Το στοίχημα του Αλέξη Τσίπρα

Athens Voice
24 Δεκεμβρίου 2019

Όποιος αντιμετωπίζει την πολιτική ως στατική υπόθεση δυσκολεύεται να κατανοήσει τη δυναμική των αλλαγών. Το βέβαιο είναι ότι δεν υπάρχουν σταθερές. Οι μεταβολές αποτελούν χαρακτηριστικό γνώρισμα της εγχώριας σκηνής. Τα κόμματα εκφράζουν και αντιπροσωπεύουν υπαρκτές ανάγκες και απαιτήσεις των πολιτών. Άλλωστε, η αντοχή τους και η ανθεκτικότητα εξαρτάται ευθέως από την ικανότητά τους να βρίσκονται σε αρμονία με τις τάσεις του εκλογικού σώματος. Στην πραγματικότητα, η απήχησή τους καθορίζεται από τα ιδεολογικά και πολιτικά ρεύματα που εκπροσωπούν. Όταν μάλιστα προσαρμόζονται στα δεδομένα της κάθε εποχής καθίστανται κυρίαρχα.

Η περιπέτεια της κρίσης υπήρξε αποκαλυπτική. Το άλλοτε κραταιό ΠΑΣΟΚ κατέρρευσε. Την ίδια ώρα ένα σχήμα από το πουθενά, ο ΣΥΡΙΖΑ, έγινε πρωταγωνιστής των εξελίξεων. Η άνοδός του στην εξουσία επέφερε τεκτονικές αλλαγές. Τα ρήγματα που προκάλεσε επαναχάραξαν τις διαχωριστικές γραμμές της μεταπολιτευτικής περιόδου. Η επιτυχία του οφείλεται στο ότι εκμεταλλεύθηκε τον φόβο μερίδας πολιτών. Είτε γιατί ήθελαν να υπερασπιστούν τα κεκτημένα τους. Είτε διότι θεώρησαν υπεύθυνα για τη δική τους οικονομική και κοινωνική καχεξία τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ. Έτσι ερμηνεύεται και το κράμα των δυνάμεων που συγκρότησαν την εκλογική του βάση.

Το σημαντικότερο, ωστόσο, πλεονέκτημα του ΣΥΡΙΖΑ είναι ο αρχηγός του. Όποιες κατηγορίες και να του προσαφθούν -για λαϊκισμό, δημαγωγία, δημοκοπία, αναμφίβολα ο Αλέξης Τσίπρας είχε καταλυτική συνδρομή και συμβολή στην εκτίναξη του κόμματός του. Ο ανορθολογισμός, ακόμη και οι ανερμάτιστες θέσεις του, δεν επισκίασαν τα υπαρκτά προτερήματά του, με κυριότερο το επικοινωνιακό χάρισμα. Ούτε η έλλειψη γνώσης και εμπειρίας τον εμπόδισαν να δημιουργήσει πολιτικό κεφάλαιο. Αναμφισβήτητα η διαχειριστική και πολιτική του επάρκεια δοκιμάστηκε σκληρά. Οι αμφισημίες και οι αμφιθυμίες του αποδείχθηκαν ανασταλτικοί παράγοντες. Η πρωθυπουργία του σημαδεύτηκε από τη διφυή ταυτότητά του.

Το ισχυρό όπλο του Αλέξη Τσίπρα, πάντως, είναι το πλεόνασμα πολιτικότητας που τον διακρίνει. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την αμεσότητα και τη λαϊκότητα, αλλά και το ότι δεν παραπέμπει στο παλιό πολιτικό σύστημα, αναντίρρητα τον καθιστούν δυνατό παίχτη στον ευρύτερο αντιδεξιό χώρο. Πλεονεκτική θέση τού παρέχει και το έλλειμμα ηγεσίας που εμφανίζει το διαμελισμένο ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ. Του επιτρέπει να διατηρήσει και να διευρύνει την κυριαρχία του στην αποκαλούμενη Κεντροαριστερά.

Προϋπόθεση, βέβαια, αποτελεί η προσαρμογή του στο καινούργιο περιβάλλον. Κάτι που φαίνεται να τον δυσκολεύει. Η επιστροφή του στην αντιπολίτευση συμπίπτει με τη μετάβαση σε μια νέα εποχή. Τα χαρακτηριστικά της είναι εντελώς διαφορετικά. Η αντιπαλότητα, η ένταση, η πόλωση, η φόρτιση, οι μαξιμαλισμοί συνιστούν παρελθόν. Αντιθέτως, ο ρεαλισμός και η μετριοπάθεια έχουν κερδίσει έδαφος. Η πλειονότητα των πολιτών δεν έλκεται πλέον από ανεδαφικές υποσχέσεις και παλιές συνταγές. Ο λαϊκισμός, ο οποίος θέριεψε στην προηγούμενη δεκαετία, δέχθηκε στρατηγική ήττα.

Ο πρώην πρωθυπουργός, πολιτευόμενος με μειοψηφική πολιτική ατζέντα, εύλογα βρίσκεται σε δυσαρμονία με τις τωρινές ανάγκες της χώρας και της οικονομίας. Εδώ και πέντε μήνες τα θέματα αιχμής που επιλέγει δεν συνθέτουν μια σύγχρονη στρατηγική πρόταση. Ταυτιζόμενος με πρόσωπα που γκρίζαραν ή αμαύρωσαν τη θητεία του, απομειώνει την αξιοπιστία και τη φερεγγυότητά του. Πόσω μάλλον την εμβέλειά του.

Το καίριο ζήτημα που αντικειμενικά προκύπτει είναι: Μπορεί ο Αλέξης Τσίπρας να ενσαρκώσει πολιτικές που δεν θα παραπέμπουν στον ξεπερασμένο κρατισμό, στον αναχρονιστικό λαϊκισμό και στο παρασιτικό σύστημα των συντεχνιών; Θέλει να υπερβεί τον μέσο όρο του ΣΥΡΙΖΑ και των συνοδοιπόρων του; O συγχρονισμός του με τη σημερινή πραγματικότητα κρίνει τις δυνατότητες και τις προοπτικές του. Η εμπέδωση της κυριαρχίας του στον λεγόμενο κεντροαριστερό χώρο εξαρτάται πρωτίστως από τις επιλογές του. Η απουσία ηγετικής προσωπικότητας στην Κεντροαριστερά τον ευνοεί.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *