Ομιλία στην εκδήλωση του ΟΠΕΚ Πειραιά
25 Φεβρουαρίου 1998
Το σημερινό θέμα , διατυπωμένο απλά και λιτά, δεν είναι ασφαλώς κοινότοπο.
Οι ομιλητές, στη σημερινή μας εκδήλωση, αν για κάτι διακρίνονται ιδιαίτερα, είναι ακριβώς για το μη-κοινότοπο, το μη-συμβατικό λόγο τους.
Άλλωστε, ανήκουν στην κατηγορία των ανθρώπων που τολμούν και ταράζουν τα λιμνάζοντα ύδατα. Ανήκουν στην κατηγορία εκείνων, που με τη δράση, τις απόψεις και τις ιδέες τους, έχουν συμβάλλει στην ανάπτυξη ενός γόνιμου και ουσιαστικού προβληματισμού για τα μεγάλα προβλήματα της χώρας, της κοινωνίας, των πολιτών.
Ανοίγοντας τη συζήτηση και πριν δώσω το λόγο στους εισηγητές θα ήθελα να σταθώ ονοματολογικά στο θέμα μας.
Εκσυγχρονισμός με ποιους και γιατί;
Τρεις λέξεις, ένα ουσιαστικό (εκσυγχρονισμός), μια αντωνυμία (ποιους) κι ένα ερωτηματικό μόριο (γιατί), συνθέτουν τον τίτλο.
Ας τα δούμε με συντομία.
Πρώτον: Τα ουσιαστικά εκτός των άλλων λέει η γραμματική εκφράζουν μια κατάσταση ή μια ιδιότητα.
Εκσυγχρονισμός, λοιπόν, (εκτός από διαδικασία) είναι μια ιδιότητα, που πρέπει να γίνει κατάσταση, αλλά όχι κατεστημένο.
Ο εκσυγχρονισμός ως ουσιαστική ανάγκη του κοινωνικού και πολιτικού μας συστήματος, είναι συνώνυμος με την ανανέωση, τη μεταρρύθμιση και την αλλαγή.
Και όλα αυτά στη βάση του ιστορικού χρόνου. Ο ιστορικός χρόνος -λένε οι ιστορικοί- δεν είναι μια γραμμική ροή, αλλά μια ροή με α-συνέχεια και ρήξη. Με άλλα λόγια τα γεγονότα μέσα στο χρόνο, δεν είναι προσθετικά, αλλά ασύμμετρα.
Επομένως, εκσυγχρονισμός δεν είναι κυρίως προσαρμογή στο παρόν, στην υπάρχουσα ιστορική πραγματικότητα, αλλά ρήξη με το χθες. Είναι υπέρβαση του παρελθόντος.
Δεύτερον: Η αντωνυμία, ως γνωστόν, χρησιμοποιείται αντί του ονόματος. Εκτός, λοιπόν, από την ανάγκη αποσαφήνισης της ιδιότητας υπάρχει και η ανάγκη προσδιορισμού του υποκειμένου ή των υποκειμένων του. Οι εισηγητές θα ‘χουν σε λίγο το λόγο επ’ αυτού.
Τρίτον: Το ερωτηματικό μόριο δηλώνει πως δεν αρκεί να αποσαφηνίσουμε τον εκσυγχρονισμό και να προσδιορίσουμε ποιους αφορά, αλλά οφείλουμε επίσης να αιτιολογήσουμε γιατί τους αφορά.
Ανακεφαλαιώνοντας:
Μια ιδιότητα , ένα υποκείμενο κι ένας σκοπός, είναι το θέμα της αποψινής μας εκδήλωσης από ονοματολογική ή γραμματική σκοπιά.
Ο λόγος στους εισηγητές, ώστε να περάσουμε από τις έννοιες στις πραγματικές αναζητήσεις.
Κοντά μας απόψε είναι ο Θ. Πάγκαλος, ο Π. Τατούλης, ο Π. Κουναλάκης, ο Ν. Διαμαντούρος και ο Γ. Πρετεντέρης.
Πριν όμως από τους εισηγητές θα παρακαλούσα τον Πρόεδρο του ΟΠΕΚ κ. Δ. Παπούλια να ανεβεί στο βήμα.