Εφημερίδα Η Αξία
14 Δεκεμβρίου 2013
Η ανταπόκριση που βρήκε η εκδήλωση των «58» κεντροαριστερών αποδεικνύει ότι το ζήτημα που θέτουν είναι υπαρκτό. Δεν περιορίζεται στις αναζητήσεις ενός στενού κύκλου πολιτών ούτε υπαγορεύεται από κάποιες προσωπικές ή ακόμη και κομματικές σκοπιμότητες. Σ’ αυτό, άλλωστε, συνηγορούν και τα ευρήματα όλων των δημοσκοπήσεων. Μια σημαντική μερίδα της κοινής γνώμης αντιμετωπίζει θετικά τη δημιουργία νέου σχήματος στον χώρο της Κεντροαριστεράς.
Η καταβαράθρωση και αποσύνθεση του ΠΑΣΟΚ έχει αφήσει μετέωρο έναν κόσμο που σήμερα αναζητά πολιτική έκφραση. Το κόμμα του κυρίου Κουβέλη δεν φαίνεται να μπορεί να ανταποκριθεί στη διαπιστωμένη αυτή ανάγκη. Μετά την αναδίπλωσή του, έρχεται αντιμέτωπο με τη μείωση της πολιτικής του απήχησης, έχοντας απολέσει την όποια δυναμική είχε.
Οι πρώην ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ μπορεί να διασκορπίστηκαν σε όλο το πολιτικό φάσμα, ωστόσο η μετακίνησή τους δεν είναι μόνιμη. Ο δύο σημερινοί ισχυροί πόλοι, η ΝΔ και ο ΣΥΡΙΖΑ, πάντα είχαν πρόβλημα, και μάλιστα εγγενές, να καλύψουν τον πολιτικό-ιδεολογικό χώρο που βρίσκεται μεταξύ Δεξιάς και Αριστεράς. Η ΝΔ παραμένει ένα βαθιά συντηρητικό κόμμα, με αναχρονιστικό πολιτικο-ιδεολογικό οπλοστάσιο. Ο ΣΥΡΙΖΑ με τα χαρακτηριστικά μιας παρωχημένης και λαϊκίστικης Αριστεράς, δύσκολα θα μπορούσε να ενσωματώσει τις κεντρογενείς και φιλελεύθερες δυνάμεις, τις διάσπαρτες κεντροαριστερές.
Από την άλλη είναι εμφανές ότι η φθορά που υπέστη το ΠΑΣΟΚ είναι μη αναστρέψιμη. Η επιρροή του συρρικνώνεται ραγδαία. Οι ανερμάτιστες πολιτικές της τελευταίας διακυβέρνησής του έπληξαν ανεπανόρθωτα την αξιοπιστία και φερεγγυότητά του. Η έλλειψη μιας στιβαρής στρατηγικής από την πλευρά της σημερινής ηγεσίας, σε συνδυασμό με τη στελεχιακή του αποψίλωση, είναι φυσικό να επιτείνει την αδυναμία του να ανακάμψει. Το μεγάλο θύμα της κρίσης, ο αποκαλούμενος μεσαίος χώρος, που ήταν και το ισχυρό εκλογικό του ακροατήριο, έκοψε οριστικά τις γέφυρες επικοινωνίας του με τον πάλαι ποτέ εκφραστή του.
Ως εκ τούτου, η πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί στην υπάρχουσα πολιτική σκηνή είναι μεταβατική. Οι κομματικοί συσχετισμοί δεν έχουν παγιωθεί. Δεν μπορούμε να προεικάσουμε τις πιθανές αλλαγές που θα συντελεστούν ούτε καν να προϊδεάσουμε για πώς θα μετεξελιχθούν τα πράγματα σε βάθος χρόνου. Δεν είναι τυχαίο ότι σε όλες τις έρευνες της κοινής γνώμης η αδιευκρίνιστη ψήφος ανέρχεται σε ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά, καταδεικνύοντας τη ρευστότητα της περιόδου που διανύουμε.
