Εφημερίδα Έθνος
02 Οκτωβρίου 2015
«Το κόμμα είναι εργαστήρι πολιτικής» έχει πει ο Τόνι Νέγκρι. Με πρώτη ύλη τις ιδέες και τις προτάσεις αποκτά ταυτότητα και φυσιογνωμία. Διαμορφώνει ισχυρό ιδεολογικό και οργανωτικό ιστό, που του προσδίδει υπόσταση, εμβέλεια και ανθεκτικότητα. Έτσι γίνεται ελκυστικό προϊόν. Αλλιώς παραμένει άμορφο και ασπόνδυλο σχήμα.
Το Ποτάμι ήταν απότοκο της χρεοκοπίας της χώρας και προπαντός της απαξίωσης του αναποτελεσματικού πολιτικού συστήματος. Δημιουργήθηκε σε μια περίοδο, όπου σημαντική μερίδα πολιτών αναζητούσε νέα πολιτική έκφραση, αποστρεφόμενη τα παλιά, και αποστεωμένα σχήματα. Απευθυνόμενο στο συγκεκριμένο ακροατήριο, συσπείρωσε γύρω του αξιόλογες δυνάμεις και πρόσωπα καταξιωμένα το καθένα στον χώρο του.
Το εγχείρημά του ήταν επιτυχές στην πρώτη του φάση, διότι εμφανίστηκε ως νέος αναζωογονητικός φορέας από την αποκαλούμενη «Κοινωνία των Πολιτών». Η αντιδιαστολή του με το παθογόνο κομματικό σύστημα του προσέδιδε δυναμική. Παράλληλα, αξιοποιώντας την αναγνωρισιμότητα και το εναλλακτικό προφίλ του επικεφαλής του έκανε την έκπληξη ειδικά στην πρώτη εθνική αναμέτρηση του Ιανουαρίου 2015.
Ωστόσο, το πρόσφατο αρνητικό αποτέλεσμα επιβεβαιώνει ότι η πολιτική είναι εκκρεμές. Καθορίζεται από υποκειμενικές και αντικειμενικές συνθήκες. Η αδυναμία του Ποταμιού να αποκτήσει διακριτή, αυθύπαρκτη ταυτότητα το κατέστησε ευάλωτο στο πεδίο του κομματικού ανταγωνισμού. Η άρνησή του να αποσαφηνίσει τους ιδεολογικούς και πολιτικούς προσανατολισμούς του επέτεινε τη σύγχυση, προβάλλοντας μια θολή εικόνα. Δεν είναι τυχαία η ετερογένειά του, λόγω της αλίευσης στελεχών από αρκετούς πολιτικούς χώρους. Η έλλειψη ισχυρού, καθαρού λόγου του στέρησε τη δυνατότητα να εκπέμψει στο ακροατήριό του ευθύβολα μηνύματα.
Ο άτεχνος τρόπος που αντιμετώπισε τη νέα συμφωνία φανέρωσε την απουσία στρατηγικής. Η δυστοκία του να θεμελιώσει στιβαρή αντιπολιτευτική παρουσία το εμφάνισε ως συμπληρωματική δύναμη του Αλ. Τσίπρα. Χαρακτηριστικές ήταν οι πολιτικές ερωτοτροπίες του Στ. Θεοδωράκη με τον Πρωθυπουργό, καθώς και η επιμονή του να αυτοσυστήνεται, ως απαραίτητος κυβερνητικός εταίρος. Αποκορύφωμα όλων η άστοχη προεκλογική καμπάνια που υιοθέτησε μέχρι και το δίλημμα του ΣΥΡΙΖΑ περί παλιού και νέου.
Το Ποτάμι, μολονότι διέθετε τις προϋποθέσεις και τις δυνάμεις, δεν κατάφερε να δημιουργήσει πολιτική υπεραξία. Κι αυτό διότι παρέβλεψε την πρώτη ύλη: τις ιδέες, το καθαρό στίγμα, τον διακριτό λόγο, τη σαφή εικόνα και κυρίως την εύστοχη και αποτελεσματική στρατηγική. Στα πεδία αυτά, πάντως, θα κριθεί και η βιωσιμότητά του.