Κυπριακή εφημερίδα Πολίτης
17 Σεπτεμβρίου 2017
Το Κυπριακό μολονότι είναι μια μεγάλη εθνική εκκρεμότητα, εντούτοις συνθλίβεται χρόνια τώρα στις μυλόπετρες της μικροπολιτικής. Εξ ου και όλες οι πρωτοβουλίες που αναλήφθηκαν μέχρι σήμερα για την επίλυσή του, αποδείχτηκαν ατελέσφορες. Οι δυστοκίες που κατά καιρούς ακυρώνουν την προοπτική επανένωσης του νησιού, το καθιστούν ανεπίλυτο πρόβλημα.
Η κατάσταση πραγμάτων που έχει διαμορφωθεί δεν ερμηνεύεται μόνο από την τουρκική αδιαλλαξία. Ούτε από τους υπαρκτούς εθνικούς ανταγωνισμούς. Αντιθέτως έχει και πρόσθετες πλευρές. Η κυριότερη απ’ αυτές είναι ότι το Κυπριακό αντιμετωπίζεται με λογικές Μίκρο και όχι Μάκρο.
Τα εμπλεκόμενα μέρη παραμένουν παγιδευμένα στις γνωστές μονομέρειες του παρελθόντος και προπαντός στις αυταρέσκειές τους. Δεν κατόρθωσαν να απεξαρτηθούν από κοντόφθαλμες προσεγγίσεις. Πρωτίστως αδυνατούν να συνδέσουν τη λύση με τις γεωστρατηγικές αλλαγές, με τη δυνατότητα ειρηνικής συνύπαρξης στην περιοχή. Πόσω μάλλον με τις ευκαιρίες οικονομικής ανάπτυξης που θα δημιουργούσε η επίλυση.
Η απουσία ενός νέου υποδείγματος για το Κυπριακό είναι πασιφανής. Είτε γιατί όλοι οι συντελεστές είναι δέσμιοι εθνικιστικών υπολειμμάτων. Είτε διότι στερούνται ανοιχτών οριζόντων. Έτσι επιδίδονται σε μια άγονη διαμάχη που οδηγεί αναπόφευκτα στην ανακύκλωση των αδιεξόδων και των προβλημάτων. Η περιχαράκωση αμφοτέρων στη δική τους αλήθεια όχι μόνο επιτείνει την αποξένωση Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, αλλά ανατροφοδοτεί και την υφέρπουσα αντιπαλότητα και μισαλλοδοξία. Το αποτέλεσμα είναι να εδραιώνεται περαιτέρω και στις δύο κοινότητες η άρνηση της συνύπαρξης, αλλά και να δυναμώνει το απορριπτικό ρεύμα.
Τα όσα επακολούθησαν από το ναυάγιο του Κραν Μοντανά και έως τώρα επιβεβαιώνουν το τέλμα, στο οποίο περιήλθε το Κυπριακό. Με τα σημερινά δεδομένα η επανεκκίνησή του κάθε άλλο παρά εύκολη είναι. Κατ’ αρχάς δεν υπάρχουν οι στοιχειώδεις προϋποθέσεις. Το θετικό κλίμα που είχε κατακτηθεί κινδυνεύει να εξανεμιστεί. Η ένταση στις σχέσεις Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων ενισχύθηκε περαιτέρω.
Οι δρόμοι που ακολουθούν οι ηγεσίες τους βρίσκονται σε αποκλίνουσα πορεία. Τα κεκτημένα των συνομιλιών δεν φαίνεται να υφίστανται πλέον. Οι γέφυρες επικοινωνίας κόπηκαν. Το χειρότερο: H πιθανή διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση θα επιφέρει σημαντικές παρενέργειες στο Κυπριακό. Μια τέτοια εξέλιξη αντικειμενικά αντιστρατεύεται τις όποιες νέες προσπάθειες επιχειρηθούν για την εξεύρεση λύσης.
Η απομάκρυνση της Τουρκίας από την Ευρώπη θα επιμηκύνει το σπιράλ της κρίσης. Η Λευκωσία και η Αθήνα, ζώντας στον μικρόκοσμό τους και ελλείψει στρατηγικής, δεν αντιλαμβάνονται ότι η Κύπρος θα υποστεί τις συνέπειες. Η μεν πρώτη μπαίνει σταδιακά στην προεκλογική παραζάλη της προεδρικής αναμέτρησης του Φεβρουαρίου, αδιαφορώντας για την ουσία του εθνικού ζητήματος. Η δε δεύτερη, εμποτισμένη με τις ψυχώσεις και τις φαντασιώσεις ότι επέδειξε δήθεν στιβαρή διαπραγματευτική στάση, δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες και απαιτήσεις του συνεχώς μεταβαλλόμενου ευρωπαϊκού και διεθνούς περιβάλλοντος. Η Ελλάδα, αν και έχει έννομο πολιτικό συμφέρον, δεν ασχολείται με την αρνητική τροπή των ευρωτουρκικών σχέσεων.
Η έλλειψη στρατηγικής με ορίζοντα Μάκρο απομειώνει τις δυνατότητες της Κύπρου, καθιστώντας τη δέσμια αδιέξοδων πολιτικών. Της στερεί την ευκαιρία να αξιοποιήσει τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, με πρώτο το ενεργειακό. Πόσω μάλλον να αναδειχθεί σε γεωστρατηγικό και ενεργειακό κόμβο της Μεσογείου, μολονότι διαθέτει τις προϋποθέσεις. Η κυριαρχία του Μίκρου είναι διαβρωτική.