Περιοδικό Λιμάνι
τεύχος Οκτωβρίου 2007
Το ΠΑΣΟΚ ζει ένα δράμα. Δεν ξέρει τι τού ‘φταιξε, τι πρέπει να κάνει, ποιο δρόμο να ακολουθήσει, ποια πολιτική να ενστερνιστεί, σε ποιους να στραφεί, ποιον ηγέτη να εμπιστευθεί. Ένα δράμα, με υπαρξιακές αγωνίες, συγκρούσεις, διλήμματα και αυτοκαταστροφικά χαρακτηριστικά.
Το άλλοτε εξωστρεφές, δυναμικό και ζωηρό κόμμα φαίνεται να τελεί υπό σύγχυση. Σπαράσσεται από προσωπικούς ανταγωνισμούς. Ταλανίζεται από τις υπέρμετρες φιλοδοξίες των κορυφαίων στελεχών του, ο οποίοι επιθυμούν διακαώς να ενδυθούν το κουστούμι του αρχηγού. Αναλώνεται σε υπονοούμενα, διαβολές, κραυγές ακόμη και ύβρεις, αποδεικνύοντας την πλήρη αδυναμία και την ανικανότητά του να καταστήσει ξανά την Κεντροαριστερά κυβερνώσα παράταξη.
Το μήνυμα των εκλογών για το ΠΑΣΟΚ είναι πολυσήμαντο. Αφορά το παρόν και το μέλλον του. Πρωτίστως, αφορά τη δυνατότητά του να παραμείνει δύναμη κυβερνητικής προοπτικής. Η πολιτική κυριαρχία του Καραμανλή απέδειξε ότι η διακυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας κάθε άλλο παρά δεξιά παρένθεση συνιστά.
Το ΠΑΣΟΚ δεν έχασε τις εκλογές γιατί δεν είχε πρόγραμμα, ούτε γιατί στερείται ιδεολογικών πολιτικών και θεωρητικών επεξεργασιών για τα προβλήματα, τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες του σήμερα. Αντίθετα, έχασε τις εκλογές, πέφτοντας στα χαμηλότερα, μετά από το 1977 ποσοστά του, διότι δεν μπόρεσε να πείσει ότι συνιστά μια σοβαρή εναλλακτική κυβερνητική πρόταση.
Τα πολλαπλά λάθη που διέπραξε το ΠΑΣΟΚ τα τελευταία τρία χρόνια, όπως η αυτοενοχοποίηση του κυβερνητικού του έργου, η απαξίωση μιας σειράς κορυφαίων στελεχών του, το θολό και απολιτικό ιδεολογικό στίγμα που εμφάνισε, τα αντιφατικά μηνύματα που εξέπεμψε, η παλινόρθωση ενός παρωχημένου κομματικού κατεστημένου, η αυτοϋπονόμευση της ανανέωσης και η χρησιμοποίησή της ως εργαλείο ενάντια σε όλους εκείνους που δεν ήταν αρεστοί, η μετατροπή του κομματικού ιστού σε έναν άμορφο «χυλό», η απουσία πολιτικών αντανακλαστικών, η έλλειψη σοβαρού συνεκτικού σχεδίου καθημερινής δράσης, σε συνδυασμό με την επιβεβαιωμένη διαχειριστική ανεπάρκεια και ανικανότητα, είχαν ως φυσική συνέπεια την οδυνηρή ήττα της 16ης Σεπτεμβρίου.
Όποιοι δεν βλέπουν αυτή την πραγματικότητα και κάνουν λόγο για συνωμοσίες και υπονόμευση, απλά στρουθοκαμηλίζουν. Αποποιούμενοι τις ευθύνες τους, γυρίζουν τους δείκτες των πολιτικών ρολογιών πίσω, γιατί δεν θέλουν να αντιληφθούν τα σαφή και καθαρά μηνύματα που εξέπεμψαν οι περίπου τριακόσιες χιλιάδες πολίτες που εγκατέλειψαν το ΠΑΣΟΚ, αλλά και όσοι δεν πείστηκαν ότι μπορεί να αποτελέσει ξανά σοβαρή κυβερνητική πρόταση.
Το ΠΑΣΟΚ εξελίχθηκε σε ένα αυτιστικό αποστεωμένο και μπλοκαρισμένο από τις προσωπικές στρατηγικές και φιλοδοξίες πολιτικό σχήμα. Η πολιτική, ως πρώτη ύλη, απουσιάζει, Αντίθετα περισσεύουν η παραπολιτική και οι ομαδοποιήσεις. Η στοίχιση πίσω από τα πρόσωπα γίνεται με ιδιοτελή κριτήρια και όχι στη βάση των προτάσεων και των ιδεών. Οι πολιτικές διαφωνίες επισκιάζονται, η πολιτική και ιδεολογική ταυτότητα αποχρωματίζεται, ο διάλογος και η συζήτηση εξοβελίζονται. Οι παλιοί διαχωρισμοί σε παραδοσιακό και εκσυγχρονιστικό ρεύμα, έχουν ξεπεραστεί. Ως εκ τούτου κυριαρχούν η σύγχυση, η πόλωση, οι προσωπικοί διαξιφισμοί.
Οι μετεκλογικές εξελίξεις και διεργασίες, καθώς και η αναδιάταξη των εσωκομματικών δυνάμεων και συσχετισμών θέτουν κάποια καίρια ερωτήματα:
- Πώς μπορεί να εξηγηθεί η συνύπαρξη στον ίδιο πόλο των υπερπατριωτών εθνικιστών με τους συντελεστές της ελληνοτουρκικής προσέγγισης;
- Πώς μπορεί να ερμηνευθεί η συνεύρεση των ακραίων κρατιστών με τους φορείς της πολιτικής νεοτερικότητας και καινοτομίας;
- Πώς δικαιολογείται η συμπαράταξη όλων εκείνων που απαιτούσαν την απόσυρση του βιβλίου της ιστορίας με τους φορείς του ορθολογισμού;
- Πώς εξηγείται η συμπόρευση των υπερασπιστών της κλειστής οικονομίας με εκείνους που τάσσονται υπέρ της οικονομίας της αγοράς, των μετοχοποιήσεων, των ιδιωτικοποιήσεων.
Οι αντιφάσεις αυτές επιβεβαιώνουν με τον χειρότερο τρόπο την πλήρη σύγχυση που βιώνει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, και η οποία το οδηγεί σε μια τυφλή αντιπαράθεση χωρίς αρχές, αξίες και πολιτικές.
Όσο το ΠΑΣΟΚ δεν προχωρά στις αναγκαίες τομές και αλλαγές που θα ισοδυναμούν με την υπέρβαση του σημερινού κομματικού κατεστημένου που εκπροσωπεί, ακόμη κι αν αποφύγει τη διάσπαση, είναι μαθητικά βέβαιο ότι δεν θα μπορέσει να αποτρέψει τη συρρίκνωσή του.
Η αναδίπλωση και η παλινδρόμησή του στις δοξασίες του παρελθόντος θα βαθύνουν περαιτέρω τη μεγάλη κρίση, αφήνοντας ελεύθερο το πεδίο στους πολιτικούς του αντιπάλους να διαχειρίζονται για λογαριασμό τους τις μεγάλες προκλήσεις και ευκαιρίες του μέλλοντος.
Το κρίσιμο λοιπόν ερώτημα που καλείται να συζητήσει και να απαντήσει το ΠΑΣΟΚ σήμερα, είναι με ποιο σχέδιο, με ποιο κόμμα, με ποια ηγεσία, θα μπορέσει να γίνει η κεντροαριστερά κυβερνώσα παράταξη.
Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα!