Γιώργος Καρελιάς
Protagon.gr, 22/04/2018
Η εξυπηρέτηση του πρώτιστου στόχου του (νίκη στις εκλογές) υποχρεώνει τον Ερντογάν να αποφύγει κάθε θερμό επεισόδιο με την Ελλάδα, που μπορεί να γίνει ανεξέλεγκτο και να στρέψει εναντίον του την κοινή γνώμη της Τουρκίας. Ετσι πρέπει να ερμηνευθεί η κατευναστική δήλωσή του το Σάββατο το βράδυ.
Φυσικά, είναι παρακινδυνευμένο να πει κάποιος, έστω με σχετική βεβαιότητα, ποια (θα) είναι η συμπεριφορά της Τουρκίας αυτήν την ρευστή περίοδο. Το καταλαβαίνει ο καθένας. Ωστόσο μπορούμε να ρισκάρουμε κάτι τώρα που άρχισε εκεί η προεκλογική περίοδος: λογικά αρχίζει στα ελληνοτουρκικά μια πολύμηνη περίοδος σχετικής ηρεμίας, καθώς ο Ερντογάν δεν έχει κανένα λόγο να ρισκάρει κάποιο θερμό επεισόδιο -πόσω μάλλον σύγκρουση- στο Αιγαίο, που μπορεί να του ανατρέψει τα εκλογικά και -γιατί όχι;- μετεκλογικά σχέδια.
Έτσι, η βραδινή (Σάββατο) «ειρηνευτική» δήλωσή του δεν πρέπει να ξενίζει ούτε να ξαφνιάζει, αναμενόμενη έπρεπε να θεωρείται. Για δύο λόγους:
Πρώτον, μοναδική έγνοια του Ερντογάν, από τώρα και μέχρι τον Ιούνιο, είναι να δημιουργήσει όλες τις προϋποθέσεις που θα του επιτρέψουν να πετύχει το στόχο του. Και αυτός δεν είναι άλλος από τον εκλογικό θρίαμβο, που θα του επιτρέψει να καταστεί παντοδύναμος, εννοείται περισσότερο απ’ όσο είναι σήμερα.
Δεύτερον, η συνέχιση της έντασης με την Ελλάδα, η οποία μπορεί να καταλήξει σε κάποιο πολεμικό επεισόδιο, δεν εξυπηρετεί αυτόν τον στόχο του. Διότι αυτά τα επεισόδια έχουν άγνωστη έκβαση. Και, στο ενδεχόμενο κάποιας αποτυχίας, μπορεί να στραφεί εναντίον του η εσωτερική κοινή γνώμη και η συνέχεια να είναι απρόβλεπτη.
Άλλωστε, η πολυετής θητεία Ερντογάν ήταν από τις καλύτερες για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Ούτε εισβολή στην Κύπρο είχαμε ούτε πολεμικά επεισόδια όπως το 1987 (Σισμίκ) και το 1996 (Ιμια) – περισσότερα εδώ.
Η όξυνση που παρατηρείται τα δύο τελευταία χρόνια μπορεί να αποδοθεί σχεδόν αποκλειστικά στην υπόθεση των οκτώ Τούρκων στρατιωτικών, που διέφυγαν στην Ελλάδα και δεν εκδόθηκαν στην Τουρκία. Ο Ερντογάν πνέει τα μένεα, καθώς θεωρεί ότι αυτοί οι στρατιωτικοί, μεταξύ άλλων, είναι πραξικοπηματίες που πήγαν να τον σκοτώσουν. Από την σκοπιά του δεν έχει πολύ άδικο, αλλά δεν είναι αυτό το θέμα μας. Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν τα βάζει μόνο με την Ελλάδα, αλλά είναι συνεχείς οι δηλώσεις του εναντίον των Αμερικανών, που δεν του παραδίδουν τον Φετουλάχ Γκιουλέν, τον οποίο καταγγέλλει ως ιθύνοντα νου του πραξικοπήματος. Είναι το μόνο θέμα για το οποίο μπορεί να συντηρήσει την -απολύτως ελεγχόμενη, πάντως- ένταση με την Ελλάδα. Αλλωστε, είναι σχεδόν βέβαιο πλέον ότι και η σύλληψη των δύο Ελλήνων στρατιωτικών στον Εβρο ήταν ένα είδος αντιποίνων για τους οκτώ Τούρκους.
Όμως, η εξυπηρέτηση του πρώτιστου στόχου του (νίκη στις εκλογές) θα υποχρεώσει τον Ερντογάν να αποφύγει πάση θυσία κάποιο θερμό επεισόδιο με την Ελλάδα, που μπορεί να γίνει ανεξέλεγκτο και να του χαλάσει τα σχέδια. Σ’ αυτό πρέπει να αποδοθεί η νυχτερινή κατευναστική δήλωσή του, καθώς και τα καλά λόγια για Τσίπρα και Παυλόπουλο.
Ασφαλείς προβλέψεις σε μια ρευστή περίοδο δεν μπορούν να γίνουν. Όμως, το χτεσινό «σήμα» Ερντογάν δείχνει πού θέλει να το πάει, τουλάχιστον έως τις εκλογές του Ιουνίου. Αλλωστε, όσοι στην Ελλάδα ερμηνεύουν κάθε κίνησή του ως «πρόκληση», δεν πρέπει να ξεχνούν ότι οι αντίπαλοί του στην Τουρκία, όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, είναι πιο εθνικιστές και ακραίοι και τον εγκαλούν γιατί… δεν παίρνει από την Ελλάδα μερικές δεκάδες νησιά!
Πού καταλήγουμε; Ότι, σε αντίθεση με κάποιες εγχώριες εκτιμήσεις, η προκήρυξη εκλογών στην Τουρκία, θα φέρει σχετική ηρεμία στο ελληνοτουρκικό μέτωπο. Αυτό δείχνουν όσα είπε ο Ερντογάν. Ο οποίος -τηρουμένων των αναλογιών- για εμάς δεν είναι χειρότερος από τους αντιπάλους του.
Έτσι η ευχή για καλό καλοκαίρι, ειδικά στο Αιγαίο, φαίνεται ότι έχει πολλές πιθανότητες να πιάσει τόπο.