Περιοδικό Λιμάνι
31 Ιανουαρίου 2007
Οι νέες δημοτικές αρχές στο χώρο του ευρύτερου Πειραιά βρίσκονται μπροστά σε νέες προκλήσεις, νέες δυνατότητες και νέες ευκαιρίες.
Σήμερα έχουν ωριμάσει οι συνθήκες, προκειμένου η αυτοδιοίκηση, να χαράξει και να περπατήσει νέους δρόμους, να αναλάβει ουσιαστικές πρωτοβουλίες και να προωθήσει αναπτυξιακές δράσεις.
Η αυτοδιοίκηση καλείται να επαναπροσδιορίσει το ρόλο της, κάνοντας πράξη τη στρατηγική της τομής στη συνέχεια. Ο παραδοσιακός ρόλος της δεν αρκεί να αντιμετωπίσει τις σύγχρονες ανάγκες και να ανταποκριθεί στις νέες απαιτήσεις. Ο πήχυς έχει ανέβει ψηλά Η αυτοδιοίκηση δεν κρίνεται πλέον από την ικανότητά της να ακολουθεί μια αποτελεσματική διαχειριστική πολιτική. Αξιολογείται και κρίνεται πρωτίστως από τη δυνατότητά της να συνδέσει την τοπική ανάπτυξη με τις γενικότερες παραγωγικές δράσεις και λειτουργίες.
Στην ουσία το μεγάλο διακύβευμα της αυτοδιοίκησης είναι η απεξάρτησή της από τον κρατισμό που την καθήλωνε στην ακινησία και την αδράνεια και τη μετέτρεπε σε επαίτη της κρατικής εξουσίας.
Η ανεπάρκεια του παραδοσιακού ρόλου
Στην Ελλάδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η αυτοδιοίκηση δεν μπορεί να επαφίεται στους κρατικούς πόρους και να εξαντλεί τη δράση της σε έναν στείρο διεκδικητικό αγώνα. Οφείλει να αναπτύξει πολλαπλές και ουσιαστικές πρωτοβουλίες που θα της επιτρέψουν να ξεφύγει από τα στενά θεσμικά της όρια. Διότι είναι φορέας τοπικής εξουσίας και συνιστά έκφραση της κοινωνίας των πολιτών. Με αυτή την έννοια νομιμοποιείται πολιτικά να ανατοποθετήσει τη σχέση της με όλο το φάσμα των παραγωγικών, οικονομικών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.
Η αυτοδιοίκηση, νομαρχιακή και τοπική, οφείλει να ανταποκριθεί σ’ αυτό το νέο ρόλο, προωθώντας ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο το οποίο θα μπορεί να απαντά με τρόπο ουσιαστικό τις νέες ανάγκες και απαιτήσεις των τοπικών κοινωνιών και των πολιτών.
Μπροστά στο νέο δίλημμα
Στο χώρο του Πειραιά είναι εμφανές ότι ο πρώτος κύκλος ανάπτυξης έχει εξαντλήσει τα όριά του. Σήμερα ο Πειραιάς χρειάζεται ένα νέο αναπτυξιακό κύμα που θα συμπαρασύρει της κρατικίστικες ιδεολογίες που δυστυχώς διαπερνούν όλο το κομματικό φάσμα.
Οι φορείς της αυτοδιοίκησης στον Πειραιά ή θα είναι αυτόνομοι και αυθύπαρκτοι, αναπτύσσοντας πολλαπλές δραστηριότητες ή θα αποτελούν ουραγό της κάθε κρατικής εξουσίας και η δράση τους θα εξαρτάται από τα πιστοποιητικά νομιμοφροσύνης και υποταγής σ’ αυτή.
Με την έννοια αυτή ο ρόλος της αυτοδιοίκησης είναι πολιτικός και θεσμικός. Για τη διαμόρφωση μιας νέας στρατηγικής οι φορείς της αυτοδιοίκησης οφείλουν να δημιουργήσουν το κατάλληλο περιβάλλον που θα της επιτρέψει να αναλάβουν πρωτοβουλίες, οι οποίες δεν θα περιορίζονται στον παραδοσιακό της ρόλο. Πρωτοβουλίες που θα αφορούν το παρόν και το μέλλον του ευρύτερου Πειραιά. Πρωτοβουλίες που θα συνδέονται με την ανάπτυξη και την ευημερία, που θα αναζωογονούν την επιχειρηματική, εμπορική και παραγωγική δραστηριότητα του Πειραιά. Πρωτοβουλίες που θα αναδεικνύουν τον Πειραιά σε πόλο έλξης και τόπο προορισμού.
