Μιχάλης Τσιντσίνης
Η Καθημερινή, 18/01/2019
Ο Τσίπρας της πρώτης ημέρας της ψήφου εμπιστοσύνης ήταν ο πιο ανασφαλής που έχουμε δει. Αν ισχύει ο κανόνας ότι η ρηχή αλαζονεία προκύπτει πάντα από βαθιά ανασφάλεια, το «καθίστε κάτω, τώρα μιλάει ο πρωθυπουργός της χώρας» ήταν η στιγμή που, κόντρα στη δημόσια εικόνα που επιχειρεί να καλλιεργήσει, ο ομιλητής κραύγασε την αγωνία του, χωρίς να μπορεί να συγκρατήσει τον τόνο του.
Ο Τσίπρας της δεύτερης ημέρας ήταν, αντιθέτως, ο πιο χαμηλόφωνος που έχουμε δει. Συνεπής αυτήν τη φορά στο σενάριο, προσπάθησε να ισοσκελίσει την εικόνα της προηγουμένης χρεώνοντας την έλλειψη ψυχραιμίας στον αντίπαλό του.
Το ύφος αντανακλούσε μια πολιτική επιλογή που φαίνεται ότι θα αποτελέσει προεκλογική πυξίδα για τον ΣΥΡΙΖΑ. Μιλώντας για πολιτική σταθερότητα και μετριοπάθεια στην εξωτερική πολιτική, διαφημίζοντας εαυτόν ως εγγυητή της διεθνούς θέσης της χώρας, ο Τσίπρας διεκδικεί να εκφράσει την κανονικότητα.
Διεκδικεί δηλαδή ό,τι και ο Μητσοτάκης. Η αντιστοίχιση είναι πια εξόφθαλμη: Ο Μητσοτάκης προέβαλλε και προβάλλει ως η πρώτη παραδοσιακή πολιτική δύναμη που ετοιμάζεται να ανακόψει το ευρωπαϊκό κύμα του λαϊκισμού. Και ο Τσίπρας, μετά τις Πρέσπες, εμφανίζεται ως ανάχωμα στο ευρωπαϊκό κύμα της Ακροδεξιάς και του εθνικισμού.
Προφανώς δεν μπορούν να ισχύουν και τα δύο. Ποια από τις δύο κανονικότητες είναι η κανονική;
Ως ένα βαθμό, η επιλογή του Τσίπρα είναι αυτονόητη: Αυτός που κυβερνά ήδη τέσσερα χρόνια δεν μπορεί να επανεμφανιστεί προεκλογικά (ξανά) ως ανατροπέας. Οφείλει να υπερασπιστεί κάποιου είδους συνέχεια. Αν όμως χαρακτηρίζει κάτι την εποχή των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ είναι οι ιστορικές πρωτοτυπίες που τη σημάδεψαν. Είναι η διάρρηξη της θεσμικής ρουτίνας παντού – στα μέσα του κομματικού ανταγωνισμού, στη χρήση της Δικαιοσύνης, στο Κοινοβούλιο.
Πολλοί, ακόμη και στην αντιπολίτευση, εκφράζονται με δέος για τον μέγα παίκτη. Ο Τσίπρας, όμως, οφείλει τον μύθο του στο γεγονός ότι έκαψε το εγχειρίδιο της κανονικότητας. Το ατού του είναι ότι δεν παίζει βάσει εγχειριδίου. Μπορεί να κυβερνά και με τον Καμμένο και χωρίς τον Καμμένο. Μπορεί να υποδύεται και τον ευρωσοσιαλιστή με τον Μοσκοβισί και το παπαδάκι του Ρασπούτιν. Μπορεί να είναι και με τον Τραμπ και με τον «Ρουβίκωνα». Και με την Παπακώστα; Ναι, και με την Παπακώστα.
Το ερώτημα πρέπει μάλλον να αναποδογυριστεί. Το ζήτημα δεν είναι αν η κανονικότητα που ευαγγελίστηκε ο Τσίπρας είναι κανονική. Το ζήτημα είναι ότι, για να αρχίσει ξαφνικά να πολιτεύεται κατά το ύφος της προχθεσινής ομιλίας του στη Βουλή, για να αρχίσει να εμφανίζεται ως statesman, πρέπει να παροπλίσει τη φαρέτρα που τον καθιέρωσε. Πρέπει να εγκαταλείψει τους τρόπους χάρη στους οποίους καταφέρνει ακόμη να κυβερνά.