Μαρία Κατσουνάκη
Καθημερινή, 3/3/2018
«Είναι ένας ευπρεπής άνθρωπος ο Φώτης Κουβέλης». Ακούγεται συνέχεια τις τελευταίες ημέρες μετά τον ανασχηματισμό στον οποίο προχώρησε ο πρωθυπουργός, για να χαρακτηρίσει μία από τις επιλογές του που προκάλεσε και τις περισσότερες αντιδράσεις. Ακολουθούν τα συγγενή, προς το ευπρεπές, επίθετα, «αξιοπρεπής» και «έντιμος» και μετά τον συγκαταβατικά ευγενή πρόλογο αρχίζει η αποδόμηση. Τι έκανε και τι δεν έκανε ως πολιτικός, για ποια πράγματα ευθύνεται, ποιος ήταν ο κομβικός ρόλος του την οκταετία της κρίσης και ειδικότερα την περίοδο της τρικομματικής κυβέρνησης και του ό,τι επακολούθησε φέρνοντας τον ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία.
Ηταν το πρόσωπο γύρω από το οποίο στήθηκε ένα πάρτι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με λιγότερο ή περισσότερο επιτυχημένα σχόλια, πολύ πικρία, σαρκασμό και θυμό (και) από πρώην συντρόφους του, με κορυφαία τη φράση φίλου του, τέως βουλευτή της ΔΗΜΑΡ: «Ο αυτοεξευτελισμός του συνιστά προσωπική μας ταπείνωση».
Η επαναφορά του σε κυβερνητικό σχήμα είναι μία πρώτης τάξεως ευκαιρία να αναρωτηθούμε τι σημαίνει «ευπρέπεια» και «αξιοπρέπεια» στην πολιτική. Γιατί υπάρχει από τη μία το αθόρυβο και παραγωγικό, που επιμένει και αντιστέκεται στη φτήνια και κακοβουλία, και από την άλλη, το ασήμαντο με θερμοκρασία που δεν ανιχνεύεται. Ούτε κρύο ούτε ζεστό, ούτε κρέας ούτε ψάρι. Αγευστο, άχρωμο. Με επιδόσεις στη γενικότητα και αοριστολογία, με αποστροφή σε οτιδήποτε συνδέεται με πολιτικό κόστος και ευθύνη, με μια εσωτερική στενότητα που παραπέμπει σε επαρχιώτικη κουτοπονηριά.
Ποια χαρακτηριστικά αποδίδουμε στην «ευπρέπεια», πώς την αξιολογούμε; Γιατί συγχέουμε τον ήπιο χαρακτήρα με τον άτολμο; Αυτόν που παίρνει αποστάσεις όχι για να μην καεί ο ίδιος πολιτικά αλλά για να μην κάψει τη χώρα, με εκείνον που κινείται στις γκρίζες ζώνες της ασάφειας από φόβο μην προδώσει όχι τις αρχές του αλλά μια δημόσια εικόνα του;
Θεωρούμε έντιμο έναν μικρομεροκαματιάρη της σκέψης, όπως θεωρούμε και λαμπερό ή ευφυή όποιον εξαιτίας της «δημιουργικής ασάφειας» του χρεώνει τη χώρα με 200 δισ. ευρώ.
Η εφαρμογή της «ευπρέπειας» στη διακυβέρνηση μιας χώρας δεν έχει να κάνει με τους υψηλούς ή χαμηλούς τόνους, με την αντισυμβατικότητα ή συμβατικότητα, το ανήσυχο και θορυβώδες ή το ήσυχο και χαμηλότονο ενός χαρακτήρα. Εχει να κάνει με το έρμα, το αίσθημα ευθύνης, τη στάση, τους χειρισμούς, σε καιρούς ευημερίας αλλά και σε καιρούς ζοφερούς.
Αλλιώς, η ευπρέπεια, εκφράζει έναν άνυδρο πολιτικό και κοινωνικό συντηρητισμό. Βαθύτατα μικροαστικό δε, με ό,τι κι αν αυτό συνεπάγεται.