Athens Voice
11 Σεπτεμβρίου 2019
Τέσσερις κορυφαίες προσωπικότητες της δημόσιας ζωής και η παρουσίαση ενός βιβλίου στο Κορακοχώρι Ηλείας «μπήκαν σφήνα» στην τρέχουσα πολιτική πραγματικότητα. Το σημαντικότερο, μας υπενθύμισαν την ανάγκη να φύγουμε από τα πρόσκαιρα και τα εφήμερα, από τα μικρά και τα ευτελή.
Στη μεσοβασιλεία των μετριοτήτων, οι αξίες εξοβελίζονται. Οι ιδέες παύουν να είναι καταλύτες των μετασχηματισμών. Η μνήμη απονεκρώνεται. Η πολιτική ευνουχίζεται. Ταυτίζεται με τα υποκείμενα και τα σύμβολά της. Εθελοτυφλεί, αρνούμενη να δει το παρόν. Καταφεύγει σε φαντασιώσεις. Ανακυκλώνει ένα φετιχιστικό, μυθολογικό και μουσειακό είδος εθνικής συνείδησης, έχοντας στραμμένο το βλέμμα στην Ανατολή. Αγνοεί τον διανοητικό πλούτο των ανθρώπων. Ενστερνίζεται ό,τι μας κρατά καθηλωμένους στο χθες. Ο πρωτογονισμός κυριαρχεί, εκτοπίζοντας διαρκώς τις δυνάμεις της νεωτερικότητας.
Ο φόβος να νικήσουμε τον εαυτό μας καθίσταται το μεγαλύτερο πρόβλημα. Η έλλειψη αυτογνωσίας και αυτοσυνειδησίας δεν μας εμποδίζει μόνο να δούμε τη ζωτική σημασία της Δύσης, αλλά επιτείνει τις αμφιθυμίες και αντινομίες μεγάλου τμήματος της ελληνικής κοινωνίας. Τα φαινόμενα στασιμότητας και υστέρησης κάθε άλλο παρά τυχαία είναι. Αποτελούν δείκτη της απόστασης που μας χωρίζει από τους προηγμένους δυτικούς κοινωνικούς σχηματισμούς.
Ακούγοντας τις ομιλίες του Κώστα Σημίτη, του Ευάγγελου Βενιζέλου, του Νίκου Αλιβιζάτου στην παρουσίαση του βιβλίου «Μια χώρα παραδόξως νεωτερική» του Γιάννη Βούλγαρη, αντιλαμβάνεσαι ότι το πρόβλημα της Ελλάδας είναι κατ’ εξοχήν πολιτισμικό, όπως εύστοχα υποστήριξε ο πρώην πρωθυπουργός. Έτσι, άλλωστε, ερμηνεύονται και οι συνεχείς αναδιπλώσεις της. Ξεκινώντας από τον Ελευθέριο Βενιζέλο και φτάνοντας στην περίοδο Σημίτη, μπορούμε να διαπιστώσουμε τις πάμπολλες παλινδρομήσεις.
Διαβαίνοντας την έρημο της κρίσης, είχαμε τη δυνατότητα να τραβήξουμε τις κουρτίνες και να δούμε την πραγματικότητα. Η επικράτηση του λαϊκισμού δεν ήταν τίποτα άλλο παρά απότοκος της φοβικότητας και της εσωστρέφειας. Ενεργοποίησε τα ένστικτα ενός κόσμου που αμφιταλαντεύεται, επιτείνοντας τη σύγχυση και τον ανορθολογισμό. Η μικρή εικόνα κάλυψε τη μεγάλη. Τα θεμελιώδη διλήμματα επισκιάστηκαν από τη μικροπολιτική και τον άγονο κομματικό ανταγωνισμό. Το αποτέλεσμα είναι οι δυνάμεις του αναχρονισμού και της αδράνειας να επιμένουν για λόγους δικής τους επιβίωσης σε απολιθωμένες πολιτικές δομές και φαντασιακές κομματικές ιεραρχίες. Κι όλα αυτά τη στιγμή που πρόοδος και συντήρηση ανασυντάσσονται σήμερα γύρω από τα νέα δεδομένα.
Πάντως, όσοι συμμετείχαν στη βιβλιοπαρουσίαση στο Κορακοχώρι έφυγαν προσθέτοντας στις αποσκευές τους έναν άκρως εμπεριστατωμένο και διεισδυτικό λόγο που φώτισε τις αθέατες πλευρές μιας χώρας που «εις πείσμα της κοινωνίας είναι παραδόξως νεωτερική», όπως εύστοχα παρατήρησε ο Ευάγγελος Βενιζέλος.
Βέβαια, ακούγοντας τους ομιλητές, οι οποίοι εκτός από πρωταγωνιστές στην πολιτική είναι και διανοητές, αναπόφευκτα τους συγκρίνεις με το τωρινό πολιτικό προσωπικό, που στην πλειονότητά του αποδεικνύεται κατώτερο των περιστάσεων. Πρωτίστως δε μελαγχολείς όταν αναλογίζεσαι την απουσία προσωπικοτήτων και την ξηρασία ιδεών στον ιδεολογικοπολιτικό χώρο του Κ. Σημίτη, του Β. Βενιζέλου, του Ν. Αλιβιζάτου και του Γ. Βούλγαρη.