Εφημερίδα Η Αξία
26 Ιανουαρίου 2013
Οι απεργιακές κινητοποιήσεις στα μέσα μεταφοράς προσφέρονται για χρήσιμα πολιτικά συμπεράσματα. Το πρώτο και βασικό είναι το πολιτικό έλλειμμα της τρικομματικής συγκυβέρνησης. Το δεύτερο οι ισχυρές συντεχνιακές νησίδες στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα. Το τρίτο η ενίσχυση και η διάχυση ενός υφέρποντος λαϊκισμού. Τέλος, το τέταρτο είναι η επένδυση των κομμάτων της αντιπολίτευσης στην κρίση και τη χρεοκοπία.
Τα συμπεράσματα αυτά συμπυκνώνουν τα μεγάλα προβλήματα που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε ως χώρα και ως κοινωνία. Από τη διαχείρισή τους θα εξαρτηθεί η δυνατότητα μας να ανταποκριθούμε στις νέες ανάγκες και απαιτήσεις.
Η τρικομματική κυβέρνηση αν και καλύπτει ένα μεγάλο πολιτικό και κοινοβουλευτικό φάσμα φάνηκε ανήμπορη να διαχειριστεί και να στηρίξει τις επιλογές της, με αποτέλεσμα να βρίσκεται τώρα στη θέση του απολογούμενου.
Η αντίδρασή της από την πρώτη στιγμή ήταν φοβική, ενοχική και αμυντική, αλλά και αντιφατική. Φοβική γιατί έδειξε έλλειψη τόλμης και αποφασιστικότητας. Ενοχική και αμυντική, διότι δεν έπεισε ότι πιστεύει στην πολιτική της. Αντιφατική λόγω της απουσίας σύμπνοιας μεταξύ των τριών εταίρων. Η στάση της αυτή, όπως ήταν φυσικό, την κατέστησε ευάλωτη στις ενστάσεις της συγκεκριμένης κατηγορίας εργαζομένων.
Οι δυσμενείς αλλαγές στα εργασιακά και μισθολογικά από τη φύση τους δημιουργούν αρνητικό κλίμα για την οποιαδήποτε κυβέρνηση, ενώ ταυτόχρονα επιτρέπουν στους εργαζομένους να εμφανίζονται ως θύματα. Η αυτονόητη αυτή παραδοχή φαίνεται να υποτιμήθηκε από τους κυβερνώντες, γι’ αυτό και επέδειξαν ουσιώδες πολιτικό έλλειμμα στην θεμελίωση και προώθηση του ενιαίου μισθολογίου, στο οποίο ενίστανται οι εργαζόμενοι στο Μετρό.
Μολονότι οι πάντες γνωρίζουν τη συντεχνιακή δομή της κοινωνίας, η κυβέρνηση έδειξε να την αγνοεί. Υποτίμησε τις αναμενόμενες αντιδράσεις όσων δεν θέλουν να χάσουν τίποτα από τα κεκτημένα τους, καθώς και τη δύναμη των συντεχνιών. Έτσι βρέθηκε σε μεγάλο αδιέξοδο.
Αρνούμενη να ανοίξει μέτωπο μαζί τους, συνέβαλε με τη στάση της στην περαιτέρω ενίσχυσή τους και στην πολιτική νομιμοποίησή τους. Δεν αξιοποίησε καν τη δυσαρέσκεια της πλειονότητας των πολιτών, λόγω της ταλαιπωρίας που αναγκάστηκαν να υποστούν. Όταν στο τέλος κατάλαβε τι είχε συμβεί, αναγκάστηκε να καταφύγει στη δημοσιοποίηση των προνομίων των συγκεκριμένων εργαζομένων.
Υποκαθιστώντας την πολιτική με την διαχείριση, η κυβέρνηση προσέφερε γόνιμο έδαφος στις δυνάμεις του λαϊκισμού αριστερής και δεξιάς απόχρωσης. Δεν είναι τυχαίο ότι για άλλη μια φορά αντί για τον απαιτούμενο ορθολογισμό κυριάρχησε η δημαγωγία και ο καταγγελτικός λόγος για μια σκληρή και ανάλγητη κυβερνητική πολιτική, καθώς και η σύγχυση που εντείνει το φόβο και την ανασφάλεια όλων των εργαζομένων.
Ουδείς λόγος για το πραγματικό διακύβευμα, που είναι η δημοσιονομική εξυγίανση της χώρας και το συμμάζεμα των δημόσιων οικονομικών. Προφανώς αυτά είναι ψιλά γράμματα για τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης, οι οποίες διαπιστώνοντας ότι η ερημοποίηση της οικονομίας και της κοινωνίας εξυπηρετεί τα μικροπολιτικά και κομματικά τους σχέδια επενδύουν σε αυτήν.
Μοναδικό τους μέλημα είναι η κεφαλαιοποίηση πολιτικών κερδών που θα προέλθει με την πλειοδοσία των συντεχνιακών αντιδράσεων, των λαϊκών αντιδράσεων –δικαιολογημένων ή μη- και όχι με τις δημιουργικές προτάσεις που θα καταθέσουν, έτσι ώστε να οδηγηθεί η χώρα στην έξοδο από την κρίση.
Το γεγονός, για παράδειγμα, ότι τα δημόσια μέσα μεταφοράς εμφανίζουν τεράστια ελλείμματα είναι δευτερεύον ζήτημα για την αξιωματική αντιπολίτευση. Το προσπερνά με την ίδια ευκολία που προχωρά στις πολιτικές της μεταμορφώσεις: Στην Ελλάδα δηλώνουμε ότι θα καταργήσουμε με έναν νόμο το μνημόνιο, στην Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες το αποσιωπούμε –κοινώς, το κάνουμε γαργάρα.
Βεβαίως, οι ευθύνες της αντιπολίτευσης στο ζήτημα των απεργιακών κινητοποιήσεων στα μέσα μαζικής μεταφοράς δεν αποσείουν τη μεγάλη ευθύνη της ίδιας της τρικομματικής κυβέρνησης, η οποία εξέπεμπε αντιφατικά μηνύματα.
Από τη μια, στο ανώτατο επίπεδο, υπήρχε η απαρέγκλιτη θέση της στο ενιαίο μισθολόγιο. Από την άλλη το ΠΑΣΟΚ έθετε ζήτημα επανεξέτασής του, συμπαρατασσόμενο τελικά στο μέτρο της επίταξης, στο οποίο αντέδρασε η ΔΗΜΑΡ.
Η αμφισημία αυτή απομείωνε την κυβερνητική προσπάθεια, ενώ ταυτόχρονα καλλιεργούσε υπέρμετρες και εύλογες προσδοκίες στους εργαζομένους του Μετρό. Για άλλη μια φορά η συγκυβέρνηση στερούμενη κοινής προγραμματικής βάσης έκανε εμφανή τη γενικότερη δυστοκία που αντιμετωπίζει.
Ωστόσο, η υλοποίηση καίριων πολιτικών επιλογών προϋποθέτει αδιαπραγμάτευτη πολιτική βούληση, ξεκάθαρο και διακριτό μήνυμα, καλλιέργεια ευνοϊκού κλίματος για την αποδοχή των προωθούμενων αλλαγών και εν τέλει συμπαράταξη και συμπόρευση των κυβερνητικών εταίρων.