλογής του Ακκιντζί τον Μάιο, όταν η επικράτηση των αντιπάλων του θα σημαίνει οριστικοποίηση της διχοτόμησης και απώλεια της μισής Κύπρου.
Αυτή η κατάσταση που δημιουργείται, επηρεάζει πολύ αρνητικά και τις ελληνο-τουρκικές σχέσεις, με αποκορύφωμα την συμφωνία της Τουρκίας με την Λιβύη. Είναι η πρώτη φορά που το ενδεχόμενο ενός θερμού επεισοδίου είναι τόσο κοντινό. Που για την Ελλάδα, που μόλις προσπαθεί να βρει τα πόδια της μετά την 10-χρονη οικονομική κρίση, θα αποτελέσει ένα τραγικό πισωγύρισμα, ενώ για την Κύπρο οι συνέπειες θα είναι πλήρως καταστροφικές, με πιθανή προέλαση του κατοχικού στρατού. Τα περί ικανότητας της ελληνικής πλευράς να ανταποκριθεί στρατιωτικά, μόνον ως προσπάθεια ενίσχυσης του ηθικού μπορεί να ληφθεί σοβαρά υπόψιν.
Η Κυπριακή και Ελληνική πλευρά έχουν κάθε συμφέρον για εξουδετέρωση της κρίσης. Και αυτό μπορεί να γίνει μόνο με επανέναρξη των συνομιλιών για επίλυση του κυπριακού, και παραπομπή των διαφορών για την ΑΟΖ στο Διεθνές Δικαστήριο στην Χάγη. Όταν συστηματικά Ελλάδα και Κύπρος στηρίζουν την θέση τους στην διεθνή νομιμότητα και το διεθνές δίκαιο, όχι μόνον δεν πρέπει να διστάζουν, αλλά αντίθετα, να επιζητούν την επίλυση της διαφοράς στην Χάγη. Την ίδια ώρα που θα πρέπει να αντικρισθεί θετικά η πρόταση του Τσαβούσογλου για αναστολή των εξορύξεων στην Ανατολική Μεσόγειο (προσωρινά), για να δοθεί ακόμα μία ευκαιρία στις δύο πλευρές στην Κύπρο να φτάσουν σε λύση, περπατώντας το «τελευταίο μίλι» για το οποίο μίλησε ο Γ.Γ. του ΟΗΕ στο Κράνς Μοντανά.
____________________________
Ο Μιχάλης Παπαπέτρου είναι πρώην κυβερνητικός εκπρόσωπος της Κυπριακής Δημοκρατίας