Εφημερίδα Ημερησία
28 Δεκεμβρίου 2002
Για την υπόθεση των προοδευτικών δυνάμεων, το 2002 ήταν η χρονιά της μεγάλης ανατροπής. Στον διεθνή πολιτικό ορίζοντα, το πρώτο εξάμηνο φάνηκε να χαρακτηρίζεται από τη σταθερή επέκταση των δυνάμεων της συντήρησης.
Αποκορύφωμα οι γαλλικές προεδρικές και βουλευτικές εκλογές της περασμένης άνοιξης, που επιβεβαίωσαν την κυριαρχία της Δεξιάς. Προκάλεσαν πολιτική κρίση στο εσωτερικό των σοσιαλιστών και ακόμη χειρότερα, ανέδειξαν τις φυγόκεντρες τάσεις της γαλλικής κοινωνίας προς ακραίους σχηματισμούς τύπου Λεπέν.
Τα όσα συνέβησαν στη Γαλλία ενίσχυσαν την εντύπωση πως διεθνώς τα πολιτικά πράγματα «έφευγαν δεξιά». Μετά τις Η.Π.Α. και η Ευρώπη φαινόταν να αποκτά έναν κυρίαρχο συντηρητικό προσανατολισμό. Ωστόσο η εξέλιξη αυτή, που πρόσφερε κάποια ενθάρρυνση στην Ν.Δ., αποδείχθηκε βραχύβια. Δεν επρόκειτο για δεξιά στροφή, όπως προσπάθησε να μας πείσει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης αλλά για «δεξιά στιγμή».
Το δεύτερο ήμισυ του 2002 κατέδειξε την ανθεκτικότητα των προοδευτικών δυνάμεων, αλλά και την αναγκαιότητα της προοδευτικής διακυβέρνησης στον 21ο αιώνα.
Στη Γερμανία, το SPD του Γ. Σρέντερ ανέτρεψε διαφορά 12 ποσοστιαίων μονάδων από τους χριστιανοδημοκράτες και κέρδισε τις εκλογές. Η νικηφόρος συμμαχία των γερμανών σοσιαλδημοκρατών με τους «πράσινους» του Γιόσκα Φίσερ διατήρησε το πολιτικό ισοζύγιο στην Ευρώπη. Απέδειξε επίσης ότι στη Γαλλία, όπως και στην Ιταλία του 2001 που έδωσε το «κλειδί» της πρωθυπουργίας στον Μπερλουσκόνι, ήταν η πολυδιάσπαση των προοδευτικών και αριστερών δυνάμεων η οποία στάθηκε καθοριστική για το αρνητικό αποτέλεσμα. Οι παρατηρήσεις αυτές επιβεβαιώνονται και από την επιγενόμενη πολιτική αμηχανία και ακινησία της κυβέρνησης Σιράκ – Ραφαρέν στα μεγάλα εσωτερικά θέματα.
Το περασμένο φθινόπωρο κατέστη σαφές ότι οι κοινωνίες βλέπουν το μέλλον κοιτάζοντας προς τα αριστερά. Για όσους σκέφτονται πολιτικά με παγκοσμιοποιημένο ορίζοντα 360 μοιρών, τούτο φανερώθηκε περίτρανα με την εκλογή του σοσιαλιστή Λούλα ντα Σίλβα. Οι ψηφοφόροι πριμοδότησαν την αριστερή πολιτική του, παρά τη λυσσαλέα αντίδραση των χρηματαγορών που πίεσαν προς τα κάτω το νόμισμα της χώρας και το χρηματιστήριο.
Πλησιέστερα σε εμάς, οι δημοτικές και οι νομαρχιακές εκλογές στη χώρα μας, απέδειξαν την πολιτική αντοχή και ανθεκτικότητα του ΠΑΣΟΚ, αλλά και την αποδοτικότητα των ευρύτερων κεντροαριστερών συγκλίσεων. Στο κέντρο και στην περιφέρεια, οι κάλπες του φθινοπώρου έδειξαν ότι οι πολίτες συνεχίζουν να περιμένουν πολλά από εμάς. Επίσης, έδειξαν, ότι η πολιτική και κοινωνική βάση του ΠΑΣΟΚ δεν έχει μετακινηθεί, γεγονός που προκάλεσε σύγχυση στην Ν.Δ., επιτείνοντας την περιχαράκωση της στα συντηρητικά στερεότυπα.
Το δεύτερο εξάμηνο του 2002 έδειξε ότι το ΠΑΣΟΚ πρέπει και μπορεί να αποφύγει έναν στείρο κυβερνητισμό. Στο διάστημα αυτό, η κυβέρνηση Σημίτη είχε ιστορικά επιτεύγματα. Εξάρθρωση της τρομοκρατίας, ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε μια μάλλον ζοφερή περίοδο όπου η διεθνής οικονομία βρίσκεται σε ύφεση, η Ελλάδα κινείται σε ρυθμούς ανάπτυξης και γνωρίζει σταθερότητα. Ωστόσο, τα κεκτημένα προσδιορίζουν και τις μεσοπρόθεσμες στοχεύσεις.
Πέρα από τους μεγάλους στόχους του επόμενου 18μηνου, την Ολυμπιάδα του 2004 και την αξιοποίηση – απορρόφηση του τρίτου Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, το ΠΑΣΟΚ καλείται να ανταποκριθεί στην αγωνία συνοχής της κοινωνίας. Οι πολίτες εμπιστεύονται τον Κώστα Σημίτη, γιατί ξέρουν πως όταν μιλάμε για ανάπτυξη είναι αυτονόητο πως δεν αφήνουμε κανέναν πίσω. Εδώ και μια εικοσαετία το ΠΑΣΟΚ, έχοντας την προωθητική δύναμη ενός προοδευτικού και συχνά ριζοσπαστικού πολιτικού κινήματος, οδήγησε μπροστά και μακριά την ελληνική κοινωνία.
Αν φθάσαμε μακριά, είναι γιατί τίποτε δεν θεωρήθηκε ποτέ δεδομένο. Το ίδιο ισχύει και τώρα. Όπως διδάσκει η διεθνής εμπειρία, οι προοδευτικές δυνάμεις κινδυνεύουν κυρίως από τον κακό εαυτό τους. Εσωστρέφεια, ομφαλοσκοπία και καθεστωτισμός είναι πλέον διαδεδομένες παθολογίες της πολιτικής εξουσίας και των κομματικών κατεστημένων. Το ΠΑΣΟΚ δεν έχει άλλη επιλογή από το να τις ξεπεράσει γιατί έχει ευθύνη απέναντι στην κοινωνία και βεβαίως, απέναντι στο μέλλον.
Το ΠΑΣΟΚ δεν χρειάζεται άλλες ανασυγκροτήσεις και επανιδρύσεις, οι οποίες στην ουσία έμειναν απλές εξαγγελίες. Το ΠΑΣΟΚ αυτό που χρειάζεται σήμερα είναι: να το αναστατώσουμε με πρωτοβουλίες, με ενέργειες, με νέες ιδέες και με νέες δυνάμεις. Μόνο έτσι θα μπορέσει να κερδίσει το στοίχημα της αλλαγής και της ανανέωσής του. Ένα στοίχημα ζωικής σημασίας για την πορεία και την προοπτική της προοδευτικής διακυβέρνησης της χώρας.