Θοδωρής Τσιμπίδης
Τα Νέα, 18-9-2017
Σχολιάζοντας την οικολογική ζημιά που προκάλεσε η βύθιση του δεξαμενόπλοιου «Αγία Ζώνη ΙΙ» οι περισσότεροι ασχολούνται με το ορατό κομμάτι της καταστροφής. Πού έφτασε η πετρελαιοκηλίδα, πόσο μαύρο είναι το νερό. Αυτό που, όμως, είναι ιδιαίτερα σοβαρό είναι αυτό που δεν φαίνεται. Το πετρέλαιο είναι μια ουσία με αρνητική πλευστότητα, γεγονός που σημαίνει ότι ένα ποσοστό του θα εξατμιστεί – είναι αυτό που προκαλεί τα αναπνευστικά προβλήματα στους κατοίκους της πληγείσας περιοχής -, ένα μικρό τμήμα του θα επιπλεύσει και τα βαριά του μέρη θα βυθιστούν. Αυτά τα υλικά θα παραμείνουν στον βυθό για χρόνια. Και η ζημιά στο υποβρύχιο οικοσύστημα θα είναι μεγάλη. Τι αναμένεται να γίνει:
– Οι ορατές συνέπειες της ρύπανσης θα βελτιωθούν γρήγορα. Το πετρέλαιο που θα απομείνει στην επιφάνεια της θάλασσας θα αποδομηθεί από τα βακτήριά της.
– Το πετρέλαιο που δεν θα εξατμιστεί θα καταλήξει στο ίζημα, το οποίο αποτελεί ένα ολόκληρο οικοσύστημα. Εκεί ζουν τα δίθυρα όπως οι γυαλιστερές και λίγο πιο ψηλά τα μύδια. Πλέον ο άνθρωπος δεν μπορεί να ψαρεύει στον Σαρωνικό για να τραφεί.
– Θα διαταραχθεί η ανάπτυξη των θαλάσσιων οργανισμών καθώς το ίζημα αποτελεί το σημείο αναπαραγωγής τους.
– Οσα ψάρια δεν πεθάνουν από ασφυξία θα φύγουν. Οτιδήποτε όμως δεν κολυμπά, τα ασπόνδυλα, τα φύκια, θα μείνουν εκεί και θα νεκρώσουν. Είτε από την επιφανειακή μεμβράνη που σχηματίζει το πετρέλαιο είτε από την ποσότητα μαζούτ που θα τα καλύψει.
– Θα χρειαστούν πολλά χρόνια για να ανακάμψει το οικοσύστημα. Κανείς δεν γνωρίζει ακριβώς πόσα, σε κάποιες περιπτώσεις έχουν χρειαστεί μέχρι και 20 έτη.
– Ο Σαρωνικός είναι θάλασσα με μικρή διαπεραστικότητα από τον ήλιο λόγω της θολερότητας των νερών του. Αυτό εμποδίζει τις φωτοσυνθετικές λειτουργίες, άρα και την αποκατάσταση της ζωής στον βυθό του. Ενα οικοσύστημα στο Αιγαίο θα μπορούσε να ανακάμψει γρηγορότερα. Η θολερότητά του Σαρωνικού οφείλεται στο ότι εκεί καταλήγουν όλες οι απορροές της Αθήνας. Με τα πρωτοβρόχια τα βαρέα μέταλλα από τη δραστηριότητα 5 εκατ. ανθρώπων θα καταλήξουν χωρίς καμία παράκαμψη εκεί.
– Η κατάσταση θα γίνει πολύ χειρότερη αν χρησιμοποιηθούν χημικά τα οποία αποκαλούνται αντιρρυπαντικά. Τα χημικά στην πραγματικότητα δεν κάνουν αντιρρύπανση. Αυτό που κάνουν είναι είτε να διασπούν τις πετρελαιοκηλίδες είτε να τις βυθίζουν. Με τη χρήση χημικών το πρόβλημα μπορεί να μη φαίνεται, αλλά γίνεται μη διαχειρίσιμο και οι συνέπειές του πολλαπλασιάζονται. Επίσης τα χημικά καταστρέφουν και εκείνα την υποβρύχια ζωή.
– Η καλύτερη μέθοδος απορρύπανσης είναι οι υδροβολές, δηλαδή να ανεβάσεις την θερμοκρασία του πετρελαίου με ζεστό νερό, το οποίο βοηθά πολύ στην απορρύπανση και το μάζεμα με πετσέτες. Σε αυτό έχουμε σύμμαχο και τις υψηλές θερμοκρασίες.
*Ο Θοδωρής Τσιμπίδης είναι διευθυντής του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος»