Εφημερίδα Έθνος
14 Αυγούστου 2015
Η κρίση άλλαξε τα πάντα. Τα σημάδια της, ανεξίτηλα παντού. Έπληξε την οικονομία και το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Εξέθρεψε τον εθνολαϊκισμό και τον ανορθολογισμό. Πολτοποίησε την πολιτική και τους φορείς της, επιβάλλοντας νέες διαχωριστικές γραμμές. Ισχυρά κόμματα καταστράφηκαν, καινούργια δημιουργήθηκαν, ενώ εν πολλοίς το παλιό πολιτικό προσωπικό αποστρατεύθηκε. Ένα νέο οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό περιβάλλον διαμορφώθηκε.
Πέντε χρόνια τώρα κινούμαστε στον αστερισμό των μνημονιακών πολιτικών. Ελλείψει εθνικού σχεδίου για την ανασύσταση της χώρας, υιοθετούνται τα μνημόνια. Και εφαρμόζονται επιλεκτικά, κατά το δοκούν. Το κομματικό σύστημα, εμποτισμένο με πελατειακές και συντεχνιακές λογικές, αντιστρατεύεται τις αυτονόητες διαρθρωτικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις. Έτσι τα ανακύπτοντα προβλήματα δεν οφείλονται στα αδιέξοδα των συμφωνημένων προγραμμάτων, αλλά στο ότι αυτά έμειναν μετέωρα.
Αυθεντικότερο προϊόν της κρίσης είναι ο ΣΥΡΙΖΑ. Το άλλοτε μικρό σχήμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς κεφαλαιοποίησε τη δυσαρέσκεια και την οργή μεγάλης μερίδας πολιτών για τα παλιά κόμματα εξουσίας που θεωρήθηκαν υπεύθυνα για τη χρεοκοπία. Ενοχοποιώντας τους αντιπάλους, υιοθέτησε σκληρή αντιμνημονιακή στρατηγική. Με ισχυρό όπλο το νέο και άφθαρτο πρόσωπο του αρχηγού του, εδραίωσε την πολιτική του κυριαρχία, καλλιεργώντας αυταπάτες και ψευδαισθήσεις.
Ως κόμμα διαμαρτυρίας προσέλκυσε δυνάμεις με διαφορετικές καταβολές και στοχεύσεις. Οι ευρωπαϊστές με τους δραχμιστές, οι κρατιστές με τις κινηματικές συνιστώσες, οι εκφραστές του αναχρονιστικού ΠΑΣΟΚ με τους νεοκομμουνιστές, οι σοβαροί με τους παλαβούς συνέθεσαν έναν ετερόκλητο σχηματισμό με μοναδική συνεκτική ουσία την αντίθεση στα μνημόνια.
Η επτάμηνη κυβερνητική θητεία ανέδειξε όλες τις ιδεοληψίες, αντιφάσεις, αντινομίες του ΣΥΡΙΖΑ. Η προσχώρηση του Τσίπρα στον πραγματισμό οδήγησε το κόμμα σε πολιτικό κενό. Ο ΣΥΡΙΖΑ επιχειρεί να εναρμονιστεί με τα νέα δεδομένα, εγκαταλείποντας το αντιμνημονιακό του παρελθόν. Εγχείρημα, όμως, δύσκολο και επώδυνο. Εκ των πραγμάτων, δεν μπορεί να υπηρετήσει τη συμφωνία με τους δανειστές. Προσκρούει στις αυτόχθονες πολιτικές του.
Τσίπρας και ΣΥΡΙΖΑ βρίσκονται σε δυσαρμονία. Ακολουθούν διαφορετικούς προσανατολισμούς. Ενσαρκώνουν αντιτιθέμενες πολιτικές και επιδιώξεις. Είναι σαν αταίριαστο ζευγάρι. Η συμβίωσή τους καθίσταται προβληματική. Στην πραγματικότητα η αντιμνημονιακή στροφή του Τσίπρα ενέχει τον κίνδυνο ο αρχηγός να βρεθεί χωρίς κόμμα και το κόμμα χωρίς αρχηγό. Ωστόσο, ο πρωθυπουργός, αξιοποιώντας την αποδοχή που απολαμβάνει, έχει την ευκαιρία να δημιουργήσει έναν νέο πολιτικό εαυτό και για τον ίδιο και για την ευρύτερη Αριστερά.