Του Γιώργου Πανταγιά
Μετά την ήττα συνήθως ακολουθεί η στασιμότητα. Τα αμυντικά αντανακλαστικά αφυπνίζονται με συνέπεια την περιχαράκωση. Ποσώ μάλλον όταν πρόκειται για αποτυχία και όχι για ναυάγιο. Άλλωστε στη περίπτωση αυτή κυριαρχεί η αντίληψη, πως η ανάκαμψη είναι εφικτή. Είτε γιατί η αυταρέσκεια δεν επιτρέπει σε κάποιους να δουν το βάθος των προβλημάτων Είτε διότι θεωρούν τον εαυτό τους θύμα μεθοδεύσεων και ανορθόδοξων σχεδίων των αντιπάλων τους. Έτσι η προσμονή για τη δικαίωση και την επαναβεβαίωση των επιλογών τους, παραμένει ζωντανή.
Τις αυτονόητες αυτές παραδοχές φαίνεται να αντιστρατεύονται, τα όσα συμβαίνουν μετεκλογικά με το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Η υποχώρηση των δυνάμεων του είναι περισσότερο από εμφανής. Το ίδιο συμβαίνει και με την εξασθένιση της πολιτικής του απήχησης και επιρροής. Το αποδεικνύει η δημοσκοπική του καθίζηση. Η εκλογική του βάση εμφανίζει τάσεις συρρίκνωσης. Οι ταμιευτήρες του αιμορραγούν. Και το σημαντικότερο η ηγεσία του παρακολουθεί αμήχανη τις εξελίξεις. Αδυνατεί να προσαρμοστεί στο νέο περιβάλλον, με συνακόλουθο αποτέλεσμα να μη μπορεί να θεμελιώσει μια στρατηγική που να ανταποκρίνεται στις τωρινές ανάγκες και απαιτήσεις.
Το ερώτημα το οποίο εύλογα τίθεται είναι απλό: Η υποχώρηση του ΣΥΡΙΖΑ οφείλεται στην κυβερνητική πανοπλία; Κάτι τέτοιο σίγουρα δεν ισχύει. Ούτε είναι μονοδιάστατη η απάντηση. Εξάλλου η φθορά της κυβέρνησης έχει ήδη καταγραφεί. Η μείωση της κυριαρχίας της γίνεται πλέον ορατή. Η διαχειριστική της ικανότητα αμφισβητείται ακόμη και από ένα τμήμα των εκλογέων της. Επιπλέον η αδυναμία της να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την πανδημία, είναι πασιφανής. Η επιπολαιότητα και η ελαφρότητα χαρακτηρίζουν αρκετές της επιλογές και πράξεις. Παρά το ότι οι δυσμενείς επιπτώσεις τους στην ευρύτερη κοινή γνώμη, απομειώνονται εξαιτίας της ανθεκτικότητας του πολιτικού κεφαλαίου του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Εν τούτοις αναμφισβήτητο γεγονός είναι πως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν εισπράττει το παραμικρό από την κυβερνητική φθορά. Το χειρότερο δε είναι, πως έχει διαρροές προς όλες τις κατευθύνσεις. Μάλιστα ένα αξιοσημείωτο ποσοστό στην αδιευκρίνιστη ψήφο είναι ψηφοφόροι του, οι οποίοι τώρα προβληματίζονται ως προς τις τελικές τους αποφάσεις.
Πάντως όποια ερμηνεία και να δοθεί στην αισθητή υποχώρηση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, το βέβαιο είναι ότι δεν πείθει για τις πολιτικές και τις θέσεις που πρεσβεύει. Η ακραία ρητορική του, αποπνέει παρελθόν. Ο αντιπολιτευτικός του καμβάς είναι εξαιρετικά ανεπίκαιρος. Τα περί νεοφιλελευθερισμού και ακροδεξιάς στροφής της κυβερνητικής παράταξης, συνιστούν ξεπερασμένες προσεγγίσεις και ακατάλληλα όπλα. Η πλειονότητα των στελεχών του είναι αποδεδειγμένα φορείς αναχρονιστικών απόψεων. Ο δημόσιος λόγος του αλλά και όποιες προγραμματικές θέσεις διατυπώνει, βρίσκονται σε αναντιστοιχία με τη σημερινή οικονομική, κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα. Πρόκειται για φαινόμενο επιστροφής στις αρχέγονες αντιλήψεις του. Η διαπίστωση αυτή σε συνδυασμό με την τοξική κυβερνητική του θητεία, επιτείνει τα αδιέξοδά του. Επιπροσθέτως συντηρεί το ισχυρό και έντονο αντιΣΥΡΙΖΑ κλίμα.
Με άλλα λόγια ο ΣΥΡΙΖΑ αντί να πάει μπροστά πήγε πίσω. Ο ιδεολογικοπολιτικός του εξοπλισμός αποδεικνύεται παράκαιρος. Ο πολιτικός του πρωτογονισμός και οι ιδεοληπτικές του εμμονές, τον καθιστούν ανήμπορο να παρακολουθήσει και να επηρεάσει τις εξελίξεις. Εξού και το μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζει είναι η κρίση εκπροσώπησης. Έτσι άλλωστε εξηγείται και η συρρίκνωση του εκλογικού του ακροατηρίου.
Ο Αλέξης Τσίπρας μολονότι έχει στις αποσκευές του σημαντικές πρωθυπουργικές εμπειρίες, δυσκολεύεται να αφομοιώσει τις απαραίτητες ιδεολογικές και πολιτικές αναπροσαρμογές. Ουσιαστικά παραμένει δέσμιος του παλιού του εαυτού. Η αδυναμία του να ενσαρκώσει και να εκφράσει μια νέα στρατηγική πρόταση είναι προφανής. Αλλά και ταυτόχρονα τροφοδοτεί γενικότερες ανακατατάξεις στον ευρύτερο χώρο, πέρα απ’ αυτό που εκπροσωπεί η συντηρητική παράταξη της Ν.Δ. Τρανή απόδειξη η αφύπνιση και οι αναδιατάξεις, οι οποίες προκαλούνται στο χώρο του ΠΑΣΟΚ με την εκλογή νέας ηγεσίας.