Μιχάλης Μητσός
Τα Νέα, 01/10/2018
Η σαφής επικράτηση του Ναι στο χθεσινό δημοψήφισμα, με συμμετοχή λίγο χαμηλότερη του 40%, επιβεβαιώνει την κόπωση και τον διχασμό του πληθυσμού της ΠΓΔΜ, επιτρέπει όμως στον Ζόραν Ζάεφ να συνεχίσει την προσπάθειά του για υιοθέτηση της συμφωνίας των Πρεσπών. Συντηρεί επίσης στην Ελλάδα μια συζήτηση για το αν και τι «εκχωρήσαμε» στους γείτονές μας. Οι «προδότες» θα συνεχίσουν να τσακώνονται με τους «υποκριτές». Κουραστικό, αντιπαραγωγικό, αλλά αυτή είναι η μοίρα μας.
Η σημερινή ημέρα όμως δεν ανήκει στα πολιτικά παιχνίδια του Τσίπρα, στους λεονταρισμούς του Καμμένου και στους ελιγμούς του Μητσοτάκη. Ανήκει στους 600.000 πολίτες που για να κερδίσουν προστασία, σταθερότητα, ανάπτυξη και μια ευρωπαϊκή πορεία δέχθηκαν να «θυσιάσουν» το όνομα της χώρας τους. Διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτό ήταν το αντικείμενο του δημοψηφίσματος. Το ζήτημα της μακεδονικής εθνικής ταυτότητας βρέθηκε στο επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης μόνο στην Ελλάδα. Οι γείτονες το έχουν λύσει εδώ και δεκαετίες.
Το μακεδονικό έθνος υπάρχει τουλάχιστον εδώ κι έναν αιώνα, από την εξέγερση του Ιλιντεν δηλαδή, είτε το δεχόμαστε εμείς είτε όχι. Η μακεδονική γλώσσα ομιλείται ήδη από την εποχή του Μυριβήλη και της Πηνελόπης Δέλτα, όσο κι αν εμείς τη θέσαμε υπό διωγμό στη Βόρεια Ελλάδα. Ακόμη κι αν η συμφωνία Τσίπρα – Ζάεφ πνιγεί τελικά στις Πρέσπες, οι γείτονές μας θα εξακολουθήσουν να αποτελούν ένα μακεδονικό έθνος και να μιλούν τη μακεδονική γλώσσα. Οχι επειδή τους το «εκχωρήσαμε», αλλά επειδή αποτελεί δικαίωμά τους.
Ο Ζόραν Ζάεφ δεν είναι φίλος μας. Δεν τα πίνουμε μαζί στις ταβέρνες, δεν νοσταλγούμε μαζί περασμένα μεγαλεία, δεν τραγουδάμε τα ίδια καψουροτράγουδα. Είναι όμως ένας ρεαλιστής και μετριοπαθής πολιτικός, που μοιράζεται μαζί μας το συμφέρον για σταθερά Βαλκάνια, μακριά από πολέμους και υπονομευτικές επιρροές από ξένες δυνάμεις. Ενας ξύπνιος σοσιαλδημοκράτης, που έστρεψε το βλέμμα του στο μέλλον, επένδυσε στο ευρωπαϊκό χαρτί και έπεισε ένα μεγάλο μέρος των συμπατριωτών του ότι η ειρηνική συνύπαρξη των λαών μπορεί να γίνει μόνο με συμβιβασμούς, επώδυνους αλλά όχι επαίσχυντους, αναγκαίους αλλά όχι ανέντιμους. Η σημερινή ημέρα ανήκει κατεξοχήν σ” αυτόν.
Το στοίχημα βέβαια για συμμετοχή τουλάχιστον των μισών από τους εγγεγραμμένους ψηφοφόρους δεν του βγήκε. Και αυτό συνδέεται χωρίς αμφιβολία με την ταυτοτική κρίση που μαστίζει όλη την Ευρώπη. Η ΠΓΔΜ ακολούθησε ουσιαστικά την τάση που παρατηρείται από την Ιταλία μέχρι τη Σουηδία: δυσπιστία απέναντι στους θεσμούς και οχύρωση πίσω από επισφαλή τείχη.
Υπάρχει ένας στίχος του Ρίλκε που λέει ότι «όποιος είναι τώρα μόνος θα μείνει για καιρό». Μετά το χθεσινό δημοψήφισμα, οι γείτονές μας δικαιούνται να αισθάνονται λιγότερο μόνοι. Το ζήτημα είναι αυτή η μοναξιά να μην περάσει τώρα στην Αθήνα. Γιατί μπορεί να μείνει για καιρό.