Γιάννης Παπαδάτος
Τα Νέα, 14/07/2021
Η ιστορία και οι ηγεσίες των κομμάτων διαμορφώνουν την ποιότητα της δημοκρατίας. Στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης, το ΠΑ.ΣΟ.Κ. και η Ν.Δ. κατοχύρωσαν τις τυπικές και ουσιαστικές προϋποθέσεις λειτουργίας της. Η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση δεν προήλθε από ένα έντιμο προεκλογικό πρόγραμμα και μια άρρητη συμφωνία τιμής με την πλειοψηφία των πολιτών. Αλλά, αντίθετα, ήταν αποτέλεσμα εξαπάτησης των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ – ακόμα και στην περίπτωση «αυταπάτης» του κ. Τσίπρα- για δήθεν κατάργηση των μνημονίων με «ένα άρθρο και ένα νόμο».
Η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές το 2015 δεν ήταν μόνο αποτέλεσμα λαϊκής εξαπάτησης, αλλά οφείλετο, επίσης, και στην συνεχή και ασταμάτητη κατασυκοφάντηση της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ, ως «γερμανοτσολιάδων» και νοσταλγών του Πινοσέτ. Οι τότε ηγεσίες του ΠΑΣΟΚ στάθηκαν ανίκανες όχι μόνο να αντιμετωπίσουν τις αντιδημοκρατικές τακτικές του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά ούτε καν τόλμησαν να υπερασπιστούν με επάρκεια την πολιτική του διαδρομή, με αποκορύφωμα την άρνηση του ονόματος και των συμβόλων του στη συνέχεια. Το σύνδρομο της Στοκχόλμης φαίνεται, όμως, ότι ακόμη καλά κρατεί!
Ο ΣΥΡΙΖΑ με αφετηριακή στιγμή τη δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου το 2008, με νέο αρχηγό τον Αλέξη Τσίπρα επέλεξε να αποχαιρετήσει τις δημοκρατικές παραδόσεις της ελληνικής αριστεράς και του ευρωκομμουνισμού. Και να μεταμορφωθεί σε μια μακιαβελική πολιτική ομάδα, η οποία έχει, έκτοτε, μοναδική πυξίδα δράσης το ιησουίτικό πρόταγμα «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα», ώστε να γευτεί τα αγαθά του «παραδείσου της εξουσίας». Ίδιας λογικής ήταν και το προεκλογικό σύνθημα « Εμείς ή Αυτοί», το οποίο απέβλεπε κυρίαρχα στην υπαρξιακή εξαφάνιση του ΠΑΣΟΚ από το πολιτικό χάρτη της χώρας, ώστε ο ΣΥΡΙΖΑ να θεωρηθεί, ανεμπόδιστα, συνέχεια της μεγάλης δημοκρατικής παράταξης του Ελευθερίου Βενιζέλου και του Ανδρέα Παπανδρέου. Ο καιροσκοπισμός και οι οβιδιακές μεταμορφώσεις του Αλέξη Τσίπρα από «ριζοσπάστη αριστερό» σε συνδαιτημόνα του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος, μοναδικό στόχο έχει την εξαφάνιση ή έστω την φιλανδοποίηση του ΠΑΣΟΚ.
Στην ατέρμονη-αλλά ανέφικτη- στρατηγική επιδίωξη του Αλέξη Τσίπρα να αντικαταστήσει το ΠΑΣΟΚ καταφεύγει σε αδίστακτη λαφυραγώγηση ιδεών, θέσεων και πολιτικών, ώστε να εξαπατήσει τους ψηφοφόρους του και μετά την αποτυχημένη κυβερνητική του θητεία. Επιστρατεύει κάθε θεμιτό και αθέμιτο μέσο υπονόμευσης, π.χ. την δικαστική δίωξη κορυφαίων στελεχών του ΠΑΣΟΚ, όπως του Ευάγγελου Βενιζέλου και του Ανδρέα Λοβέρδου, οι οποίοι αρνούνται την συνεργασία και την μοιραία υποτέλεια μαζί του. Ακόμη, χρησιμοποιεί τον γενιτσαρισμό ως πολιτική πρακτική ενσωμάτωσης στελεχών χωρίς ατομικό αυτοσεβασμό και ιστορική συλλογική υπερηφάνεια. Υποδυόμενοι, έτσι, ανέστιες φιγούρες, που μιμούνται « των δειλών τα παρακάλια και παράπονα» του Αλεξανδρινού ποιητή.
Η κοινοβουλευτική δημοκρατία άντεξε την κυβερνητική θητεία του ΣΥΡΙΖΑ παρά τις συνεχείς προσπάθειες άλωσης όλων των θεσμικών αντίβαρων – Δικαιοσύνης, Aνεξάρτητων Aρχών, Μ.Μ.Ε.- που εξισορροπούν τον αυταρχισμό και την επιδίωξη εγκαθίδρυσης καθεστώτος λατινοαμερικάνικης μορφής. Για όλους τους προαναφερθέντες λόγους, η ηγεσία του Κινήματος Αλλαγής όφειλε να έχει αντιληφθεί, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ιδεολογικός αντίπαλος αλλά υπαρξιακός του εχθρός.
Η συρρίκνωση της δύναμης του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι μόνο «εκ των ων ουκ ανευ» προϋπόθεση επιβίωσης του ΠΑΣΟΚ αλλά αναγκαιότητα για την ίδια την ομαλή λειτουργία της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Κι αυτό, γιατί είναι απαραίτητη η εναλλαγή κομμάτων εξουσίας, τα οποία σέβονται τους θεσμούς και τα όρια της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και δεν επιδιώκουν την πλήρη εξουσία σε όλους τους «αρμούς» του δημοκρατικού πολιτεύματος. Άλλωστε, η ιστορία της μεταπολίτευσης έχει δείξει ότι ενώ η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ είναι ιδεολογικοί και πολιτικοί αντίπαλοι, σέβονται πλήρως τους κανόνες εναλλαγής στην εξουσία, χωρίς να επιδιώκουν άλωση των θεσμικών αντίβαρων της δημοκρατίας μιας ανοιχτής κοινωνίας.
___________________
Ο Γιάννης Παπαδάτος είναι ομότιμος καθηγητής Ε.Κ.Π.Α., πρώην βουλευτής του ΠΑΣΟΚ.