Εφημερίδα Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία
29 Αυγούστου 1999
Η Ελλάδα και η Τουρκία θα έχουν σημαντικό όφελος από την ομαλοποίηση και αναβάθμιση των σχέσεων τους καθώς μπορούν να αναλάβουν συμπληρωματικούς ρόλους στα Βαλκάνια. Οι δύο χώρες μπορούν να λειτουργήσουν σταθεροποιητικά. Παράλληλα μπορούν να διεκδικήσουν ένα σοβαρό μερίδιο από τις οικονομικές και επιχειρηματικές ευκαιρίες που εμφανίζονται κατά την ανοικοδόμηση του Κοσόβου και την ανασυγκρότηση των οικονομιών των χωρών της περιοχής. Η ιδιότητα της Ελλάδας ως χώρας της Ευρωπαϊκής Ενωσης και η κοινή ιδιότητά τους ως μελών του ΝΑΤΟ τους προσφέρουν ένα ευρύτατο πεδίο κινήσεων. Η εξασφάλιση των προϋποθέσεων μιας τέτοιας συνεργασίας και η ανίχνευση των ευκαιριών που υπάρχουν, θα αποτελέσει βέβαια αντικείμενο ειδικών διαβουλεύσεων ανάμεσα στις δύο χώρες. Πέραν αυτού όμως θα πρέπει και ο ιδιωτικός τομέας να δραστηριοποιηθεί σε πρακτικό επίπεδο.
Ο τέταρτος στόχος αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ο σεβασμός των δικαιωμάτων όλων των πολιτών μιας χώρας, ανεξάρτητα από την εθνοτική τους προέλευση, αποτελεί στοιχείο μείζονος σημασίας για την αποτροπή εντάσεων που προκάλεσαν πολλαπλά αρνητικές επιρροές. Ούτως ή άλλως καμιά χώρα δεν μπορεί να έχει ομαλή ιστορική πορεία όταν συγκροτείται από πολλές και διαφορετικές εθνοτικές ομάδες, απέναντι στις οποίες η συμπεριφορά του κράτους χαρακτηριζόταν πάντοτε από αυταρχισμό. Η Τουρκία θα πρέπει να προσαρμοστεί στα ευρωπαϊκά πρότυπα και η Ελλάδα θα πρέπει να την βοηθήσει στην ομαλή εφαρμογή αυτής της αναπροσαρμογής. Η ελληνική εξωτερική πολιτική δεν έχει κανένα συμφέρον ούτε από την επιβολή ενός αυταρχικού καθεστώτος, ούτε από την εσωτερική αναταραχή στην Τουρκία. Το αντίθετο, η ομαλή υπέρβαση μιας παράδοσης αυταρχισμού που διαπερνά την πολιτική κουλτούρα όλων των βαλκανικών χωρών, θα βοηθήσει και τον θετικό μετασχηματισμό της διεθνούς συμπεριφοράς της Τουρκίας.
Η Ελλάδα πριν μερικές δεκαετίες ξέφυγε από τον εσωτερικό αυταρχισμό με τη ζωτική βοήθεια της Ευρώπης. Τώρα οφείλει να προσφέρει ανάλογη βοήθεια στην Τουρκία. Ταυτόχρονα δεν πρέπει να μας τρομάζει η ανάγκη βελτίωσης, ακόμη περισσότερο, του καθεστώτος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ό,τι αφορά τη μουσουλμανική μειονότητα στη χώρα μας. Οι τρεις εθνοτικές συνιστώσες της μειονότητας, οι Τουρκογενείς, οι Πομάκοι και οι Αθίγγανοι, αποτελούν οργανικό στοιχείο της κοινωνίας μας. Γι’ αυτό θα πρέπει να βοηθηθούν ώστε να αναπτύξουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους και να συμμετάσχουν ισότιμα στην ανάπτυξη της Θράκης, τόσο στο μορφωτικό-πολιτιστικό όσο και στο οικονομικό πεδίο.
Η περίοδος που ανοίγεται μπροστά μας απαιτεί από την Ελλάδα τόλμη στην πραγματοποίηση μεγάλων τομών. Βρισκόμαστε σε μια νέα εποχή της διεθνούς πολιτικής. Η εικόνα των Βαλκανίων μεταβάλλεται και τα παραδοσιακά σχήματα προοδευτικά εκλείπουν. Οι θέσεις των χωρών της περιοχής μέσα στο διεθνές σύστημα και οι εσωτερικές τους ισορροπίες βρίσκονται σε μια διαδικασία μετεξέλιξης, σε ορισμένες περιπτώσεις με δραματικά αποτελέσματα. Γι’ αυτό πρέπει να αξιολογήσουμε τη μέχρι τώρα αποτελεσματικότητα των πολιτικών και τακτικών επιλογών μας και να προσαρμοστούμε στο νέο περιβάλλον.
Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο χρειάζονται τολμηρές πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση της βελτίωσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Μπορούμε να γυρίσουμε σελίδα. Η Ελλάδα είναι μια σύγχρονη και ισχυρή χώρα. Δεν έχει να φοβηθεί τίποτα. Γενναίες κινήσεις λοιπόν που θα μας φέρουν πιο κοντά στη νέα πραγματικότητα.