Εφημερίδα Έθνος
26 Αυγούστου 2016
Μαζί με την κρίση ενέσκηψε και ο εθνολαϊκισμός. Γονιμοποιήθηκε, βέβαια, στην προγενέστερη περίοδο, στο πρόσφορο έδαφος του νεοκαραμανλισμού. Η ηθικοποίηση της πολιτικής, η ενοχοποίηση του αντιπάλου, ο απαξιωτικός και καταγγελτικός λόγος, η συνωμοσιολογία ήταν οργανικά στοιχεία του υποδείγματος «σεμνά και ταπεινά». Τα περί «τραβεστί οικονομίας», το «αρχιερέας της διαπλοκής», οι «νταβατζήδες» συνιστούσαν τα πρώτα έντεχνα ψήγματά του. Αλλωστε, σε αυτόν είχε τις ρίζες του και ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός της χώρας. Η χρεοκοπία δεν προέκυψε τυχαία. Ούτε επιβλήθηκε έξωθεν. Υπήρξε το απαύγασμα των παθογενειών του εθνολαϊκισμού.
Σε μια εποχή πρωτοφανούς οικονομικής δυσπραγίας οι αριστερόστροφες και δεξιόστροφες εθνολαϊκιστικές δυνάμεις βρήκαν γόνιμο υπόστρωμα. Η άνθηση που γνώρισε στα πρώτα μνημονιακά χρόνια τον κατέστησε ηγεμονικό πολιτικό ρεύμα. Εχοντας ποικίλες σημάνσεις, κάλυπτε ένα μεγάλο φάσμα: Από τις παρυφές μιας δήθεν ριζοσπαστικής και ανόθευτης Αριστεράς έως και την εθνικόφρονα Δεξιά. Συνεκτική του ουσία πάντως αποτελούσε ο ανορθολογισμός. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, οι περιβόητοι Αγανακτισμένοι.
Ο εθνολαϊκισμός με τον ανορθολογισμό του διάβρωσε το κομματικό σύστημα. Παγίδευσε σημαντική μερίδα πολιτών στις ψυχώσεις του, δηλητηριάζοντας την πολιτική ζωή. Αμφισβήτησε πάγιες αρχές του δημοκρατικού πολιτεύματος. Αποτέλεσε τη φύτρα για την εμφάνιση του νεοναζιστικού φαινομένου. Καλλιέργησε φαντασιώσεις. Επαιξε με το θυμικό, υποδαυλίζοντας ανεκπλήρωτους πόθους. Τροφοδότησε την κοινή γνώμη με σενάρια συνωμοσίας. Κατασκεύασε εχθρούς. Υπέσκαψε τον φιλοευρωπαϊσμό. Η παλιά πολιτική τάξη θεωρήθηκε συλλήβδην φυσικός και ηθικός αυτουργός της κρίσης.
Η Αριστερά του Αλέξη Τσίπρα εξέφρασε με τον καλύτερο τρόπο το κύμα του εθνολαϊκισμού. Γνήσιο προϊόν της κρίσης, επένδυσε σε αυτόν, αξιοποιώντας τα υπαρκτά προβλήματα όλης της μεταπολιτευτικής περιόδου. Με το στρατήγημα του υποτιθέμενου πολιτικού και ηθικού πλεονεκτήματος αυτοεμφανίστηκε ως δύναμη εξυγίανσης. Πολιτευόμενη εκτός πραγματικότητας, έπλασε αυταπάτες και, το κυριότερο, μπόλιασε ευρύτερες κατηγορίες πολιτών με μυθεύματα. Εγινε φορέας ακραίων λαϊκιστικών αντιλήψεων, πηγαίνοντας κόντρα στον ορθολογισμό. Ετσι η κυβερνητική της θητεία δεν είναι μόνο ανερμάτιστη και ανεπαρκής. Αποδεικνύεται και άκρως τοξική. Η διασταύρωση με τους ακροδεξιούς ΑΝΕΛ είναι αποκαλυπτική.
Ο ΣΥΡΙΖΑ ενδύει με ταξικότητα τις πολιτικές του, για να τους προσδώσει αριστεροσύνη. Ανακαλύπτει τον διαχωρισμό προνομιούχων και μη, προκειμένου να συγκαλύψει τα σκληρά μέτρα που λαμβάνει. Αναδεικνύει τη διαπλοκή σε καίριο ζήτημα, θέλοντας να εμφανιστεί ως υπερασπιστής των λαϊκών συμφερόντων. Ανασύρει τις γερμανικές αποζημιώσεις, υποδαυλίζοντας τα εθνικιστικά αντανακλαστικά. Η επιρροή του εθνολαϊκισμού αποτυπώνεται ακόμη και στις παρεμβάσεις του Προκόπη Παυλόπουλου, που επιδίδεται σε αχρείαστες σκιαμαχίες.
Ο εθνολαϊκισμός υπήρξε το γενετικό υλικό της κυριαρχίας του Αλέξη Τσίπρα. Ως εκ τούτου η επιχειρούμενη μεταστροφή του προσκρούει στην αδυναμία του να αντιταχθεί σε αυτό. Εξ ου και η διβουλία και διφυΐα που τον διακρίνουν. Μπορεί, λοιπόν, ο πρωθυπουργός να δημιούργησε το πολιτικό του κεφάλαιο λόγω του εθνολαϊκισμού, εξαιτίας όμως αυτού κινδυνεύει και να το απολέσει.