Μια νέα στρατηγική για την ανάπτυξη και την ευημερία του Πειραιά προϋποθέτει την απεξάρτηση της αυτοδιοίκησης από τον κρατισμό και την πατερναλιστική συμπεριφορά της κεντρικής εξουσίας.
Ενίσχυση της επιχειρηματικότητας
Μεγάλο στοίχημα για τον Πειραιά είναι η ανάπτυξη και η προσέλκυση νέων επενδύσεων, καθώς και η ενθάρρυνση και ο προσανατολισμός των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων προς εκείνες τις υπηρεσίες που διαθέτει συγκριτικά πλεονεκτήματα: τη ναυτιλία, το εμπόριο, τον τραπεζικό τομέα, τον τουρισμό.
Από αυτούς τους τομείς μπορεί να προκύψει το αναπτυξιακό μοντέλο της νέας εποχής. Η προσέλκυση νέων επενδύσεων θα έχει πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα στην απασχόληση, στα εισοδήματα και θα δημιουργήσει ευημερία.
Η ανεργία που μαστίζει τις νεώτερες γενιές σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί από τα αναχρονιστικά προγράμματα του ΟΑΕΔ που είναι μακριά από τις ανάγκες της αγοράς. Ούτε μπορεί να αντιμετωπισθεί με τα ειδικά προγράμματα που υλοποιεί εδώ και πολλά χρόνια η Αυτοδιοίκηση.
Είναι πλέον καιρός να απεκδυθούμε τις παρωχημένες αντιλήψεις που ενοχοποιούσαν και εμπόδιζαν της συνεργασία της αυτοδιοίκησης με τον ιδιωτικό τομέα. Ας το καταλάβουμε επιτέλους, η ανάπτυξη και η ευημερία δεν μπορούν παρά να στηρίζονται στο τρίγωνο Πολιτεία-Αυτοδιοίκηση- Ιδιωτικός Τομέας.
Η προσέλκυση κεφαλαίων, καθώς και η ανάπτυξη πολλαπλών επιχειρηματικών δράσεων στον ευρύτερο Πειραιά είναι ζήτημα ζωτικής σημασίας. Η παραγωγική εμπορική και επιχειρηματική αναζωογόνηση του Πειραιά θα έχει πολλαπλά οφέλη και θα συμβάλλει στην ευημερία των πολιτών.
Παραγωγικοί συντελεστές
Στη διαδικασία της οικονομικής ανάπτυξης, αποφασιστικοί παράγοντες είναι οι κλασσικοί παραγωγικοί συντελεστές (εργασία, κεφάλαιο κλπ) αλλά και το ανθρώπινο κεφάλαιο, η υιοθέτηση καινοτόμων πρακτικών και πιο αποτελεσματικών διαδικασιών, η μάθηση μέσα από την ίδια την παραγωγή.
Η βελτίωση της ποιότητας των κλασσικών συντελεστών θεωρείται ζωτική για την ανάπτυξή μας. Η αποτελεσματικότητα και η παραγωγικότητά τους μπορούν να βελτιωθούν με τα κατάλληλα έργα υποδομής, τη δημιουργία νέων επιχειρηματικών ευκαιριών, ένα κατάλληλο σύστημα κινήτρων και ένα θεσμικό πλαίσιο με έμφαση στη δημιουργία πλούτου που διαχέεται σε όλους.
Το ανθρώπινο κεφάλαιό μας πρέπει να εξειδικευθεί στα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα, τη ναυτιλία, τον τουρισμό και τα τραπεζικά. Και αυτό βεβαίως απαιτεί μια πιο ενεργητική συνεργασία με το Πανεπιστήμιο σε επίπεδο προπτυχιακών, αλλά κυρίως μεταπτυχιακών σπουδών. Προϋποθέτει επίσης έναν επαναπροσανατολισμό των προγραμμάτων σπουδών και πιο στενή σχέση με την αγορά, την Τοπική Αυτοδιοίκηση και την κοινωνία των πολιτών.
