Εφημερίδα Τα Νέα
27 Νοεμβρίου 1999
Πολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν, τα τελευταία κυρίως χρόνια, ότι οι πολιτικές διαφορές μεταξύ των αριστερών και δεξιών κομμάτων είτε εξαφανίστηκαν είτε έχουν περιοριστεί τόσο πολύ που είναι πλέον δυσδιάκριτες. Ότι πλέον περιορίζονται μόνο στο στυλ, είναι δηλαδή υπόθεση…εξουσίας και όχι ουσίας!!
Δεν συμφωνώ με αυτή την προσέγγιση. Βεβαίως, είναι αλήθεια ότι εδώ και χρόνια δεν υφίσταται η αβυσσαλέα διαφορά σκότους και φωτός. Μέρας και νύχτας. Και οι δύο πολιτικοί χώροι κινούνται στο κοινό έδαφος της αγοράς και του εμπορεύματος!
Όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι η διαφορά αντίληψης γύρο από το ρόλο της αγοράς, την προτεραιότητα ή όχι του κοινωνικού έναντι του ατομικού, κ.λπ. είναι διαφορές άνευ ουσίας ή σημαντικότητας!
Η αντίληψη που ταυτίζει την πολιτική (μόνο) με τις μεγάλες διαφορές (κομμουνισμός – καπιταλισμός, ελεύθερη οικονομία – κρατικό σχέδιο κ.λπ) είναι πλέον ιστορικά ξεπερασμένη και ανεδαφική.
Όμως, η αλλαγή εποχής, δεν βολεύει όσους μένουν προσκολλημένοι στο παρελθόν, ανεξάρτητα σε ποια πλευρά βρίσκονταν πριν την κατάρρευση του ιστορικού διπολισμού!
Η ΝΔ, για παράδειγμα, «βολευόταν» όσο το ΠΑΣΟΚ ήταν «αντικαπιταλιστικό», «αντιδυτικό», «τριτοκοσμικό» και … «επαναστατικό».!! Σε αυτό το ΠΑΣΟΚ επέσειε τη ρετσινιά του «συνοδοιπόρου», ή του “τριτοκοσμισμού” … και ξεμπέρδευε!!
Σήμερα αντίθετα, αδυνατώντας να βρει (όχι ασφαλώς γιατί δεν υφίσταται) πολιτικό έδαφος αντιπαράθεσης με την Κυβέρνηση, δηλαδή αδυνατώντας να αναμετρηθεί στο έδαφος των πολιτικών επιλογών της Κυβέρνησης, του επιχειρησιακού της σχεδιασμού κ.λπ., καταφεύγει στο βοηθητικό γήπεδο της Παραπολιτικής! Από τη Βουλή του Συντάγματος προτιμά τα πηγαδάκια της Ομονοίας! Από την ουσία, τα διαδικαστικά!
Κι όμως, αυτή η «φυγή από την πολιτική» σχολιάστηκε από αρκετούς «έγκυρους» σχολιαστές ως χτύπημα φλέβας χρυσού!!
Βεβαίως, μερικά μόνο εικοσιτετράωρα ήταν αρκετά για να αποδειχθεί άνθρακας ο θησαυρός!
Ποια όμως είναι η ουσία αυτής της επιλογής της ΝΔ;
Κατά τη γνώμη μας ο συνήθης… αντικαθρεφτισμός της αμηχανίας !!
Δηλαδή η επιστροφής της «εικόνας» που έχει για τα πολιτικά πράγματα ο «μέσος πολίτης».
Τι λέει ο μέσος πολίτης στα πηγαδάκια της Ομόνοιας;
– «Έλα μωρέ, όλοι τα παίρνουν» ή
– «Καλά τώρα! Λες και δεν ξέρουμε ότι οι επιχειρηματίες ευνοούνται από την Κυβέρνηση…» κ.λπ.
Αυτό όμως που ξεχνά η ΝΔ, είναι η εξής πολιτική διαπίστωση: όποιος πολιτικός φορέας αναπαράγει τη φωνή τής «γαλαρίας» διακινδυνεύει πριν από όλα την αξιοπιστία του ρόλου του. Να «πέσει» δηλαδή χαμηλά στην εκτίμηση εκείνων που προσπαθεί να μιμηθεί! Κι εδώ βρίσκεται το μυστικό: οι πολιτικοί φορείς δεν είναι μιμητές της Πλατείας ή του κοινού, αλλά εκφραστές συγκεκριμένων πολιτικών προγραμμάτων, συγκεκριμένων κοινωνικών δυνάμεων.
Οι πολιτικοί φορείς δεν είναι «ντελάληδες» της Πλατείας, αλλά φορείς που (πρέπει) να βρίσκονται ένα βήμα εμπρός από το μέσο όρο και ένα βήμα έξω από το συρμό της λεγόμενης κοινής γνώμης, που δεν υπάρχει, γιατί διαφορετικά στην πολιτική αντιπαράθεση θα κέρδιζε όποιος πολιτικός φορέας μάζευε τα περισσότερα στερεότυπα!!
Όμως, τι δείχνει αυτή η «φυγή» της ΝΔ από το έδαφος της πολιτικής;
Κατά τη γνώμη μας αποκαλύπτει την καθυστερημένη πολιτική κουλτούρα της ηγετικής της ομάδας. Μια πολιτική κουλτούρα αντάξια των πλέον καθυστερημένων και μηχανιστικών προσεγγίσεων τριτοδιεθνιστικού τύπου!
Πράγματι, η βαθύτερη αντίληψη που αποκαλύπτει για το Κράτος, την πολιτική και τις elite (καπιταλιστές ή επιχειρηματίες) είναι πανομοιότυπη με την πάλαι ποτέ τριτοδιεθνιστική αντίληψη περί κράτους και μονοπωλίων!!
Σύμφωνα με αυτή την αντίληψη «μια δράκα καπιταλιστών θέτει υπό τον έλεγχό της το κράτος , μέσω διαπλοκών και σκοτεινών συμφερόντων και του υπαγορεύει τη θέλησή της»)
Η ΝΔ «δυσκολεύεται να δει τις τάξεις και το κράτος ως αντικειμενικές δομές και τις σχέσεις τους σαν ένα αντικειμενικό σύστημα κανονικών συνδέσεων……»
«Η σχέση ανάμεσα στην αστική τάξη και το κράτος είναι μια αντικειμενική σχέση», που δεν έχει ανάγκη τη διαπλοκή για να υπάρξει, να επιβληθεί, να υφίσταται!
Αυτή η ίδια «η γραφειοκρατία είναι ‘υπηρέτης’ της άρχουσας τάξης, όχι γιατί τα μέλη της ανήκουν σε αυτή – αλλά λόγω του αντικειμενικού ρόλου της»!
Τα διαφωτιστικά αποσπάσματα που χρησιμοποιήσαμε προέρχονται από έναν μεγάλο έλληνα διανοητή, όπως ο αείμνηστος Νίκος Πουλαντζάς, του οποίου το πνευματικό μνημόσυνο πραγματοποιήθηκε πριν από λίγο καιρό.
Βεβαίως δεν καταφύγαμε τυχαίως στον ΝΠ, αλλά γιατί αυτός είναι ο κύριος εκπρόσωπος της θεωρίας της σχετικής αυτονομίας του κράτους!
Ο Νίκος Πουλαντζάς γράφει επίσης ότι η κατεξοχήν μορφή πολιτικής αυτονομίας είναι ο βοναπαρτισμός! Τώρα, να σκεφτούμε τον κ. Καραμανλής ως νέο Βοναπάρτη, ε! πάει πολύ!!
Διαφορετικό ζήτημα βεβαίως είναι το πρόβλημα της διαφθοράς στη δημόσια ζωή.
Η διαφθορά ασφαλώς δεν βρίσκεται κυρίως εκεί που η ΝΔ, για λόγους προπαγάνδας την τοποθετεί, αλλά σε κάθε βαθμίδα της κοινωνικής μας ζωής. Εκτείνεται από το παράνομο «ιδιαίτερο» του κ. Καθηγητή και το «φακελάκι» του γιατρού, ως το μπαξίσι του δημόσιου υπαλλήλου. Αυτή η διαφθορά είναι ένα υπαρκτό κοινωνικό και πολιτικό μέγεθος.
