Νίκος Βατόπουλος
Καθημερινή, 25/11/2017
Υπάρχει διάχυτη η εντύπωση, τουλάχιστον σε ορισμένους κύκλους, ότι όσα συζητάμε στην Ελλάδα, όσα μας απασχολούν είναι «εκτός τόπου και χρόνου» αν τα δει κανείς σε ένα διεθνές κάδρο. Αν, δηλαδή, αναλογιστεί κανείς ότι μας απασχολούν επί καθημερινής βάσεως τι είπαν η κυβέρνηση, ο Τσίπρας, ο Καμμένος και οι λοιποί, ότι την ατζέντα της ημέρας μπορεί να την ορίσει ο Καρανίκας ή οι συνδικαλιστές του μετρό, ότι η κάθε μέρα περιλαμβάνει τηλεοπτικούς καβγάδες ή καταστροφολογία και διαρκείς υπενθυμίσεις για απλήρωτους λογαριασμούς, έρχεται η στιγμή να αναλογιστείς: «Είναι αυτή χώρα;», «Είναι αυτό η ζωή;».
Είναι, βεβαίως, «και» αυτό η ζωή, αλλά είναι μια ζωή που δεν ανεβάζει, αλλά απεναντίας βυθίζει. Ενδεχομένως, πρέπει να υπομείνουμε την περίοδο καταθλιπτικής παρακμής της χώρας, αλλά σαφώς αυτό δεν αρκεί. Και δεν αρκεί διότι επικρέμαται παντού η πικρή διαπίστωση ότι η Ελλάδα έγινε σε μερικά πράγματα καλύτερη, στα δύσκολα αυτά χρόνια, αλλά σε πολλά, σε πάρα πολλά, έγινε χειρότερη. Αν υπάρχει κάτι το οποίο και πάλι ενώνει, με την αρνητική εκδοχή, τους Ελληνες είναι η διαπίστωση ότι το μέλλον δεν εμπνέει καμία εμπιστοσύνη.
Είναι κοινό, διάχυτο και καθολικό το πρόβλημα της χώρας που συναιρείται όχι μόνο στην τιποτολογία και στην καταστροφολογία αλλά και στην απουσία μιας βασικής συναίνεσης γύρω από ένα κοινό, λίγο-πολύ, όραμα. Και αυτή η πολυδιάσπαση και ο αποπροσανατολισμός δεν γεννώνται από ερμηνείες ελευθερίας και αυτοδιάθεσης αλλά περισσότερο από έλλειψη συνεκτικού ιστού, από αδιαφορία προς την κοινωνία και από οκνηρία προς κάθε τι έξω από τη διαχείριση μιας άμεσης καθημερινότητας. Οσο περισσότερο γίνεται αντιληπτή η αυτοπαγίδευση της χώρας, τόσο βαθαίνει η αίσθηση της εθνικής παρακμής.
Το αντίβαρο είναι η κρίσιμη μειοψηφία. Η απαραίτητη, δηλαδή, εκείνη μειοψηφία που κινεί ιστορικά κάθε κοινωνία και κατ’ επέκταση διαχρονικά τα έθνη και σήμερα τα δίκτυα. Και η κρίσιμη αυτή μειοψηφία είναι διάσπαρτη ανάμεσα σε κοινωνικές και οικονομικές και μορφωτικές τάξεις, καθώς ο δικός της συνεκτικός ιστός είναι η δίψα για πρόοδο, για μεταβολή, για κοινωνική εμψύχωση και ατομικό επίτευγμα, αυτό που αποκαλούμε αυτοπραγμάτωση. Οσο περισσότεροι θα ασπάζονται την αρχή της κοινωνικής προόδου και την ανάγκη της αυτοπραγμάτωσης, τόσο πιο σημαντική θα είναι η επίδραση της κοινωνικής μειοψηφίας. Η μοίρα της άλλωστε είναι να είναι για πάντα μειοψηφία.