Κυπριακή εφημερίδα Πολίτης
16 Ιουλίου 2017
Τα απόνερα των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό έχουν θολώσει τις όποιες προοπτικές απέμειναν για την επίλυσή του. Το αδιέξοδο όξυνε τις αντιθέσεις μεταξύ των εμπλεκόμενων συντελεστών. Οι προσεγγίσεις που υπήρξαν στην προγενέστερη περίοδο, αλλά και στην πιο πρόσφατη, κινδυνεύουν να γίνουν «φύλλο και φτερό». Η επιτευχθείσα λείανση των διαφορών σε καίρια ζητήματα έχει υπονομευθεί.
Επιρρίπτοντας τις ευθύνες η μία πλευρά στην άλλη, συσκοτίζονται οι πραγματικοί λόγοι του ναυαγίου των συνομιλιών. Επιτείνονται τα προβλήματα που προκλήθηκαν. Το κυριότερο είναι ότι βαθαίνει το ρήγμα ανάμεσά τους. Τα φλέγοντα ερωτήματα που τίθενται τώρα είναι: Το Κυπριακό παραμένει ζωντανό; Ή μπαίνει στο ράφι ως μη επιλύσιμο πρόβλημα; Υπάρχει περιθώριο επανεκκίνησής του; Οι εκατέρωθεν αντιδράσεις και ενέργειες μετά τον Κραν Μοντανά φορτίζουν περαιτέρω το κλίμα.
Στην ουσία έχουν διαμορφωθεί νέα δεδομένα. Οι εντάσεις εξαιτίας της ΑΟΖ δεν αποσοβούνται με καθησυχαστικές δηλώσεις. Το ίδιο συμβαίνει και με τις απειλές του Ερντογάν περί Plan Β και C, κάνοντας λόγο για αναζήτηση λύσης εκτός παραμέτρων των αποφάσεων του ΟΗΕ. Ούτε επίσης ανταποκρίνονται στη διασφάλιση ήρεμων νερών δηλώσεις, όπως αυτές του Έλληνα πρωθυπουργού, περί «αποτελεσματικού σκύλου». Το βέβαιο είναι πως η τουρκική επιθετικότητα δεν αντιμετωπίζεται με την αφύπνιση εθνικιστικών ψυχώσεων. Πόσω μάλλον με υπερπατριωτικά εμβατήρια και φουστανέλες.
Αντί η Κυπριακή Δημοκρατία και η ελληνική κυβέρνηση να αποτιμήσουν με ψυχραιμία και καθαρή ματιά τους χειρισμούς τους, καταφεύγουν στο γνώριμο παιχνίδι της δημιουργίας εντυπώσεων. Κι αυτό διότι θέλουν να συγκαλύψουν υπαρκτά λάθη, αδυναμίες και παραλείψεις. Δεν φαίνεται να προβληματίζονται καθόλου που η διεθνής και ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή δεν υιοθετεί τις δικές μας ερμηνείες. Οι αυταρέσκειες και οι διθύραμβοι του υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας Νίκου Κοτζιά δεν αναιρούν τις συνέπειες της απολυτότητας που επιδείξαμε στην Ελβετία. Το “immediately” μπορεί να εξέφραζε μια επιθυμητή επιδίωξη, βρισκόταν όμως σε δυσαρμονία με την αναγκαία ευελιξία.
Η έλλειψη ρεαλισμού ήταν εύλογο να δυσχεράνει πολιτικούς και διπλωματικούς χειρισμούς. Η επιμονή σε μαξιμαλιστικούς στόχους δεν είναι πάντα ο καλύτερος δρόμος για να φτάσεις εκεί που θέλεις. Αντιθέτως, κόβει τις γέφυρες, καταστρέφοντας τις όποιες προοπτικές υπάρχουν για συμβιβαστική συμφωνία. Αν δεν επιζητήσουμε τον συμβιβασμό τι θα επιτύχουμε; Το σίγουρο είναι ότι θα παραμένουν οι σαράντα χιλιάδες Τούρκοι στρατιώτες στα κατεχόμενα. Χωρίς τον απαιτούμενο πραγματισμό το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να σκιαμαχούμε, σωρεύοντας νέα προβλήματα. Το δεδομένο των γεωτρήσεων για το φυσικό αέριο καθιστά πιο σύνθετη την επίτευξη της επανένωσης.
Η επανεκκίνηση του Κυπριακού έχει τη δυνατότητα να στηριχθεί στο πλαίσιο που υπέβαλε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες. Παράλληλα, ο απεγκλωβισμός του από τις ανάγκες και τις σκοπιμότητες της εσωτερικής πολιτικής σκηνής είναι εκ των ων ουκ άνευ. Καθώς και από τις κοντόφθαλμες αντιλήψεις όλων εκείνων που πιστεύουν ότι επενδύοντας στην ΑΟΖ ενισχύουν την πολιτική τους κυριαρχία. Η πολιτική αξία τόσο των εκλογών του Φεβρουαρίου όσο και μιας απρόσκοπτης γεώτρησης υπολείπεται κατά πολύ της αξίας και της σημασίας που θα δημιουργούσε η συμφωνία για επίλυση. Και τούτο διότι η διαίρεση της Κύπρου ανατροφοδοτεί διαρκώς την κρίση. Εξ ου και το αμείλικτο δίλημμα είναι: «Λύση ή κρίση;». Το δίλημμα αυτό δεν μπορεί να μετακυλύεται στο διηνεκές. Είναι ζωντανό στον παρόντα χρόνια.