Ανδρέας Πετρουλάκης
Protagon.gr, 21/07/2018
Νομίζω ο Σεφέρης έκανε τη διαπίστωση ότι οι τρεις μεγαλύτεροι έλληνες ποιητές, ο Κάλβος, ο Σολωμός και ο Καβάφης, δεν είχαν μητρική γλώσσα τους τα ελληνικά. Εννοούσε ότι η ποίηση δεν έχει ανάγκη από περίπλοκες, δύσκολες λέξεις- η δύναμή της βρίσκεται στο νόημα που δημιουργεί η αλληλουχία των απλών λέξεων. Η μαγεία της υπάρχει όταν η ουσία αναδύεται γυμνή από ρητορικές περικοκλάδες και λεκτικές καλλιέπειες και σε αιφνιδιάζει με την απλότητά του βάθους. Με αυτήν την έννοια ο Σταύρος Τσακυράκης ήταν ένας ποιητής της νομικής επιστήμης.
Νομίζω αυτό ήταν το μεγαλύτερο ταλέντο του που σίγουρα τον ξεχώριζε από όλους τους ομότεχνούς του. Η απαράμιλλη ικανότητα που είχε να βάζει στη σειρά απλές καθημερινές λέξεις και αίφνης να σχηματίζονται μπροστά σου πολύ ισχυρά, οικουμενικά νοήματα δικαίου. Ποτέ δεν θα άκουγες από το στόμα του αυτές τις βαρύγδουπες νομικούρες που χρησιμοποιούν πολλές φορές οι δικηγόροι για να διασφαλίσουν την αυθεντία τους. Ο Τσακυράκης δεν μιλούσε ποτέ σαν αυθεντία — πριν ολοκληρώσει το συλλογισμό του και σε αφήσει άναυδο με τη δύναμή του, έλεγες μέσα σου ποιός είναι αυτός ο άσχετος;
Το ίδιο ταλέντο είχε και στη ζωή. Τους δύσκολους δρόμους της συνέπειας και των πραγματικών αγώνων που διάλεξε, τους έκανε να φαντάζουν απλοί, αυτονόητοι και ανάξιοι μνείας. Δεν μιλούσε ποτέ για τα βασανιστήρια που υπέστη στη διάρκεια της χούντας και τα προσπερνούσε σαν να επρόκειτο για την υποχρεωτική του θητεία. Δεν φορούσε ποτέ το ύφος του καθηγητή, σαν να είχαν όλοι οι συνομιλητές του το ίδιο βάρος γνώμης και τις ίδιες σπουδές σε τέσσερις χώρες. Δεν εξιστορούσε ποτέ τις νίκες του στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, σαν να αποτελούσαν μια νομοτελειακή άρση της αδικίας. Ακόμα και ανάμεσα στους φοιτητές του, που τον ακολουθούσαν παντού, έμοιαζε απλώς σαν ο γηραιότερος μεταξύ ίσων. Ηταν σαν κάτι ξωτικά παραμυθιών που περνούν απαρατήρητα και μόλις γυρίσεις, βλέπεις ότι έχουν αφήσει ένα βαθύ, ανεξίτηλο ίχνος.
Και εκεί που άφησε το βαθύτερο ίχνος ήταν στο κεφάλαιο των δικαιωμάτων. Η χώρα έχασε χθες τον σημαντικότερο, μαχητικότερο και συνεπέστερο υπερασπιστή της Ελευθερίας του Λόγου. Οι αγώνες του στην κοινωνία, στις δικαστικές αίθουσες και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για την ελευθερία στην έκφραση αποτελούν πολύτιμη παρακαταθήκη για τους μαχητές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δεν ήταν επιστήμη για εκείνον, ήταν αποστολή, να στηρίζει νομικά, πολιτικά και φιλοσοφικά την ανάγκη της απόλυτης ελευθερίας της έκφρασης, με ρηξικέλευθες και αιρετικές οπτικές που συγκρούστηκαν πολλές φορές με τα συντηρητικά στερεότυπα. Με τον ίδιο πάντα τρόπο της μαεστρικής απλότητας και των λέξεων του συρμού που έκρυβαν επιμελώς τις πηγές τους —μία τεράστια μόρφωση δηλαδή και ένα μεγάλο πάθος.
Τελικά νομίζω ότι αυτόν το σκοπό είχε βάλει στη ζωή του ο Σταύρος Τσακυράκης. Να τα κάνει όλα με τρόπο απλό. Και το πέτυχε. Ήταν απλώς ένας γενναίος άνθρωπος. Ήταν απλώς ένα κορυφαίος νομικός. Ήταν απλώς ένας ανεπανάληπτος δάσκαλος. Ήταν απλώς ένας συνεπής πολίτης. Ήταν απλώς ένας ακατάβλητος αγωνιστής. Ήταν απλώς ένας υπέροχος άνθρωπος. Είναι απλώς ένα τεράστιο κενό.