Εύα Στάμου
Athens Voice, 07/11/2020
Τα τελευταία χρόνια υπάρχουν αρκετά παραδείγματα Αμερικανίδων δημόσιων λειτουργών που αναλαμβάνουν θέσεις ύψιστης σημασίας ενώ διανύουν την τρίτη ηλικία, με γνωστότερες τη Νάνσι Πελόσι, την 78χρονη Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων, και τη βουλεύτρια Μαξίν Ουότερς που έγινε στα 80 της η πρώτη Αφροαμερικανή επικεφαλής τής Επιτροπής Τραπεζικών Υποθέσεων.
Πολλές φεμινίστριες θεωρούν ότι τα παραδείγματα αυτά συνιστούν μια σπουδαία νίκη υπέρ των γυναικείων δικαιωμάτων, εφόσον οι γυναίκες καταφέρνουν να θρυμματίσουν αυτό που αποκαλούμε στις κοινωνικές επιστήμες «γυάλινη οροφή»: το όριο που καθιστά απροσπέλαστες κάποιες θέσεις για τις γυναίκες, λόγω των στερεοτύπων και των παγιωμένων αντιλήψεων για το τι είναι ικανή να επιτύχει μια γυναίκα που ασχολείται με τις επιχειρήσεις, την επιστημονική έρευνα, την πανεπιστημιακή διδασκαλία, ή την πολιτική.
Στην περίπτωση αυτή πιστεύω πως οι φεμινιστικές οργανώσεις παραβλέπουν ότι το γεγονός πως κάποιες γυναίκες φτάνουν να αποκτήσουν δύναμη ή σημαντικά αξιώματα σε προχωρημένο στάδιο του βίου τους -όταν δηλαδή οι περισσότεροι άντρες ομόλογοί τους βρίσκονται σε διαδικασία αποχώρησης ή έχουν πλέον αποσυρθεί- δεν σημαίνει ότι η μεγάλη ηλικία δεν εμποδίζει την ανέλιξη των γυναικών, αλλά καταδεικνύει αντίθετα το μέγεθος των προβλημάτων της εργασιακής ανισότητας και του ηλικιακού ρατσισμού από τα οποία υποφέρει το γυναικείο φύλο.
Φοβάμαι ότι οι υπάρχουσες εξαιρέσεις γυναικών που καταλαμβάνουν υψηλές θέσεις, επιβεβαιώνουν απλώς τον κανόνα: οι γυναίκες επαγγελματίες νεαρής και μέσης ηλικίας υπόκεινται ακόμα σε ποικίλους περιορισμούς, καθώς οι θέσεις εξουσίας μοιράζονται κυρίως ανάμεσα στους άνδρες συναδέλφους τους. Η αλήθεια είναι ότι η εξέλιξη των γυναικών σε αρκετούς τομείς όπως η πολιτική, δεν είναι απρόσκοπτη καθώς η περιθωριοποίηση τους συνεχίζεται. Επιπλέον, αν και το 2017 ψηφίστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Σχέδιο για την αντιμετώπιση της μισθολογικής ανισότητας, οι γυναίκες εξακολουθούν να κερδίζουν κατά μέσο όρο 12,6% λιγότερα από ό,τι οι άνδρες ομόλογοί τους, ενώ η κατάσταση εκτός της Ευρωπαϊκή Οικονομικής Ζώνης είναι ακόμη χειρότερη.
Η εκλογή της Καμάλα Χάρις στην θέση της αντιπροέδρου των ΗΠΑ αποτελεί όχι μόνο μία μεγάλη προσωπική επιτυχία αλλά και ένα ορόσημο για τις γυναίκες της Αμερικής μα και ολόκληρου του πλανήτη. Η Χάρις είναι η πρώτη γυναίκα που καταλαμβάνει αυτή την τόσο σημαντική θέση και μόλις η τρίτη γυναίκα στην ιστορία που βρέθηκε στην θέση της υποψήφιας για την αντιπροεδρία. Το γεγονός ότι η Καμάλα Χάρις είναι τζαμαϊκανής και ινδικής καταγωγής σηματοδοτεί επίσης μια μεγάλη νίκη για τις μη λευκές γυναίκες που επιχειρούν να εδραιωθούν χάρη στις γνώσεις, τις ικανότητες και την σκληρή εργασία τους σε έναν χώρο στον οποίο παραδοσιακά κυριαρχούν λευκοί μεσήλικες άντρες.
Το γεγονός ότι η Καμάλα Χάρις γίνεται αντιπρόεδρος στο 56ο έτος της ηλικίας της, υπονομεύει το στερεότυπο που θέλει τις γυναίκες να κατέχουν κορυφαίες θέσεις ευθύνης μόνο αφότου «ωριμάσουν» τόσο ώστε να ανήκουν στην τρίτη ηλικία.
Η μεγαλύτερη συμμετοχή των γυναικών στα κέντρα αποφάσεων δεν είναι απλώς θέμα «πολιτικής ορθότητας» και μηχανικής ποσόστωσης, αλλά ζήτημα πολιτικού πολιτισμού καθώς και καίρια πηγή κοινωνικού και οικονομικού οφέλους για όλους μας.
Το ερώτημα που γυρόφερνε στο μυαλό φίλων και αντιπάλων της Χάρις τους τελευταίους μήνες, δηλαδή αν η αμερικανική κοινωνία είναι έτοιμη να χαρίσει μία καίρια θέση εξουσίας σε μια μη λευκή γυναίκα, απαντήθηκε σήμερα με τον πιο ηχηρό τρόπο. Εκατομμύρια πολίτες κάθε φύλου και φυλής κατάφεραν να υπερβούν τις οποιεσδήποτε προκαταλήψεις τους και να στείλουν με την ψήφο τους μία Αφροαμερικανή-Ινδή γυναίκα στον Λευκό Οίκο.