Εφημερίδα Έθνος
30 Σεπτεμβρίου 2016
Απογοητευμένη με την πολιτική δηλώνει η πλειονότητα των πολιτών. Δεν πιστεύει ότι η υφιστάμενη κομματική τάξη μπορεί να βγάλει τη χώρα από τα αδιέξοδα. Ο πεσιμισμός, η απαισιοδοξία, η αδιαφορία αναδεικνύονται σε κυρίαρχα συναισθήματα.
Οι προσμονές που καλλιέργησε ο ΣΥΡΙΖΑ υποχώρησαν δραστικά. Εξανεμίστηκαν εξαιτίας της κυβερνητικής του θητείας. Στην κοινή γνώμη έχει εμπεδωθεί η εκτίμηση ότι οι εφαρμοζόμενες πολιτικές, όχι μόνο ανακυκλώνουν την κρίση, αλλά τη διευρύνουν. Εξ ου και η πρόωρη εξασθένηση της αποδοχής του κυβερνώντος κόμματος. Η άλλοτε ισχυρή κυριαρχία του Αλέξη Τσίπρα απομειώνεται. Τα σημάδια κάμψης είναι έντονα.
Η διαφαινόμενη υπεροχή του Κυριάκου Μητσοτάκη, αν και αξιοσημείωτη, ερμηνεύεται μάλλον ως τιμωρητική ψήφος. Οι σκληροί αντιπολιτευτικοί τόνοι τον βοηθούν να συσπειρώσει τους ψηφοφόρους της ΝΔ. Δεν προσελκύουν, όμως, όσους αμφισβητούν δικαιολογημένα ή αδικαιολόγητα την ικανότητα του πολιτικού συστήματος. Το θέμα για τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι το φθαρμένο και συντηρητικό κόμμα του. Εκεί συνίσταται και η δυστοκία του να διευρύνει το ακροατήριό του. Η ετεροβαρής σχέση του με τη ΝΔ αντιστρατεύεται τον μεταρρυθμιστικό του λόγο, καθιστώντας τη δυναμική του επισφαλή.
Αλλά και η απόσταση των δυνάμεων της ρημαγμένης Κεντροαριστεράς από το εκλογικό σώμα διευρύνθηκε. Η φθορά της μοιάζει ανεπανόρθωτη. Το συρρικνωμένο ΠΑΣΟΚ αδυνατεί να υπερβεί τα ενδογενή του προβλήματα. Η απουσία ακόμη και στοιχειώδους στρατηγικής είναι πασιφανής. Με την παλινδρόμησή του στο πρωτόγονο παρελθόν του θυμίζει τον κακό εαυτό του. Η έλλειψη ισχυρής ηγεσίας δεν το ευνοεί. Το Ποτάμι από την άλλη, μολονότι εξέφρασε δημιουργικές δυνάμεις, σήμερα αντιμετωπίζει υπαρξιακό πρόβλημα. Η δυσδιάκριτη ταυτότητα σε συνδυασμό με την ασθενική πολιτικότητα συνέβαλαν στην υποχώρησή του. Αν και διαθέτει αξιόλογα στελέχη, ο προσωποπαγής του χαρακτήρας καθίσταται ανασταλτικός παράγοντας. Ο επικεφαλής του δυσκολεύεται να θεμελιώσει διακριτή και στιβαρή παρουσία.
Το φαινόμενο απαξίωσης και αποστροφής προς τους φορείς και τους εκπροσώπους της πολιτικής είναι έντονο. Οι απογοητευμένοι και απαισιόδοξοι πολίτες πληθαίνουν. Η τάση απόρριψης προσλαμβάνει επιδημικές διαστάσεις. Η πρόβλεψη πως σε επικείμενες εκλογές το ποσοστό αποχής θα είναι πρωτοφανές, δεν φαίνεται αβάσιμη. Βέβαια, κι όλοι εκείνοι που εκφράζουν απέχθεια για την πολιτική δεν κρίνουν πάντα ενσυνείδητα. Ούτε έχουν πάντα δίκιο. Μεγάλο τμήμα τους είναι απολιτικό ή ενστερνίζεται συντηρητικές, ακόμη και αντιδραστικές ιδέες.
Ωστόσο, αυτό δεν απαλλάσσει το πολιτικό σύστημα από τις δικές του μεγάλες ευθύνες. Η αναντιστοιχία του με τη ζώσα πραγματικότητα δεν αντιμετωπίζεται με την αλλαγή των κομματικών συσχετισμών. Δεν αναιρεί την αποστασιοποίηση μεγάλου τμήματος των εκλογέων. Η αδιαφορία, η απογοήτευση υποδηλώνουν κρίση εκπροσώπησης. Το μείζον αυτό ζήτημα είναι συνυφασμένο με την ποιότητα, ακόμη και ανθεκτικότητα του δημοκρατικού πολιτεύματος. Η αιμοδοσία της πολιτικής με δυνάμεις εκτός κομματικών τειχών αποδεικνύεται ζωτική ανάγκη.