Γιάννης Κ. Πρετεντέρης
Το Βήμα, 31/01/2021
Τσαλαβουτώντας στα απόνερα των δηλώσεων Σαμαρά, ο Τσίπρας βρήκε την ευκαιρία να ρωτήσει τον Μητσοτάκη αν «θα πράξει το εθνικά επωφελές ή το κομματικά αναγκαίο» (News 247, 27/1).
Ωραία ερώτηση. Αλλά ευκολάκι.
Αφενός επειδή δεν έχει κάτι να πράξει ο Μητσοτάκης. Στις κουβέντες βρισκόμαστε.
Αφετέρου επειδή δεν υπάρχει αυτονόητο «εθνικά επωφελές», ούτε αυταπόδεικτο «κομματικά αναγκαίο».
Ο ίδιος ο Τσίπρας, ας πούμε, επαίρεται ότι στις «δύο κρίσιμες περιστάσεις (το ’15 και το ’19) επέλεξα συνειδητά το εθνικά επωφελές».
Μόνο που το «εθνικά επωφελές» είναι ένα δυστυχές κατάλοιπο της εθικοφροσύνης. Τότε το «εθνικά επωφελές» ήταν να πολεμάς τους κομμουνιστές. Τώρα τι είναι; Να τα βρίσκεις με τον Ζάεφ;
Η πραγματικότητα όμως είναι πολύ πιο σύνθετη. Η μεγάλη πλειονότητα του ελληνικού λαού θεωρεί ότι ο Τσίπρας δεν έπραξε το «εθνικά επωφελές» με τα Σκόπια – προδότη τον ανέβαζαν, προδότη τον κατέβαζαν.
Μεταξύ αυτών μάλλον συμπεριλαμβάνεται και ο Σαμαράς. Τον οποίο κάποιοι άλλοι κατηγορούν ότι δεν έπραξε το «εθνικά επωφελές» το 1991-1992, αλλά ούτε και το «κομματικά αναγκαίο» αφού έριξε την παράταξή του από την εξουσία.
Δεν έχω αμφιβολία δηλαδή ότι το «εθνικά επωφελές» έχει έντεκα εκατομμύρια ορισμούς, περίπου όσοι είναι και οι έλληνες πολίτες.
Και γι’ αυτό βρίσκω τέτοια διλήμματα ελαφρώς ανόητα και βαθύτατα κουραστικά.
Το 2018 (και λίγες ημέρες πριν από τη συνάντηση που περιγράφει ο Τσίπρας στο επίμαχο άρθρο) ο Μητσοτάκης κατέληγε να μην υποστηρίξει την κυβέρνηση στο Σκοπιανό και να εκδηλώσει την αντίθεσή του.
Οταν επεσήμανα ότι θα δεχτεί πιέσεις και την κριτική των υπέρμαχων της λύσης, μου απάντησε: «Θα πρέπει να καταλάβουν ότι είμαι αρχηγός της ΝΔ, όχι του Ποταμιού».
Ευτυχώς γι’ αυτόν, προσθέτω. Απόδειξη ότι τρία χρόνια αργότερα είναι πρωθυπουργός ενώ το Ποτάμι το πήρε το ποτάμι.
Αντιθέτως, ο τότε πρωθυπουργός προωθούσε τη λύση του Σκοπιανού με την ελπίδα να διχάσει τη ΝΔ και να διασπάσει το αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο.
Ο Ν. Βούτσης προανήγγειλε ότι το Σκοπιανό θα οδηγήσει σε αναδιάταξη των πολιτικών δυνάμεων. Κάτι δηλαδή «κομματικά αναγκαίο» για τον ΣΥΡΙΖΑ.
Κολοκύθια τούμπανα, φυσικά. Οι δυνάμεις δεν αναδιατάχθηκαν, ο Τσίπρας μάζεψε απλώς κάτι σκόρπιους, οι ΑΝΕΛ και το Ποτάμι διαλύθηκαν. Και δώδεκα μήνες αργότερα ο Μητσοτάκης έγινε Πρωθυπουργός.
Κάποιοι περί τον ΣΥΡΙΖΑ θεωρούσαν «εθνικά επωφελές» και «κομματικά αναγκαίο» να λύσει ο Τσίπρας το Σκοπιανό μήπως και παραμείνει στην εξουσία. Κάποιοι άλλοι πίστευαν ότι «εθνικά επωφελές» και «κομματικά αναγκαίο» ήταν να φύγει ο Τσιπρας και να έλθει ο Μητσοτάκης.
Η δημοκρατία όμως δεν παίζει τις κουμπάρες.
Αν η αξιολόγηση των επιλογών ήταν προφανής, δεν θα χρειαζόταν να ψηφίζουμε.
Κι αν τώρα ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης παινεύει τον εαυτό του, δεν το κάνει από αίσθημα εθνικής δικαίωσης αλλά επειδή ελπίζει πως μια σύγκρουση του Μητσοτάκη με τον Σαμαρά στο πεδίο του «εθνικού» θα κάνει ζημιά στον Μητσοτάκη.
Με άλλα λόγια, δεν τον ενδιαφέρει το «εθνικά επωφελές» αλλά το δικό του «κομματικά αναγκαίο».
Μην με παρεξηγήσετε. Το θεωρώ απολύτως θεμιτό.
Η πραγματική αντίθεση «εθνικού/κομματικού» ισχύει μόνο σε ακραίες περιστάσεις, με δεδομένο ότι σε συνθήκες δημοκρατίας όλα τα κόμματα υπηρετούν το έθνος.
Αλλά φυσικά δεν το υπηρετούν με τον ίδιο τρόπο. Ευτυχώς. Διότι τότε δεν θα χρειαζόταν να έχουμε κόμματα.