Όμως, πάλι κατά την ταπεινή προσωπική μας γνώμη, η διαφθορά δεν αντιμετωπίζεται με καμπάνιες κάθαρσης που το μόνο για το οποίο νοιάζονται είναι πώς θα φιλοτεχνήσουν το φωτοστέφανο του πονηρού εμπνευστή τους, αλλά με τη σχεδιασμένη και συντονισμένη επιχείρηση άρσης των αιτίων που τη γεννούν και την τρέφουν!
Μεγάλη κουβέντα, αλλά όχι υπεκφυγή!
Ο Μίμης Ανδρουλάκης έχει δώσει πολλές φορές το περίγραμμα μιας τέτοιας κατεύθυνσης: στις περισσότερες περιπτώσεις η αιτία έγκειται στην προκλητική υποτίμηση των νόμων της αγοράς!!
Πώς είναι δυνατόν, για παράδειγμα, να αμείβεται κάποιος με το 10% της κοινωνικά αναγνωρισμένης αξίας της εργασίας του; Αργά ή γρήγορα, αυτή αδικία, θα γίνει συναλλαγή…κ.λπ. κ.λπ.
Το ζήτημα βέβαια δεν εξαντλείται στο παραπάνω παράδειγμα, το οποίο όμως αποτελεί μια αποτελεσματική προσέγγιση που δεν ταυτολογεί ηθικολογώντας …
Πέραν όμως αυτών, όποιος ΣΗΜΕΡΑ ζητά το άνοιγμα του συγκεκριμένου πολιτικού και κοινωνικού μετώπου (κατά της διαφθοράς) πρέπει να μας πείσει (πολιτικά):
α) ότι εννοεί ό,τι λέει
β) ότι έχει συγκεκριμένο σχέδιο για τον πόλεμο που αρχίζει (με ποιους συμμάχους, σε τι χρόνους , με ποια μέθοδο κ.λπ.) και
γ) ότι η πρωτοβουλία του αυτή δεν καταλήξει σε φιάσκο, που σημαίνει μια έμμεση νομιμοποίηση όσων συμβαίνουν ή περαιτέρω εμπέδωση της κοινής αντίληψης : «Έλα μωρέ τίποτα δεν γίνεται, ούτε πρόκειται να αλλάξει τίποτα»!!
Στο συγκεκριμένο ζήτημα εμείς υποστηρίζουμε ότι η Κυβέρνηση Σημίτη, ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, ο οποίος δίνει δείγματα γραφής ως πολιτικός, δημόσιος άνδρας και λειτουργός με τη συνέπειά του, τη διαφάνεια της προσωπικής και πολιτικής του ζωής, τη συνέπεια λόγων και πράξεων κ.λπ κ.λπ., το πρώτο και σημαντικό βήμα το έχει κάνει ήδη.
Η ανάληψη οποιασδήποτε εκστρατείας κατά της διαφθοράς προϋποθέτει την αξιοπιστία αυτού που την αναλαμβάνει. Κι αυτή η αξιοπιστία, δεν είναι μια υπόθεση που την κερδίζει κάποιος με μουσουλμανικού τύπου κορώνες και κουνήματα, αλλά σιγά – σιγά με την καθημερινή του πράξη. Αυτή λοιπόν η αξιοπιστία έχει ήδη κατακτηθεί από την Κυβέρνηση Σημίτη. Δεν μένει παρά να επιλεγεί ο πολιτικός χρόνος αυτής της προτεραιότητας, εφόσον, με πολιτικά και όχι συναισθηματικά κριτήρια, κριθεί ότι ήγγικεν η ώρα. Κατά τη γνώμη μου αυτή η ώρα δεν μπορεί να είναι παρά η επομένη των επόμενων νικηφόρων –και γι’ αυτό το λόγο- εκλογών …