Το βέβαιο είναι ότι τα υπάρχοντα κομματικά σχήματα βρίσκονται, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, σε αναντιστοιχία με τις σημερινές ανάγκες και απαιτήσεις. Παραμένοντας εγκλωβισμένα σε ξεπερασμένες προσεγγίσεις, στην πραγματικότητα είναι φορείς παρωχημένων ιδεών, ενώ λαϊκίζουν ασύστολα στην προσπάθειά τους να γίνουν αρεστά.
Γι’ αυτό και η «Πρωτοβουλία των 58» προκαλεί το ενδιαφέρον μιας αξιόλογης μερίδας της κοινής γνώμης. Η δυναμική που έχουν εμφανίσει δεν είναι αμελητέα. Η πρότασή τους για τη δημιουργία ενός ευρύτερου σχήματος συνεργασίας και συμπόρευσης αντιστρατεύεται τους κομματικούς πατριωτισμούς του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ, ενώ ταυτόχρονα εκφράζει όλους εκείνους που βρίσκονται εκτός κομματικών τειχών.
Ταυτόχρονα, ο πολιτικός λόγος που αρθρώνουν -αν και άτεχνος και ανομοιογενής- υπερβαίνει τους γνωστούς φορμαλισμούς, δεξιούς και αριστερούς. Προσεγγίζει με σύγχρονη λογική τις υπάρχουσες δομές στο κράτος και στην οικονομία. Αποφεύγοντας τα στρογγυλέματα, καθίσταται μεταρρυθμιστικός. Δείχνει να είναι απεξαρτημένος από τις παθογένειες του κρατισμού, του λαϊκισμού και των πελατειακών σχέσεων.
Βέβαια, η θεμελίωση μιας νέας πρότασης εξ αντικειμένου δεν είναι εύκολη υπόθεση. Απαιτεί σαφείς και καθαρές οριοθετήσεις έναντι των υπαρχόντων κομματικών σχηματισμών. Προϋποθέτει ένα σύγχρονο υπόδειγμα για την παραγωγική, οικονομική, διοικητική και πολιτική αναδιάρθρωση της χώρας.
Το εγχείρημα της ελληνικής Ελιάς είναι αναμφίβολα δύσκολο και σύνθετο, γιατί καλείται να διαχειριστεί τις υπαρκτές μονομέρειες και αυταρέσκειες προσώπων, ομάδων και κομμάτων. Καλείται να συνθέσει την πανσπερμία απόψεων που χαρακτηρίζει τον ευρύτερο κεντροαριστερό χώρο, οργανωμένο και μη, αλλά και να αποφύγει τον κίνδυνο να διολισθήσει σε αντιλήψεις μέσου όρου. Τέλος, η προοπτική του είναι συνυφασμένη και από την ικανότητά να υπερβεί τυχόν ελιτίστικες και αφ’ υψηλού νοοτροπίες, προκειμένου να διαχυθεί στην κοινωνία και να διασφαλίσει ευρύτερη συναίνεση και συμπαράταξη.
Οι θιασώτες του εγχειρήματος αυτού γνωρίζουν πολύ καλά ότι το διακύβευμα δεν είναι η οργανωτική συγκρότηση της Ελιάς, αλλά τα μεγάλα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα της χώρας. Το σχήμα, όποια μορφή κι αν πάρει, είναι το μέσο για την υλοποίηση των πολιτικών που πρεσβεύει. Μια στρατηγική για τη μεταμνημονιακή Ελλάδα μπορεί να είναι η νέα κινούσα ιδέα. Μπορεί να είναι η απάντηση στη μεταρρυθμιστική άπνοια που χαρακτηρίζει το υπάρχον κομματικό σύστημα. Η αναμέτρηση των ευρωεκλογών αναμφίβολα θα είναι ο πρώτος και σημαντικός σταθμός στον οποίο θα κριθεί η βιωσιμότητά του.