Μαρία Κατσουνάκη
Η Καθημερινή, 23/02/2019
Κουρασμένοι. Πολύ κουρασμένοι. Οι περισσότεροι άνθρωποι γύρω μας μοιάζει να έχουν φθάσει στο όριο θραύσης. Δοκιμάζονται οι αντοχές και μαζί η υγεία και η ψυχική ισορροπία. Η πίεση που ασκείται στους κατοίκους μιας, ποικιλοτρόπως, χρεοκοπημένης χώρας είναι μεγατόνων. Πόσο μάλλον όταν οποιαδήποτε έξοδος προς το φως μπλοκάρεται διαρκώς από δυνάμεις τοξικές και βαλτώδεις. Πώς το είπε πρόσφατα ο Διονύσης Σαββόπουλος, απηχώντας ένα γενικότερο αίσθημα; «Μαυρίζει η ψυχή μου με αυτά», σχολίασε χαρακτηρίζοντας τη συμπεριφορά προβεβλημένων υπουργών της πρώτης φοράς Αριστερά, αλλά και την ίδια την κυβέρνηση: «Δεν έχω καταλάβει ότι είμαστε έξι μήνες εκτός μνημονίου. Ο κόσμος δυσκολεύεται. (…) Κυβερνούν εγγαστρίμυθοι του Ανδρέα Παπανδρέου. Ανθρωποι που τον μιμούνται».
Ο εγγαστρίμυθος δεν χρεώνεται ο ίδιος αυτά που λέει, ως εκ τούτου μπορεί να λέει ό,τι θέλει, και οι άλλοι, ενώ ξέρουν, «βλέπουν» τη μαριονέτα ή τον κρυμμένο εαυτό. Περίπλοκη τέχνη, ελαφρώς παρωχημένη, χρειάζεται ειδική άσκηση των φωνητικών χορδών και δεν διασκεδάζει ούτε θαυμάζεται πια όπως άλλες εποχές. Ομως μετασχηματίζεται και υπάρχει σε διάφορες εκδοχές, υποδηλώνοντας, ενίοτε, και μια διαταραχή: άλλα μπορεί να υποστηρίζει η μαριονέτα και άλλα ο ηθοποιός – εγγαστρίμυθος που τη χειρίζεται. Στον κόσμο του θεάματος αυτό μπορεί να δηλώνει ταλέντο, στην πολιτική όμως οδηγεί, αποδεδειγμένα, στην καταστροφή.
Η διγλωσσία, όπως περιγράφεται η πολιτική συνθήκη, είναι συνυπεύθυνη για την επικίνδυνα συσσωρευμένη κόπωση. Προκαλεί παραμορφώσεις της πραγματικότητας. Επειδή τα συμβάντα διαχέονται και σχολιάζονται με ταχύτητες ανεξέλεγκτες, αυξάνουν αβάσταχτα τον θόρυβο, τη σύγχυση, τον θυμό, την πρόκληση. Στις συνήθεις αντιδράσεις προστίθεται και κάτι ακόμη, προς το χειρότερο κάθε φορά. Αυτός ακριβώς ο πολλαπλασιασμός του χειρότερου είναι εθιστικός, οι αντιστάσεις που συναντάει δεν εμποδίζουν την επέλασή του, ενισχύεται ο διαγωνισμός της πιο δηλητηριώδους βολής σε 280 χαρακτήρες, κανείς δεν κοιτάει τις συνέπειες, μόνο τα likes.
Οι πάσης φύσεως «εγγαστρίμυθοι» απενοχοποιούν την υποκρισία, θεσμοθετούν την αυθαιρεσία, αντλούν επιχειρήματα ξύνοντας τον πάτο που ανανεώνεται διαρκώς. Η πολιτική επιβίωση, η αναζήτηση κοινού δηλαδή, είναι η βασική έγνοια σε ένα μπουλούκι που διαθέτει απ’ όλα, και εγγαστρίμυθους και αρκουδιάρηδες. Τι κι αν εξουθενώνεται σιγά σιγά μια ολόκληρη χώρα.