Εφημερίδα Έθνος
20 Μαρτίου 2015
Η δυστοκία συνεννόησης της χώρας με τους Ευρωπαίους εταίρους υποκρύπτει θεατές και αθέατες πλευρές. Οι θεατές σχετίζονται με την παγίδευση της κυβέρνησης στην αντιμνημονιακή γραμμή, αλλά και με τη δογματική προσήλωση των εταίρων στις πολιτικές που ακολουθούν. Οι αθέατες είναι ουσιαστικότερες, γιατί αφορούν τον πυρήνα του ζητήματος.
Η κυβέρνηση, στερούμενη συγκεκριμένου σχεδίου, εγκλωβίστηκε σε έναν ακραίο εθνοκεντρισμό. Αδυνατώντας να προσαρμοστεί στην οικονομική και ευρωπαϊκή πραγματικότητα, πολιτεύεται με το βλέμμα στραμμένο στο εθνικό ακροατήριο. Υπερασπιζόμενη τις προεκλογικές της υποσχέσεις, καταφεύγει στην άγονη ρητορική, σκιαμαχώντας με τους εταίρους και δανειστές. Με το επιχείρημα της πολιτικής διαπραγμάτευσης προσπαθεί να παρακάμψει τις συμφωνίες. Μέχρι και τη γεωπολιτική θέση της χώρας επικαλείται. Το βέβαιο είναι πως, ακολουθώντας άκαμπτη τακτική, βρέθηκε μπροστά σ ένα ασφυκτικό πλαίσιο που δημιουργεί περαιτέρω αδιέξοδα.
Οι εταίροι από την άλλη εμφανίζουν έντονη δυσανεξία, φοβούμενοι τις αλλαγές που μπορεί να επέλθουν στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Αν και προκρίνουν νέες πολιτικές, δυσκολεύονται να τις αφομοιώσουν. Μολονότι βλέπουν πως το εγχείρημα της νομισματικής ενοποίησης καθίσταται μετέωρο, καθυστερούν τις αναγκαίες αποφάσεις, βραχυκυκλωμένοι στις παλιές ντιρεκτίβες. Δείχνουν να υποτιμούν τις κοινωνικές παρενέργειες που επιφέρει η μονοδιάστατη εμμονή στη δημοσιονομική πειθαρχία. Εξ ου και το φάντασμα του ευρωσκεπτικισμού πλανάται σαν βαριά σκιά πάνω από τις ευρωπαϊκές χώρες.
Στην πραγματικότητα, τα προβλήματα που έχουν προκληθεί στις σχέσεις Ελλάδας-εταίρων δεν οφείλονται μόνο στην αδυναμία συγχρονισμού των δύο πλευρών. Ούτε στην απροθυμία τους να συνάψουν μια καθαρή και σαφή συμφωνία. Η δυσαρμονία που παρατηρείται έχει βαθύτερες αιτίες. Συνεπώς, η μεταξύ τους κρίση δεν θα ξεπεραστεί αν δεν υπάρξουν εκατέρωθεν ανατοποθετήσεις. Άλλωστε, αυτό προϋποθέτει και ο διακηρυγμένος στόχος τους για έντιμο συμβιβασμό. Οι λογικές τύπου «νικητές και ηττημένοι» δεν οδηγούν πουθενά. Με αυταρέσκειες και απολυτότητες δεν δημιουργούνται συνθήκες αποκλιμάκωσης της έντασης.
Το μεγάλο ζητούμενο αυτήν τη στιγμή είναι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, η οποία δεν επιτυγχάνεται με αψιμαχίες προς τέρψιν του εσωτερικού ακροατηρίου. Ο πρωθυπουργός έχει τη δυνατότητα να διαμορφώσει μια νέα γόνιμη σχέση με τους Ευρωπαίους εταίρους, μόνο αν πάει κόντρα στον περιρρέοντα εθνοκεντρισμό. Απαλλαγμένος από το αντιμνημονιακό σύνδρομο, μπορεί να ανταποκριθεί στην «αναγκαιότητα διευρυμένης αντίληψης της πολιτικής», όπως υποστήριζε ο Γκράμσι, υιοθετώντας μια ευρωπαϊκή στρατηγική για τη χώρα.