Πέρασαν κιόλας είκοσι χρόνια από τον τραγικό θάνατο του Γιάννου Κρανιδιώτη. Την προσφορά και το ήθος του σπάνιου αυτού ανθρώπου θυμήθηκαν όσοι βρέθηκαν στην εκδήλωση μνήμης που έγινε πρόσφατα στην Αθήνα στο αμφιθέατρο των Γενικών Αρχείων του Κράτους.
Για τον κοσμοπολίτη, τον στοχαστή και διανοούμενο, τον φανατικό ευρωπαϊστή, ο οποίος άνοιξε πρώτος τον δρόμο της ένταξης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μίλησαν ο Ευάγγελος Βενιζέλος και ο πρέσβης ε.τ. Δημήτρης Καραϊτίδης. Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν ο Κώστας Σημίτης, καθώς και πλήθος φίλων και συνεργατών του Γιάννου Κρανιδιώτη.
Όλοι συμφώνησαν πως η αναπάντεχη απώλειά του στέρησε από την Ελλάδα, αλλά και από την πατρίδα του την Κύπρο, έναν άξιο και ικανό πολιτικό. Με την επιστημονική του υποδομή και τη διαχειριστική του επάρκεια, άφησε το αποτύπωμά του σε κρίσιμα ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής.
Πρωτίστως, όμως ήταν ο εμπνευστής και ο καθοδηγητής της ευρωπαϊκής προοπτικής της Μεγαλονήσου. Επεξεργάστηκε και προώθησε, από τα τέλη της δεκαετίας του ’80, την ιδέα ένταξή της στην οικογένεια της Ευρώπης.
Πηγαίνοντας κόντρα στο ρεύμα, ήρθε αντιμέτωπος με όλες εκείνες τις δυνάμεις της Κυπριακής Δημοκρατίας, που επί πολλές δεκαετίες φαντασιώνονταν με το Κίνημα των Αδεσμεύτων. Απέναντί του βρέθηκαν όχι μόνο οι ακραίοι εθνικιστές, οι «τουρκοφάγοι». Αλλά και αρκετοί από τους αποκαλούμενους «προοδευτικούς» που χρόνια είναι συμφιλιωμένοι με τη στασιμότητα και την ακινησία – στην πραγματικότητα με τη διχοτόμηση του νησιού. Είτε γιατί δεν θέλουν τη συνύπαρξη με τους Τουρκοκυπρίους. Είτε διότι είναι παραδομένοι στην ευμάρειά τους.
Στη στρατηγική σκέψη του Γιάννου Κρανιδιώτη για τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της Κύπρου εναντιώθηκε κατ’ αρχάς και η πλειονότητα των εκπροσώπων της ελληνοκυπριακής πολιτικής ελίτ. Φωτεινές εξαιρέσεις υπήρξαν ο Γλαύκος Κληρίδης, ο Γιώργος Βασιλείου, ο Μιχάλης Παπαπέτρου, ο Τάκης Χατζηδημητρίου και κάποιοι άλλοι που διέβλεπαν τον κίνδυνο η πατρίδα τους να παραμείνει κομμένη στα δυο. Στον ελλαδικό χώρο υποστήριξαν το σχέδιό του ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο Κώστας Σημίτης, ο Θεόδωρος Πάγκαλος, αλλά και ο Γιώργος Παπανδρέου.
Η συνδρομή και η συμβολή του Γιάννου Κρανιδιώτη στην προσχώρηση της Μεγαλονήσου στην Ευρωπαϊκή Ένωση αποδείχθηκε καταλυτική. Όλες οι προπαρασκευαστικές ενέργειες είχαν τη δική του σφραγίδα. Με τη διορατικότητα, την εξωστρεφή στρατηγική και τη μεθοδική καθοδήγηση του Κώστα Σημίτη, η Κύπρος πήρε το ευρωπαϊκό διαβατήριο.
Οι αποφάσεις του Ελσίνκι (Δεκέμβριος 1999) και της Κοπεγχάγης (Δεκέμβριος 2002), που ήταν προσωπική επιτυχία του τότε Έλληνα πρωθυπουργού, έκαναν πράξη το όραμά του αδικοχαμένου υπουργού του. Η τραγική ειρωνεία είναι ότι με τον αδόκητο χαμό του δεν το είδε να πραγματοποιείται. Αλλά και η πατρίδα του έχασε τον μελλοντικό της ηγέτη.
Η αλήθεια είναι ότι ο Γιάννος Κρανιδιώτης υπήρξε αιχμάλωτος της μοίρας του.