Η υιοθέτηση καινοτόμων πρακτικών απαιτεί την παρέμβαση της Αυτοδιοίκησης, με στόχο την ανάλυση των διεθνών εμπειριών και την προσαρμογή τους στα δικά μας δεδομένα. Η παρέμβαση της αυτοδιοίκησης μπορεί να είναι καταλυτική στη παροχή κινήτρων που να ευνοούν την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα στη μείωση, αν όχι στο μηδενισμό, της γραφειοκρατίας, στην ορθολογική προσέγγιση της φορολογίας σε επίπεδο τοπικής κοινωνίας, στη δημιουργία γραφείων διασύνδεσης με σκοπό την παροχή πληροφοριών και στήριξης προς την επιχειρηματικότητα κ.ο.κ.
Θεσμικά και οικονομικά κίνητρα μπορούν να μεταφέρουν οικονομικές δραστηριότητες στην περιοχή μας. Με τις παρεμβάσεις της η Αυτοδιοίκηση μπορεί να δώσει μια αποφασιστική ώθηση στην εμπορική δραστηριότητα.
Ανταγωνιστικός Πειραιάς
Ο ευρύτερος Πειραιάς μπορεί να γίνει μια ανταγωνιστική πόλη. Ανταγωνιστική πόλη σημαίνει μια πόλη που ευχάριστα ζεις, εργάζεσαι, δραστηριοποιείσαι, δημιουργείς, επιχειρείς.
Μια πόλη που διασφαλίζει προσιτή στέγη στους κατοίκους της και στις επιχειρηματικές δραστηριότητες, που διαθέτει αποτελεσματική διοίκηση και αυτοδιοίκηση, που έχει επαρκές και σύγχρονο δίκτυο υποδομών, που παρέχει επαρκή προ-πανεπιστημιακή εκπαίδευση και προσφέρει ικανοποιητικές υπηρεσίες υγείας και κοινωνικές υποδομές.
Μια τέτοια πόλη είναι ελκυστική σε επισκέπτες, ελκυστική σε επενδυτικά σχέδια, ελκυστική στην ανάπτυξη πολλαπλών δραστηριοτήτων.
Ο Πειραιάς μπορεί να γίνει ανταγωνιστικός στο εμπόριο με την επανεξέταση χρήσεων γης για τη δημιουργία εμπορικής δραστηριότητας με χαμηλό κόστος και ήπια φορολογική μεταχείριση. Αναγκαία θεωρείται επίσης η εφαρμογή καινοτόμων στρατηγικών που θα επιδεικνύουν ενδιαφέρον για τον καταναλωτή, σεβασμό στο περιβάλλον και την τοπική κοινωνία, που θα στηρίζουν τα εισοδήματα, την απασχόληση.
Νέες ιδέες, καινοτόμες παρεμβάσεις
Η αγορά και η επιχειρηματικότητα δεν εξαρτώνται από τα διοικητικά όρια αλλά μόνο από την ασκούμενη πολιτική και τους θεσμούς που διαμορφώνουμε. Χρειάζεται επομένως η διαμόρφωση μιας στρατηγικής και η εφαρμογή της έξω από τα στενά τοπικά όρια και η υλοποίηση μιας πολιτικής σε μητροπολιτικό επίπεδο.
Οι θεσμικές και πολιτικές παρεμβάσεις της αυτοδιοίκησης και η αλλαγή της νοοτροπίας συνιστούν σημαντικές προϋποθέσεις για να για να αλλάξουν τη φυσιογνωμία του Πειραιά, για να μπει ο ευρύτερος Πειραιάς σε τροχιά ανάπτυξης.
Οι νέες αυτοδιοικητές αρχές του Πειραιά στην ουσία δεν θα κριθούν μόνο στο επίπεδο της απλής διαχειριστικής ικανότητας. Θα κριθούν πρωτίστως στο επίπεδο των νέων ιδεών και των καινοτόμων παρεμβάσεων.