Ομιλία στην εκδήλωση του ΟΠΕΚ Πειραιά στη Δραπετσώνα
21 Δεκεμβρίου 1998
Συγκεντρωθήκαμε σήμερα εδώ για να μιλήσουμε για το αύριο! Κι αυτό τι σημαίνει; Μήπως ότι έχουμε λύσεις για όλα τα σημερινά προβλήματα ή ότι δεν υπάρχουν σήμερα προβλήματα; Ούτε το ένα ούτε το άλλο.
Πιστεύουμε, όμως, πως ο κύριος ρόλος της πολιτικής είναι ο σχεδιασμός του αύριο! Ο πολιτικός και η πολιτική δικαιώνονται μόνο όταν αναλύουν, σχεδιάζουν ή επινοούν το μέλλον!
Σήμερα διανύουμε μια περίοδο κατά την οποία η πολιτική έχει μετατραπεί σε μεγάλο βαθμό σε θεραπαινίδα-υπηρέτη της οικονομίας. Αυτή η κατάσταση πρέπει να ανατραπεί! Μια συζήτηση για το μέλλον, λοιπόν, υποδηλώνει πριν απ’ όλα την απαίτησή μας για την επιστροφή της πολιτικής.
Αυτό είναι το πρώτο σημείο.
Τώρα όσον αφορά το πλαίσιο της συζήτησης το ζητούμενο και τους στόχους της.
Πριν απ’ όλα θέλω να υπογραμμίσω μια παρανόηση που δημιουργήθηκε από την ίδια την ανάγνωση της πρόσκλησης.
Ορισμένοι μπέρδεψαν, σκοπίμως ή όχι, δεν το γνωρίζω, τους “συνεπιβάτες” αυτή της βραδιάς, τους συνεπιβάτες στο δίωρο αποψινό ταξίδι αναζήτησης, με το ζητούμενο του αποψινού μας θέματος: με ποιο όχημα δηλαδή εξουσίας θα πάμε στη νέα χιλιετία!
Ο ΟΠΕΚ, όπως γνωρίζετε, δεν διαθέτει όχημα, δεν παριστάνει τον σταθμάρχη, τον κλειδούχο ή το μηχανοδηγό κανενός οχήματος!
Επομένως, δεν μπορεί και δεν είναι στις προθέσεις του να ανεβάσει ή να κατεβάσει κανέναν από κανένα όχημα!
Προσωπικά, τους αποψινούς “συνεπιβάτες” θα τους προτιμούσα ως παρέα και συντροφιά, για κάθε είδους ταξίδι.
Όταν έχεις μαζί σου έναν Πάγκαλο κι έναν Ανδρουλάκη με κοινό σημείο την άρνηση κάθε στερεότυπου, κάθε κοινοτοπίας, το σαρκασμό, το πνεύμα αναζήτησης και την αντισυμβατικότητα, στοιχεία δηλαδή που στους γκρίζους καιρούς μας, όπου περισσεύει ο κομφορμισμός και η έλλειψη φαντασίας αποτελούν αν μη τι άλλο, σημάδι υγείας και ελπίδας!
Όταν έχεις μαζί σου έναν Κοντογιαννόπουλο κι έναν Κουναλάκη που οι δημόσιες θέσεις και τοποθετήσεις τους δεν έχουν ως γνώμονα να γίνουν αρεστοί, αλλά να πουν τα πράγματα με τ’ όνομά τους. Τότε είναι σίγουρο πως το ταξίδι θάναι και ευχάριστο και χρήσιμο.
Τέλος, μερικοί διάβασαν στον τίτλο της αποψινής συζήτησης “με ποιο συνασπισμό εξουσίας” -μικροπολιτικές σκοπιμότητες ή ασκήσεις συμμαχικών κυβερνήσεων!
Σ’ αυτό το σημείο θάθελα με δυο λόγια να εκθέσω τον πυρήνα του προβληματισμού μας για την ανάγκη συγκρότησης ενός κοινωνικού -το τονίζω- πριν απ’ όλα συνασπισμού εξουσίας.
Η συζήτησή μας αφορά τη σύνθεση ενός νέου κοινωνικού -πολιτικού υποκειμένου, ενός νέου συνασπισμού εξουσίας, ώστε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις που θέτει η νέα χιλιετηρίδα. Με αυτή την έννοια προσεγγίζουμε μαζί τα αναγκαία ιδεολογικά και πολιτικά υποδείγματα της σύγχρονης εποχής.
Η ανάπτυξη αυτού του διαλόγου είναι επείγουσα. Όλες οι δυνάμεις της σύγχρονης κεντροαριστεράς, του κοινωνικού και πολιτικού κέντρου και της μεταρρυθμιστικής κεντροδεξιάς, θα πρέπει να ενταχθούν στις σχετικές διαδικασίες. Άλλωστε πρόκειται για πολιτικές δυνάμεις οι οποίες αποτελούν τις μόνες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην πολιτική και κοινωνική ζωή του τόπου.
Είναι αλήθεια πως σήμερα δεν υφίσταται σε κοινωνικό επίπεδο ένα ενιαίο και ομοιογενές κοινωνικό υποκείμενο το οποίο να μπορεί να πάρει στην πλάτη του το σύνολο των απαιτούμενων κοινωνικών και πολιτικών μεταρρυθμίσεων. Κανείς πια δεν μπαίνει κάτω από τη σημαία του άλλου.
Αντίθετα, παρατηρούμε έναν αυξανόμενο κατακερματισμό, μια αυξανόμενη συντεχνιοποίηση της κοινωνίας. Επομένως, ή θα πάμε σ’ έναν πόλεμο όλων εναντίον όλων, ή σε μια σειρά συμφωνιών συμβολαίων μεταξύ των επιμέρους υποκειμένων.
Συμβόλαιο μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών, μεταξύ εργαζομένων και ανέργων, μεταξύ των δύο φύλων.
Το δίλημμα που πλανιέται πάνω απ’ όλες αυτές τις συμφωνίες είναι όπως έχουμε ξαναπεί -το πώς θα συνδυάσουμε την αναγκαιότητα της κοινωνικής δικαιοσύνης με την προτεραιότητα της οικονομικής αποτελεσματικότητας.
Γι’ αυτό το συνασπισμό μιλάμε, αυτή την εξουσία ανιχνεύουμε (σε κοινωνικό πριν απ’ όλα) και κατόπιν σε πολιτικό επίπεδο.